Το χωριό Αρμπέλε βρίσκεται στη μεθοριακή περιοχή Κάτω Δίβρη (Πόλε) στη Δημοκρατία της Αλβανίας, σε απόσταση 4 χλμ από τη Μακεδονική πόλη Δίβρη. Γραπτές πληροφορίες σχετικά με τα δημογραφικά στοιχεία της περιοχής από τα τέλη του 19ου και τις αρχές του 20ου αιώνα δείχνουν ότι, πρόκειται για μια περιοχή που κατοικείται από Βουλγάρους. Ακριβώς η εργασία με ιστορικά έγγραφα από εκείνη την περίοδο οδήγησε την υφηγήτρια διδάκτορα Βέσελκα Τόντσεβα με ομάδα εθνολόγων εκεί για να εξετάσουν την εθνογραφική εικόνα στο Πόλε. Οι άνθρωποι, που είναι πήγες πληροφοριών, βρίσκονται ακόμα σε μερικά χωριά: Γκόρνο Κάρτσιστα, Ομπόκ, Πόπιναρ, Ντεολιάνι. Ως αποτέλεσμα των δύο αποστολών του 2015 και του 2016 είναι η ταινία «Δύο σπίτια και μισό», η οποία παρουσιάστηκε στο Πανεπιστήμιο Σόφιας με προβολή και συζητήσεις.
Επειδή αυτοί οι άνθρωποι ζουν στην Αλβανία από το 1913, και ειδικά κατά την περίοδο 1913-1939 είχαν συχνές επαφές με τη Βουλγαρία, που ήθελαν να διατηρηθούν - να έχει βουλγαρικό σχολείο, βουλγαρικές εκκλησίες. Με άλλα λόγια τους χρωστάμε πολλά, γιατί μετά το 1947 έχουμε χάσει την επαφή με αυτούς. Τότε ο Ενβέρ Χότζα, ο αλβανός ηγέτης του ολοκληρωτικού καθεστώτος στη χώρα κλείνει τα σύνορα και επιβάλλει αυστηρά μέτρα στην είσοδο και την έξοδο από τη χώρα.
Τα τελευταία στοιχεία, που έχουμε για τα χωριά αυτά χρονολογούνται από τη δεκαετία του ’30 του 20ου αιώνα, και ήδη τότε παρουσιάζουν μια πολύχρωμη και δυναμικά μεταβαλλόμενη έθνο-θρησκευτική εικόνα. Είναι σημαντικό να ξέρουμε ότι, παράλληλα με τις βουλγαρικές ιστορικές πηγές για την περιοχή, υπάρχουν και τέτοιες σερβικές.
Οι Σέρβοι που γράφουν για αυτή την περίοδο ισχυρίζονται ότι κατοικείται από σερβικό πληθυσμό. Ακόμα από τότε εκεί περιπλέκονται τα συμφέροντα της Βουλγαρίας και της Σερβίας (Γιουγκοσλαβίας), και οι κάτοικοι βρίσκονται ανάμεσα σε αυτές τις επιλογές αυτοπροσδιορισμού τους - εξήγησε το άλλο μέλος της αποστολής με ενδιαφέρον για τη μετανάστευση – διδάκτορα Ιβάιλο Μάρκοφ.
Η ταινία «Δύο σπίτια και μισό» κάνει ένα «στιγμιότυπο» της σημερινής κατάστασης στο Αρμπέλε. Στο χωριό τα σπίτια των συμπατριωτών μας είναι τρία. Αλλά, όπως λέει με θλίψη η γιαγιά Γκολόμπκα, το δικό της είναι «μισό σπίτι» επειδή ζει μόνη της, και οι απόγονοί της είναι μακριά.
Στον μεγαλύτερο οικισμό της Κάτω Δίβρη – Μακελάρε, η ομάδα δε συνάντησε ανθρώπους, με τους οποίους να επικοινωνήσει στα βουλγαρικά. Γι’ αυτό η εθνολογική έρευνα είναι τόσο πολύτιμη - δείχνει ότι υπάρχουν ακόμα «ζωντανές αναμνήσεις» για μια κοινότητα ανθρώπων που αυτοπροσδιορίζονταν κάποτε ως Βούλγαροι, αλλά είναι σαφές ότι σύντομα θα ανήκει στο παρελθόν. Και μόνο η ταινία «Δύο σπίτια και μισό» θα μπορέσει να παρουσιάσει «το δικό μας» παρελθόν στην αλβανική περιοχή Πόλε.
Μετάφραση: Πένκα Βέλεβα
Φωτογραφίες: προσωπικό αρχείο
Το Ινστιτούτο INSAIT του Πανεπιστημίου της Σόφιας κυκλοφόρησε το πρώτο του γλωσσικό μοντέλο σε ξένη γλώσσα. Το MamayLM, σχεδιασμένο για το ουκρανικό κράτος, είναι το πιο ισχυρό γλωσσικό μοντέλο στον κόσμο για την ουκρανική γλώσσα, όπως ανακοίνωσε το..
Όπως κάθε χρόνο, λίγο πριν από το Πάσχα, οι μαθητές του σχολείου "Τσάρ Σιμεόν Βελίκι" στο χωριό Ιβάνιανε, Σόφιας, διοργάνωσαν φιλανθρωπικό παζάρι με χειροποίητα σουβενίρ, γλυκίσματα και ζωγραφιές. Κατάφεραν να συγκεντρώσουν το ποσό των 5300 λέβα..
Μαθητές και καθηγητές από δύο εικονικές επιχειρήσεις του Εθνικού Εμπορικού και Τραπεζικού Λυκείου κέρδισαν βραβεία στον παγκόσμιο επιχειρηματικό διαγωνισμό Youth Business Summit 2025 – US, ο οποίος διοργανώνεται από την Αμερικανική Κεντρική Διοίκηση..
Στις χώρες που ανήκαν στο Ανατολικό Μπλοκ η Ημέρα της Ευρώπης ονομάζεται και Ημέρα της Νίκης και γιορτάζεται στις 9 Μαΐου. Στις δυτικές χώρες η Ημέρα της..
Το θερινό Νικούλντεν (γιορτή του Αγίου Νικολάου) προσέλκυσε εκατοντάδες κατοίκους στην Πλατεία Τρόικατα, όπου μάγειρες προσέφεραν ψαρόσουπα, μύδια,..
Στις 29 Μαΐου θα λάβει χώρα ο Χορός Απόρων Αποφοίτων «Υποστήριξε ένα όνειρο». Αν θέλετε να υποστηρίξετε παιδιά που ζουν σε φτωχές ή ανάδοχες οικογένειες..