Τα έργα ζωγράφων, που απεικονίζουν στον καμβά τις πιο αγνές και βουκολικές εικόνες από τα παιδικά τους χρόνια, στολίζουν την πρώτη στη χώρα μας Γκαλερί Ναΐφ και Διαισθητικής Τέχνης. Η συλλογή στεγάζεται σε δύο ορόφους της Πινακοθήκης στο Μπελογκραντσίκ – μικρή πόλη στους πρόποδες του Αίμου, στην οποία η φύση επίσης σμιλεύει εικόνες, αλλά στους βράχους.

Η Γκαλερί δημιουργείται με ιδέα δύο λατρών της τέχνης. Εμπνευσμένοι από τα σερβικά μουσεία με έργα ναΐφ τέχνης στην Γιάγκοντινα και την Κοβάτστσα, η Ντανιέλα Οσίκοφσκα και ο αρχιτέκτονας Γκεόργκι Γκεοργκίεφ αποφασίζουν να εκθέσουν παρόμοια έργα και στην πόλη, όπου εγκαθίστανται πριν από μερικά χρόνια. Για τον σκοπό παραχωρούν την ιδιωτική τους συλλογή από πίνακες, με δωρεές και μόνιμη στέγαση βοηθά και η Αστική Πινακοθήκη «Βάλτσο Βάλτσεφ». Η έκθεση συμπεριλαμβάνει 130 έργα ζωγραφικής, ζωγραφιές και γλυπτά 75 δημιουργών από 16 χώρες – ανάμεσά τους η Βουλγαρία, η Ιταλία, η Σερβία, η Πολωνία, η Αυστραλία, η Νέα Ζηλανδία.

Η ναΐφ τέχνη αναπλάθει παραμυθένιους κόσμους, που σαν να παρατηρούνται μέσα από τα μάτια ενός παιδιού. Στον πραγματιστικό μας κόσμο οι ζωγράφοι δημιουργούν χώρους ξενοιασιάς και πνευματικής αγνότητας.

«Υπάρχουν ζωγράφοι που δημιουργούν αυθόρμητα στο ναΐφ στιλ» – λέει η κριτικός τέχνης υφηγήτρια Ρούζα Μαρίνσκα – «Στη Γαλλία ακόμη τους αποκαλούν «κυριακάτικους ζωγράφους» - δεν έχουν ακαδημαϊκή μόρφωση, έχουν άλλα επαγγέλματα και η ζωγραφική είναι χόμπι τους. Αλλά υπάρχει και άλλη ομάδα ζωγράφων που διακρίνονται για σοβαρή ακαδημαϊκή μόρφωση και μέσω της μοντέρνας τέχνης αναζητούν τρόπους να εκφραστούν.»

Χωρίς να επηρεάζονται από τις παραδόσεις στην τέχνη, αυτοί οι ζωγράφοι βασίζονται στην προσωπική τους εμπειρία και απεικονίζουν τις αναμνήσεις, τις ευχές και τα όνειρά τους.

«Οι αυθόρμητοι ναΐφ ζωγράφοι στρέφονται στις παιδικές αναμνήσεις, στη γενέτειρά τους, στη φύση, στα ωραία πράγματα και αποφεύγουν κατηγορηματικά το δράμα της ζωής», συμπληρώνει η υφηγήτρια Ρούζα Μαρίνσκα. – «Ανάμεσα στους διάσημους βουλγάρους δημιουργούς στη ναΐφ τέχνη είναι ο Ράντι Νεντέλτσεφ, ο οποίος αρχίζει να δημιουργεί κατά τη δεκαετία του ’60 του περασμένου αιώνα και στην έκθεση παρουσιάζεται με τρία πολύ ωραία έργα. Εμβληματική φιγούρα του ναϊβισμού στην νεότερη εποχή είναι ο Ρόσεν Ράσεφ-Ροσπάκα, οι πίνακες του οποίου είναι γνωστοί και στις ξένες γκαλερί και μουσεία, επειδή, αυτό το καλλιτεχνικό κίνημα, δυστυχώς, είναι πολύ πιο ανεπτυγμένο στο εξωτερικό απ’ ό, τι στη χώρα μας. Ακόμη και οι γειτονικές μας χώρες στα Βαλκάνια έχουν σημαντικές ναΐφ σχολές με μεγάλα ονόματα, συλλογές και μουσεία.»

Και παρά το γεγονός ότι η ναΐφ τέχνη καταξιώνεται κυρίως στα τέλη του 19^ου και τις αρχές του 20^ου αιώνα μέσω ενός από τους πιο διακεκριμένους εκπροσώπους της – Ανρί Ρουσσώ, στην εκκλησιαστική ζωγραφική στα εδάφη μας επίσης βρίσκονται ίχνη αυτού του καλλιτεχνικού στιλ.

«Στις εικόνες μας του 19^ου αιώνα μπορούν να βρεθούν ενδιαφέροντα ναΐφ στοιχεία» – λέει επίσης η κριτικός τέχνης. – «Αυτά τα στοιχεία δε θίγουν τους πρωταγωνιστές, που είναι οι άγιοι, αλλά υπάρχουν στο τοπίο. Στις λεπτομέρειες μπορεί να ανακαλυφθεί πολύ συμπαθητικός ναϊβισμός. Το αίσθημα για τη φύση είναι καλά ανεπτυγμένο στους ναΐφ ζωγράφους – δεντράκια, αλογάκια, προβατάκια κλπ. συνήθως υπάρχουν στους πίνακές τους.»

Τα εγκαίνια του Σαλονιού Ναΐφ και Διαισθητικής Τέχνης στο Μπελογκραντσίκ στα τέλη Μαΐου συνοδεύτηκε από υπαίθριο εργαστήριο ζωγράφων από τη Βουλγαρία και το εξωτερικό στο διπλανό χωριό Στάκεβτσι. Τα έργα των ναΐφ δημιουργών θα μείνουν στον οικισμό. Και στην πόλη ελπίζουν η μόνη έκθεση με έργα ναΐφ τέχνης στη χώρα μας να προσελκύσει πολλούς τουρίστες. Η έφορος στην πινακοθήκη Ελένα Τζούνινσκα είναι πεπεισμένη ότι όλοι θα καταγοητευθούν από την τέχνη που μοιάζει με την παιδική ψυχή.

Μετάφραση: Ντενίτσα Σοκόλοβα