Αντί να αφήσει ένα ιερό δώρο στις μελλοντικές γενιές της οικογένειάς του, ο πολιτικός μηχανικός Λιούμπεν Μπόζκοφ επιλέγει έναν άλλο φύλακα της συλλογής του παλαιών γεωγραφικών χαρτών. Και αφήνει τους θησαυρούς του, που βγήκαν από τα ατελιέ κορυφαίων ευρωπαίων χαρτογράφων και χαρακτών στο ίδρυμα που θα τους διαφυλάξει καλύτερα.

Το 1953 ο μηχανικός Λιούμπεν Μπόζκοφ δώρισε τη συλλογή του από γεωγραφικούς χάρτες στην Εθνική Βιβλιοθήκη «Άγιοι Κύριλλος και Μεθόδιος», μια πολύτιμη κληρονομιά γνώσης για κάθε έξυπνο μυαλό. Αλλά δεν φανταζόταν ότι η συλλογή του, που μάζεψε με τόσο κόπο, ζήλο και αγάπη, θα παραμείνει σχεδόν έξι δεκαετίες στις σκοτεινές αποθήκες της βιβλιοθήκης μέχρι να βγει στο φως.

Σήμερα υπό τον τίτλο «Η Ευρώπη στους παλαιούς χάρτες» στο ευρύχωρο λόμπι της βιβλιοθήκης παρουσιάζεται η έκθεση με τα δωρισμένα από τον Μπόζκοφ εκθέματα που αντικατοπτρίζουν τις ιστορικές, πολιτικές και οικονομικές εξελίξεις στην Ευρώπη από τον 13^ο μέχρι τον 19^ου αιώνα. Μεταξύ των πιο πολύτιμων είναι ο χάρτης της Αρχαίας Θράκης του 1585, που σχεδιάστηκε στην Αμβέρσα, χάρτης της Βαλκανικής Χερσονήσου του 1689, που σχεδιάστηκε στη Ρώμη, και χάρτης του ποταμού Δούναβη του 17ου αιώνα με ένα μέρος των βουλγαρικών εδαφών, που σχεδιάστηκε σε εργαστήρι στο Άμστερνταμ. Ποιος όμως είναι ο άνθρωπος με τόσο πολύπλευρα ενδιαφέροντα και δυνατότητες που δημιούργησε αυτήν την απίστευτη συλλογή κατά το πρώτο μισό του περασμένου αιώνα;

Ο Λιούμπεν Μπόζκοφ γεννήθηκε το 1880 στη Βάρνα. Κατάγεται από οικογένεια από το Κότελ - λέει η καθηγήτρια Κρασιμίρα Αλεξάντροβα, διευθύντρια της Εθνικής Βιβλιοθήκης. Σπουδάζει πολιτικός μηχανικός στην Πετρούπολη, στην Πράγα και στη Βιέννη. Μετά την αποφοίτησή του, επιστρέφει στην πατρίδα του - μια παράδοση πολύ χαρακτηριστική για εκείνη την περίοδο. Στη συνέχεια λαμβάνει τη θέση του διευθυντή του λιμανιού της Βάρνας, όπου μελετά την υδρολογία και τη γεωλογία της ακτής. Ο ίδιος ο Μπόζκοφ σχεδιάζει γεωγραφικούς χάρτες και αυτός είναι ο λόγος να εκλεγεί πρόεδρος της Πρώτης Ένωσης Γεωγράφων στη Βουλγαρία και έτσι εξηγείται το πάθος του για τη συλλογή χαρτών. Τη δεκαετία του ’20 του περασμένου αιώνα μετακομίζει στη Σόφια, όπου διορίζεται αναπληρωτής διευθυντής και διευθυντής του Οργανισμού Σιδηροδρόμων Βουλγαρίας και το 1933 γίνεται μέλος του Ροταριανού Ομίλου. Και αν πρέπει να συνοψίσω τη δραστηριότητά του σε μία πρόταση, ανταποκρίνεται στο σύνθημά του «Όλα στο όνομα της Βουλγαρίας!».

Πραγματικά ο Λιούμπεν Μπόζκοφ αφιερώνει τη ζωή του σε υπηρεσία της Πατρίδας, κάτι που γίνεται γνωστό από τις εκτεθειμένες φωτογραφίες και αντικείμενά του. Ανάμεσά τους ξεχωρίζουν η ευχαριστήρια επιστολή από τον βασιλιά Μπορίς Β΄ με αφορμή το βιβλίο του «Τα μέσα επικοινωνίας στη Βουλγαρία» και δύο φωτοτυπικές αναπαραγωγές πινάκων του Αλέξανταρ Ντομπρίνοφ που σχετίζονται με τις δραστηριότητά του ως προέδρου του Ροταριανού Ομίλου.

Ο Λιούμπεν Μπόζκοφ είναι σημαντική προσωπικότητα της Αναγέννησης, γιατί λίγοι είναι οι Βούλγαροι με τόσο πολύπλευρα ενδιαφέροντα σε επαγγελματικό επίπεδο - λέει ο ιστορικός του Ροταριανού Ομίλου στη Βουλγαρία μηχανικός Τσβιάτκο Καντίσκι - Είναι θαυμάσιος μουσικός που παίζει σε ορχήστρες, απίστευτος συγγραφέας, του οποίου τα έργα διαβάζονται με ενθουσιασμό σαν μυθιστόρημα περιπέτειας. Είναι διαιτητής ποδοσφαίρου, παρά τη βαριά φιγούρα του, με την οποία οι γελοιογράφοι Αλεξάνταρ Μποζίνοφ και Αλεξάνταρ Ντομπρίνοφ αστειεύονται. Είναι αφοσιωμένος στη σύζυγό του Ράντκα – από τα γράμματά, που της γράφει από τις Ηνωμένες Πολιτείες αναβλύζει τόση αγάπη και τρυφερότητα.

Δυστυχώς, ο Λιούμπεν Μπόζκοφ κατατάσσεται ανάμεσα στα ονόματα βουλγαρικών λόγιων και πατριωτών, που εκκαθαρίστηκαν σωματικά ή ηθικά από τη «λαϊκή» εξουσία μετά την 9^η Σεπτεμβρίου του 1944.

Το 1948 αρχίζουν να κατασκευάζονται πολύ βαριά τρένα, συνεχίζει ο Τσβιάτκο Καντίσκι. Αλλά ο Λιούμπεν Μπόζκοφ, ως αληθινός μηχανικός, αποδεικνύει ότι για τις συνθήκες μας αυτό είναι έγκλημα. Πέθανε το 1959.

Μετάφραση: Πένκα Βέλεβα

Φωτογραφίες: Ντιάνα Τσανκόβα