Σας ευχαριστώ για την δυνατότητα να μιλήσω στο Ράδιο Βουλγαρία, το οποίο ενημερώνει τους συμπατριώτες μας στο εξωτερικό - αυτό για εμένα, για το θεσμό μας, είναι μια πολύ υψηλή προτεραιότητα, δήλωσε η Αντιπρόεδρος της Δημοκρατίας Ηλιανά Γιότοβα την παραμονή του εορτασμού της βουλγαρικής παιδείας και πολιτισμού - της 24ης Μαΐου. Μεταξύ των αρμοδιοτήτων του θεσμού του οποίου ηγείται η ΑτΔ εδώ και δύο χρόνια, εκτός από τη συνεργασία με τις βουλγαρικές κοινότητες στο εξωτερικό και τη χορήγηση βουλγαρικής ιθαγένειας, είναι η χορήγηση ασύλου και η άσκηση του δικαιώματος για χάρη. Πριν από την εκλογή της ως Αντιπροέδρου της Δημοκρατίας της Βουλγαρίας, η Ηλιανά Γιότοβα χρημάτισε, τρεις φορές, ευρωβουλευτής στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Τώρα, στο έργο της συνεχίζεται το θέμα για την Ευρώπη, μέσω της διοργάνωσης των φοιτητικών εργαστηρίων «Ευρώπη», στα οποία συζητά με τους νέους στη Βουλγαρία σχετικά με το μέλλον του ευρωπαϊκού σχεδίου και τις προσδοκίες τους σχετικά με αυτό.

«Είναι προφανές ότι βρισκόμαστε σε ένα σταυροδρόμι και αυτό δεν είναι κλισέ. Αυτή τη φορά, το στοίχημα είναι πολύ μεγάλο - είτε το ευρωπαϊκό πρόγραμμα θα συνεχίσει να αναπτύσσεται είτε θα συνεχίσουμε με το υπάρχον. Η σημερινή ορμή, κατ’ εμέ, είναι πιο επικίνδυνη από την πραγματοποίηση μεταρρυθμίσεων στη μια ή την άλλη κατεύθυνση. Οι μελλοντικοί ευρωπαίοι βουλευτές αναμένεται να είναι άνθρωποι με όραμα. Όχι μόνο να γνωρίζουν τα εθνικά προβλήματα αλλά να προσπαθούν να τα ξεπεράσουν και να πουν πώς πρέπει να αναπτυχθούν τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα, οι ευρωπαϊκές πολιτικές, προκειμένου να ανακτήσουν την εμπιστοσύνη των ευρωπαίων πολιτών. Ποιες θα πρέπει να είναι οι κύριες προτεραιότητες; Πάνω απ’ όλα, η καταπολέμηση της φτώχειας. Δεν έχουμε καμία πολιτική απάντηση αν και έχουν περάσει δέκα χρόνια από την κρίση του 2008. Ναι, στην αρχή ίσως ήταν λογικό να σώσουμε τις μεγάλες επιχειρήσεις που εξασφαλίζουν θέσεις εργασίας, μέσω των αποκαλούμενων μέτρων περιορισμού, τα οποία απέκτησαν θλιβερή φήμη. Αλλά αυτό έπρεπε να γίνει μόνο τα πρώτα χρόνια. Τώρα πρέπει να σκεφτόμαστε τη ζωή του κάθε ευρωπαίου πολίτη».

Ένα από τα προβλήματα της Βουλγαρίας είναι το δημογραφικό. Η κυβέρνηση αναζητεί λύσεις, μεταξύ των οποίων και ο επαναπατρισμός των ομογενών, για σπουδές και εργασία στη Βουλγαρία. Πρόσφατα, η Αντιπρόεδρος της Δημοκρατίας Ηλιάνα Γιότοβα ανέλαβε την πρωτοβουλία της δημιουργίας μιας σειράς «φοιτητικών εργαστηρίων», που συνδέονται με τις προοπτικές απόκτησης βουλγαρικού διπλώματος ΑΕΙ.

