Τον πιο «τρυφερό» μήνα, όταν γιορτάζουμε τον ερχομό της άνοιξης και τον Ευαγγελισμό, η παλαιά Κατοικία του Σεριάκοφ στο Τρογιάν μας προσφέρει «Συζητήσεις για γυναίκες» - έκθεση με 27 πορτρέτα κυριών με διάφορες ζωές, πρόσωπα και μοίρες.

Το σπίτι του επαναστάτη του αποσπάσματος του Μπότεφ – Γκεόργκι Σεριάκοφ, το οποίο μετατράπηκε σε γκαλερί, σήμερα ανοίγει τις όμορφες αίθουσες του, για να παρουσιάσει τη γυναίκα μέσω των πινάκων διάσημων ζωγράφων από τη συλλογή του Μουσείου Λαϊκών Τεχνών στο Τρογιάν. Ανάμεσα στους καλλιτέχνες ξεχωρίζουν τα ονόματα των Ιβάν Φίλτσεφ, Τεοφάν Σόκεροφ, Ιβάν Πέεφσκι, Γκριγκόρ Πάρβεφ, Βλαντιμίρ Κίροφ.

Το στοιχείο που ενώνει όλες αυτές τις γυναικείες μορφές είναι ότι έχουν εμπνεύσει τους δημιουργούς των πινάκων, γιατί σίγουρα δεν υπάρχει άνθρωπος της τέχνης, ο οποίος να μη έχει δελεαστεί από γυναικεία μορφή στα έργα του – λέει η γκαλερίστας Μαριέλα Σόσκοβα. – Το άλλο που τα ενώνει είναι ότι τα έργα δεν έχουν παρουσιαστεί μέχρι τώρα. Οι πίνακες ζωγραφίστηκαν από διάσημους ζωγράφους και είναι άξιοι να στολίζουν κάθε αντιπροσωπευτική γκαλερί στη χώρα.

Στις προσωπογραφίες τους οι ζωγράφοι δεν απεικονίζουν τα πρόσωπα γνωστών βουλγαρών, αλλά μάλλον τη γενική μορφή της γυναίκας – ως μύχια ανάμνηση, όνειρο και αιώνια έμπνευση.

Κάθε πίνακας στην ουσία είναι ξεχωριστή συζήτηση – λέει επίσης η Μαριέλα Σόσκοβα. – Μέσω των διάφορων πορτρέτων και συνθέσεων βλέπουμε διάφορες συζητήσεις για τις γυναίκες. Βλέπουμε πορτρέτα θεριστριών, κυριών με καπέλα, κομψών γυναικών, κοριτσιών, γυναικών στη βιβλιοθήκη κ. ά.

Δηλαδή βλέπουμε διάφορες συζητήσεις για γυναίκες. Και δεν είναι τυχαίο που ανάμεσα στους πίνακες έχουμε εκτυπώσει και στίχους της ποιήτριας Αικατερίνα Νέντσεβα, για να τη θυμηθούμε ακριβώς με τα έργα της.

Λεπτή και όμορφη, πάντα φορώντας μαύρα ρούχα – τέτοια είναι η μορφή που εμφανίζεται στο μυαλό των συγχρόνων της. Αλλά ακριβώς αυτή η ταλαντούχα και χειραφετημένη γυναίκα γίνεται μέλος του ανδρικού ποιητικού κύκλου «Σκέψη», δημοσιεύει τους στίχους της σε όλες τις λογοτεχνικές εκδόσεις και κάνει τον θάνατο βασικό θέμα στα έργα της. Δυστυχώς, τραγωδίες σημαδεύουν τη ζωή της «Μαντόνας σε μαύρο», όπως την αποκαλούν, από πρώιμη ηλικία. Όταν είναι 17 χρονών, υπό αδιευκρίνιστες συνθήκες πεθαίνει ο πατέρας της και δύο χρόνια αργότερα, την ημέρα του θανάτου του, αυτοκτονεί ο μικρότερος αδελφός της και η οικογένεια παραμένει στον δρόμο χωρίς λεφτά. Χρόνια αργότερα κατά τη διάρκεια της κομμουνιστικής περιόδου τα έργα της αρνιούνται, γιατί η «θεματική της είναι ζοφερή και λείπουν κοινωνικά κίνητρα».

Η ποιήτρια γεννήθηκε το 1885 στο Τρογιάν στην οικογένεια του αρχινοσοκόμου Ντιμίταρ Νέντσεφ Χάντσεφ από το Σεβλίεβο (συμμέτοχου στην Εξέγερση του Απρίλη και στο μακεδονικό απελευθερωτικό κίνημα) – λέει η γκαλερίστας. – Λόγω του επαγγέλματός του η οικογένειά του αναγκάζεται να μένει σε διάφορες πόλεις και η Αικατερίνα Νέντσεβα τελειώνει το δημοτικό στο Σεβλίεβο, προετοιμάζεται για το γυμνάσιο στο Νικόπολ, τελειώνει το Αμερικανικό Λύκειο στο Λόβετς και στο τέλος εγγράφεται φοιτήτρια σλαβικής φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Σόφιας. Παντρεύεται τον κοινωνικό παράγοντα και δικαστή Ιβάν Χαριζάνοφ και τον ακολουθεί μαζί με τα δύο παιδιά τους σε διάφορες πόλεις της χώρας. Είναι δασκάλα, αλλά δυστυχώς αρρωσταίνει και πεθαίνει από φυματίωση το 1920 στο Πλόβντιβ στην ηλικία 35 χρονών. Για το σύντομο χρονικό διάστημα αυτό η Αικατερίνα δημοσιεύει στίχους της στα περιοδικά «Χρονογραφίες», «Σκέψη» και «Φυλλόρροια» και εκδίδει την ποιητική συλλογή της «Χιονονιφάδες» και μετά τον θάνατό της κυκλοφορούν οι συλλογές «Επιλεγμένα ποιήματα», «Εξομολογήσεις μιας Μαντόνας σε μαύρο» «Ο καταραμένος άγγελος – Αικατερίνα Νέντσεβα». Στην πραγματικότητα η Αικατερίνα Νέντσεβα είναι η πρώτη ποιήτρια μετά την Απελευθέρωση και η πρώτη βουλγάρα, η οποία συμπεριλαμβάνει στα έργα της τη θάλασσα, λέει η Μαριέλα Σόσκοβα.

Μετάφραση: Ντενίτσα Σοκόλοβα

Οι φωτογραφίες παραχωρήθηκαν από την ομάδα της Κατοικίας του Σεριάκοφ.