Η ζωγράφος Ελένα Ρούσεβα διαλέγει να μας παρουσιάσει τη γενέτειρά της Καβάρνα με τις εκκλησίες στα περίχωρα. Πριν από 25 αιώνες, στη θέση του παλιού θρακικού οικισμού, έλληνες μέτοικοι της Μεσημβρίας ιδρύουν την αποικία Βιζώνη, από την οποία αναπτύσσεται ακμάζουσα κατά την Αρχαιότητα και τον Μεσαίωνα πόλη με τείχη, βασιλική της πρώιμης χριστιανικής περιόδου, μεσαιωνικές εκκλησίες και δημόσια κτήρια.

Η έκθεση είναι μέρος της φετινής έκδοσης του φεστιβάλ παλαιάς μουσικής, τραγουδιών και χορών «Στραβαγκάντζα» στην παραθαλάσσια πόλη και μπορεί να ειδωθεί στην γκαλερί «Χρίστο Γκραντετσλίεφ».

Στον Δήμο Καβάρνα έχουμε συνολικά 13 ναούς – μαζί με τα παρεκκλήσια στο ακρωτήρι Καλιάκρα και στα χωριά Μποζούρετς, Νέικοβο και Κάμεν μπριαγκ – λέει η Ελένα Ρούσεβα – Κάποιες από τις εκκλησίες λειτουργούν, άλλες προς το παρόν – όχι. Οι δύο παλιότεροι ναοί είναι του Αγίου Γεωργίου και της Κοιμήσεως της Θεοτόκου και η πιο ενδιαφέρουσα από αρχιτεκτονική άποψη είναι η εκκλησία, αφιερωμένη στη Σύναξη των 12 Αποστόλων στο χωριό Μπάλγκαρεβο. Οι ντόπιοι την ξέρουν ως Ναό των Αγίων Πέτρου και Παύλου, αλλά πάνω σε μια από τις πέτρες της, βρέθηκε πλάκα με την αυθεντική της ονομασία. Η εκκλησία είναι ίσως η πιο παλιά στην περιοχή και ξεχωρίζει από τις υπόλοιπες, οι οποίες είναι χτισμένες μάλλον σε ρουμανικό στιλ. Δυστυχώς προς το παρόν δε λειτουργεί.

Η εκκλησία είναι το μέρος, όπου βρίσκει κανείς ελπίδα και παρηγοριά, γι’ αυτό η Ελένα Ρούσεβα δίνει το όνομα «Ο ναός – δύναμη και πνεύμα» στην έκθεσή της. Η ζωγράφος θεωρεί ότι η πίστη στον Θεό εξακολουθεί να είναι αυτός ο ακλόνητος πυλώνας, ο οποίος κάποτε έδινε σωματικές και ηθικές δυνάμεις στους Βουλγάρους να αγωνίζονται και να ακολουθούν την πορεία τους – παρά τα χρόνια αθεϊσμού. Στους πίνακές της η ζωγράφος χρησιμοποιεί τις τεχνοτροπίες της πυρογραφίας και της υαλογραφίας, οι οποίες υπάρχουν στη διακόσμηση του ορθόδοξου ναού.

Κατά το σχολικό έτος στη σχολή ζωγραφικής στο σχολείο μας «Στέφαν Καρατζά» εργαζόμασταν με την πυρογραφία και ίσως αυτό με παρότρυνε να επιλέξω αυτή την τεχνοτροπία – λέει η ζωγράφος.Όσον αφορά το βιτρό, μαζί με το ξύλο είναι μέρος της διακόσμησης του εσωτερικού του ορθόδοξου ναού. Τα εικονοστάσια κατασκευάζονται κυρίως από ξύλο και το φώς που διαθλάται από τα πολύχρωμα γυαλιά, προσδίδει πανηγυρική ατμόσφαιρα.

Παρά την ομορφιά των πινάκων της η Ελένα Ρούσεβα αποφεύγει να αποκαλεί τον εαυτό της «ζωγράφο», αλλά προτιμά να εκφράζεται μέσα από τα έργα των ταλαντούχων μαθητών της. Είναι η μεγαλύτερη αναγνώριση για έναν δάσκαλο, λέει εκείνη και συμπληρώνει ότι κάποιοι από τους μαθητές της – με μόρφωση στη Βιέννη ή τη Σόφια, ήδη δουλεύουν ως αρχιτέκτονες, άλλοι ξεκινούν την πορεία τους ως ζωγράφων, και άλλοι το φθινόπωρο θα εγγραφούν στην ειδικότητα «Ζωγραφική». Και όλοι εκείνοι – από την δασκάλα τους μέχρι τον μικρότερο μαθητή, εμπνέονται από τα φυσικά σκηνικά μιας πόλης με ιστορία αιώνων, από την σαγηνευτική φύση και βεβαίως από τη θάλασσα.

Η Καβάρνα είναι μια γωνιά όπου μπορεί κανείς να αγγίξει την άγρια φύση – λέει ακόμη η Ελένα Ρούσεβα. – Εξάλλου, έχουμε πολύ ενδιαφέροντα αρχαιολογικά ευρήματα στο ακρωτήρι Καλιάκρα, ιστορικά μνημεία όπως το χαμάμ και τις παλιές βρύσες. Για την Ασημένια Βρύση, για παράδειγμα, ο θρύλος λέει ότι οι τούρκοι σουλτάνοι έπιναν από το νερό της γιατί είχε εξαιρετικές θεραπευτικές ιδιότητες και εξάλειφε τις αμαρτίες.

Έχει και θρύλο για το χαμάμ, ο οποίος λέει την ιστορία μιας κοπέλας και ενός νεαρού που κάηκαν στη φωτιά του χαμάμ στο όνομα της αγάπης τους, επειδή το κορίτσι είχε αιχμαλωτίσει με την ομορφιά του την καρδιά του σουλτάνου.

Η ομορφιά των ναών της Καβάρνα θα παρουσιαστεί και στην παραθαλάσσια πρωτεύουσά μας Βάρνα.

Μετάφραση: Ντενίτσα Σοκόλοβα

Φωτογραφίες: Ντιάνα Τσανκόβα, dobrichonline.com και dobrudzha.com