«Πραγματοποιήσαμε συναντήσεις με τα πέντε μεγαλύτερα πανεπιστήμια της χώρας, τα οποία εργάζονται με τα δύο διατάγματα του Υπουργείου Παιδείας, με τα οποία το βουλγαρικό κράτος, μέσω υποτροφιών, ενθαρρύνει τα παιδιά βουλγαρικής καταγωγής να σπουδάσουν στα βουλγαρικά ΑΕΙ. Τα παιδιά αυτά δεν είναι από ιδιαίτερα πλούσιες περιφέρειες, αλλά ξεπερνάνε πολλά προβλήματα, για να μπορέσουν να σπουδάσουν στη Βουλγαρία. Θα ήθελα και οι διευθύνσεις των πανεπιστημίων της Βουλγαρίας να είναι λίγο πιο φιλόδοξες και να διαφημίζουν τα σχολεία τους στο εξωτερικό. Ο ανταγωνισμός των ρουμανικών πανεπιστημίων, ειδικά όταν μιλάμε για την περιοχή της Βεσσαραβίας στη Μολδαβία και την Ουκρανία, αλλά και των σερβικών και ρωσικών πανεπιστημίων είναι πολύ μεγάλος. Και τελικά αποδεικνύεται, ότι παρέχουμε τη δυνατότητα αλλά δεν μπορούμε να καλύψουμε τις ποσοστώσεις, γεγονός που δεν αποτελεί καλή εικόνα για εμάς σαν έθνος. Διότι αυτές οι ιστορικές διασπορές έχουν επιβιώσει πάνω από 250 χρόνια και τώρα δεν μπορούμε, ως κράτος, να παρακινήσουμε τους νέους ομογενείς να έρθουν για σπουδές στη χώρα μας».

Από τις αρχές της θητείας της ως ΑτΔ, στις συναντήσεις της με τις βουλγαρικές κοινότητες του εξωτερικού, η Ηλιανά Γιότβα πρότεινε την ιδέα της δημιουργίας ενός βουλγαρικού πολιτιστικού ινστιτούτου, κύριος σκοπός του οποίου θα είναι η διάδοση της γνώσης της βουλγαρικής γλώσσας, η προώθηση των ιστορικών επιτευγμάτων και των πολιτιστικών αξιών της Βουλγαρίας. Τα υπάρχοντα βουλγαρικά πολιτιστικά κέντρα του Υπουργείου Πολιτισμού είναι παρωχημένα, δήλωσε κατηγορηματικά η ΑτΔ.

"Η φιλοδοξία μας είναι μεγαλύτερη - όχι μόνο ένα ινστιτούτο για τη βουλγαρική γλώσσα, αλλά ένα πολιτιστικό ινστιτούτο, όπως τα ινστιτούτα Θερβάντες , Γκαίτε, το Βρετανικό Συμβούλιο, το Γαλλικό Ινστιτούτο Πολιτισμού. Θα είναι ένα πολιτιστικό ίδρυμα, κι αυτό σημαίνει όχι μόνο μια ενισχυμένη μελέτη της βουλγαρικής γλώσσας, αλλά και την υποστήριξη της Ένωσης των βουλγαρικών σχολείων στο εξωτερικό, διαλέξεις για τη βουλγαρική γλώσσα, παρουσίαση του σύγχρονου και παλαιού βουλγαρικού πολιτισμού. Αυτό σημαίνει ότι το όνομα της Βουλγαρίας θα αναφέρεται με σεβασμό, όχι μόνο σαν μια χώρα με μια από τις παλαιότερες παραδόσεις στην Ευρώπη, αλλά και με τεράστια πολιτιστική και ιστορική κληρονομιά. Αυτό είναι θέμα μεγάλης επιρροής. Μου αρέσει να λέω ότι, όπου η απλή διπλωματία είναι δύσκολο να πετύχει, η Βουλγαρία μπορεί να πετύχει με τον πολιτισμό».

Το θέμα της βουλγαρικής ιθαγένειας είναι πολύ σημαντικό για το κοινό του Ράδιο Βουλγαρία, ιδιαίτερα στις βαλκανικές χώρες - Αλβανία, Σερβία, Βόρεια Μακεδονία. Πολύ συχνά μας ρωτούν ποια είναι τα πρακτικά βήματα που πρέπει να αναλάβουν για να αποκτήσουν τη βουλγαρική ιθαγένεια επειδή δεν μπορούν να τα καταφέρουν με τις πληροφορίες που παρέχονται από το βουλγαρικό κράτος.

«Υπάρχει μια ομάδα εργασίας υπό την αντιπρόεδρο της κυβέρνησης Μαριάνα Νικόλοβα, η οποία θα πρέπει να καταλήξει σε ειδική γνωμοδότηση, μέχρι τα τέλη Ιουλίου, σχετικά με τον τρόπο απλούστευσης του Νόμου για την βουλγαρική ιθαγένεια. Πιστεύω ότι το πιστοποιητικό απόδειξης βουλγαρικής καταγωγής πρέπει να αφαιρεθεί ως απαιτούμενο έγγραφο. Επί του παρόντος, ο νόμος είναι υπερβολικά φιλελεύθερος, δίνει το δικαίωμα σε βουλγαρικές Ενώσεις του εξωτερικού, στις ιστορικές διασπορές, να εκδώσουν αυτό το έγγραφο. Οι ενώσεις αυτές είναι καταχωρημένες σε ξένες χώρες, δηλαδή η Βουλγαρία δεν μπορεί να ασκήσει τον έλεγχό τους. Δεύτερον, υπάρχουν πολλές καταχρήσεις των πιστοποιητικών καταγωγής. Σε μερικές περιπτώσεις και χωρίς να παραποιηθούν, οι αποφάσεις λαμβάνονται πολύ υποκειμενικά - σύμφωνα με τις ιστορικές μαρτυρίες των μελετητών από τις αρχές του 20ου αιώνα ή το τέλος του 19ου αιώνα, αν στον συγκεκριμένο χώρο υπάρχει ένας συμπαγής βουλγαρικός πληθυσμός βουλγαρικής προέλευσης , ενίοτε βάση της τοπωνυμίας. Δεν υπάρχει τρόπος να συμπεριληφθούν όλα αυτά τα κριτήρια σε ένα νόμο, επειδή είναι πολύ υποκειμενικά.Για μένα, η σωστή προσέγγιση είναι όταν υποβάλλεται αίτηση για βουλγαρική ιθαγένεια λόγω βουλγαρικής καταγωγής, πρώτο και κύριο κριτήριο είναι το κριτήριο γνώσης της βουλγαρικής γλώσσας. (…) Από θεσμική άποψη, πιστεύω ότι η διαδικασία απόδοσης της βουλγαρικής υπηκοότητας θα πρέπει να αναληφθεί αποκλειστικά από το Υπουργείο Δικαιοσύνης. Η Υπηρεσία για τους Βούλγαρους στο Εξωτερικό, εάν εξακολουθεί να υπάρχει ως θεσμικό όργανο, θα πρέπει να ασχολείται με το περιεχόμενο των πολιτικών για τους συμπατριώτες μας στο εξωτερικό».

Την παραμονή της Εορτής του Σλαβικού Αλφαβήτου και της Βουλγαρικής Παιδείας και Πολιτισμού, η Αντιπρόεδρος της Δημοκρατίας της Βουλγαρίας δήλωσε ότι υπήρξε μάρτυρας του «εθνικού προστατευτισμού σε πολλές χώρες της Ευρώπης που κατά κάποιον, εξυπηρετικό, τρόπο παρακάμπτει το ρόλο της Βουλγαρίας στη διατήρηση της υπόθεσης των Κυρίλλου και Μεθοδίου και της Σλαβικής γραφής».

«Και γι 'αυτό πρέπει να αγωνιζόμαστε συνεχώς και να τονίζουμε τα επιτεύγματά μας. Δεν υπάρχει μεγαλύτερο σημείο στην ευρωπαϊκή ιστορία από τον Χρυσό αιώνα του Συμεών κι αυτό το αναγνωρίζουν όλοι. Αλλά το παραδέχονται οι επιστήμονες στα βιβλία, και κάπως δεν καταφέρνουμε να το πούμε ούτε στους ευρωπαίους πολίτες ούτε στον υπόλοιπο κόσμο. Η Προεδρία της Βουλγαρίας του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία υπήρξε επιτυχής σε πολλές κατευθύνσεις, είχε ένα μεγάλο μειονέκτημα - δεν χρησιμοποιήσαμε αρκετά αυτό το εξάμηνο για να δείξουμε ποιοι είμαστε, από πού προερχόμαστε και πόσα έχουμε κάνει για Ευρώπη. Επομένως, είναι καθήκον για κάθε βούλγαρο να το λέει. Και να λέμε όχι μόνο τι είναι η Βουλγαρία σήμερα, αλλά και τι ήταν η Βουλγαρία στο παρελθόν και ότι στο παρελθόν θα πρέπει να αναζητήσουμε το μέλλον».

«Αγαπητοί συμπατριώτες, να είσαστε περήφανοι που είστε Βούλγαροι. Ότι μαζί ως έθνος, ως έθνος, έχουμε δημιουργήσει έναν από τους πλουσιότερους και παλαιότερους πολιτισμούς. Είναι η Βουλγαρία που έσωσε την υπόθεση των δύο αδελφών, εμείς δημιουργήσαμε τον τρίτο χριστιανικό πολιτισμό - τον σλαβικό, εμείς εξαπλώσαμε τη γλώσσα, τη γραφή, τον πολιτισμό, τις αξίες για τις οποίες μιλάμε τόσο πολύ σήμερα. Και αυτό δεν πρέπει να ξεχαστεί. Να είστε υπερήφανοι που είστε Βούλγαροι κι από εμάς αρχίζει η χρυσή και λαμπρή εποχή της Ευρώπης!»

Μετάφραση: Σταύρος Βανιώτης