Η βουλγαρική οικονομία έχει ανάγκη από ανθρώπινο δυναμικό. Η ανεργία είναι μόλις 3,7% και, σύμφωνα με τον πρωθυπουργό Μπόικο Μπορίσοφ, οι μόνοι που δεν εργάζονται, είναι αυτοί που δεν θέλουν να εργαστούν. Ταυτόχρονα, όμως, ο αριθμός των ατόμων που έχουν εγκαταλείψει τη χώρα, αναζητώντας πιο καλά αμειβόμενη και περισσότερα υποσχόμενη εργασία, κυμαίνεται, σύμφωνα με εκτιμήσεις, είναι μεταξύ 1,5 και 2 εκατομμυρίων ανθρώπων, ενώ, ακόμα, ο αριθμός αυτών που μεταναστεύουν είναι μεγαλύτερος από τον αριθμό αυτών που επιστρέφουν.

Η έλλειψη εργατικού δυναμικού αναγκάζει τις επιχειρήσεις και τις αρχές να αναζητούν «κρυφά» αποθέματα. Δεν είναι τυχαίο ότι περισσότερο από το 60% των συνταξιούχων συνεχίζουν να εργάζονται. Υπάρχουν επίσης περίπου 200 χιλιάδες άτομα σε ηλικία εργασίας που δεν σπουδάζουν ούτε εργάζονται. Δεν ξεχνιούνται, όμως, και οι βούλγαροι μετανάστες. Υπάρχουν λόγοι για τους οποίους προσελκύουν την προσοχή των θεσμικών οργάνων στις προσπάθειές τους να καλύψουν τις ελλείψεις εργατικού δυναμικού. Κι αυτό επειδή είναι συνηθισμένοι να εργάζονται σύμφωνα με τα κριτήρια και τις απαιτήσεις των εργοδοτών σε πιο προηγμένες χώρες, έχουν τις δεξιότητες να είναι παραγωγικοί και είναι ειδικευμένοι στους αντίστοιχους επαγγελματικούς τους τομείς και είναι, σε τελική ανάλυση, ένα ανεκτίμητο ανθρώπινο δυναμικό για τη βουλγαρική οικονομία.

Πρέπει, όμως, να παραδεχτούμε ότι οι περισσότεροι βούλγαροι μετανάστες δεν πήγαν να εργαστούν στο εξωτερικό γιατί αγαπούσαν τα ταξίδια. Εγκατέλειψαν την πατρίδα και τους συγγενείς τους λόγω των καλύτερων συνθηκών εργασίας και της υψηλότερης αμοιβής που τους προσφέρεται στην Ευρωπαϊκή Ένωση, όπου ζουν και εργάζονται οι περισσότεροι. Μια πειστική απόδειξη για του λόγου το αληθές, είναι ότι οι βούλγαροι μετανάστες στέλνουν στους συγγενείς τους, στη Βουλγαρία, περισσότερα από 1 δισεκατομμύριο ευρώ ετησίως, γεγονός που τους καθιστά τον μεγαλύτερο ξένο επενδυτή στη Βουλγαρία.

Οι οικονομικοί δείκτες και τα συμφέροντα επηρεάζουν κάθε πολίτη - οι μισθοί, οι τιμές, η αγοραστική δύναμη, η ευημερία και η ικανοποίηση από την εργασία και τη ζωή. Για το λόγο αυτό, η προσέλκυση των βούλγαρων μεταναστών είναι δύσκολο έργο. Οι δυνατότητες του κράτους είναι περιορισμένες, το βιοτικό επίπεδο είναι μέτριο, τα εισοδήματα είναι, τουλάχιστον, μέτρια και με βάση αυτόν τον δείκτη, η Βουλγαρία είναι τελευταία στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Αλλά το να βασίζεται, η προσπάθεια, αποκλειστικά στο συναίσθημα και τη νοσταλγία είναι επίσης μια διαδικασία καταδικασμένη σε αποτυχία, ανεξάρτητα από το αν οι βούλγαροι από το εξωτερικό αγαπούν την πατρίδα τους ή όχι. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα κοινωνιολογικών ερευνών, το 70% των συμπατριωτών μας που ζουν και εργάζονται στο εξωτερικό δεν διαφωνούν να επιστρέψουν στην πατρίδα τους, αλλά υπό τις ανάλογες συνθήκες. Στο πλαίσιο αυτό, το υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Πολιτικής έχει αναπτύξει και θέσει σε λειτουργία, από τον Ιανουάριο του 2020, ειδικό πρόγραμμα που αποσκοπεί στην προσέλκυση των βουλγάρων μεταναστών. Στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Επιχειρησιακού Προγράμματος "Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού", προετοιμάζεται ένα πακέτο μέτρων για ένα οικονομικό συμπλήρωμα του μισθού, ύψους 600 ευρώ το μήνα, για ένα χρόνο για όσους επιστρέψουν στη Βουλγαρία. Την ανακοίνωση αυτή έκανε η αναπληρωτής υπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Πολιτικής Ζορνίτσα Ρουσίνοβα. Τα χρήματα αυτά δεν είναι λίγα για τη Βουλγαρία και είναι κοντά στον μέσο όρο μισθού στη χώρα. Το πακέτο παροχής κινήτρων για τους βουλγάρους που θα επιστρέψουν, συμπεριλαμβάνει, επίσης, το κόστος ενοικίασης κατοικίας, μπέιμπι σίτερ μέχρι την εγγραφή παιδιού σε παιδικό σταθμό ή νηπιαγωγείο, τη διδασκαλία της βουλγαρικής γλώσσας στα μέλη της οικογένειας που έχουν άλλη ιθαγένεια. Η συνολική αξία του προγράμματος είναι περίπου 5 εκατομμύρια ευρώ και θα ισχύει για όλους, μέχρι την ηλικία των 54 ετών.

Οι περισσότεροι από τους συμπατριώτες μας στο εξωτερικό είναι σκεπτικοί στα αρχικά τους σχόλια για το πρόγραμμα. "Ο κάθε βούλγαρος θα επιστρέψει όταν δει ότι οι συγγενείς του ζουν καλύτερα, πιο ειρηνικά, ότι στη Βουλγαρία υπάρχουν δίκαιες αμοιβές, καλή υγειονομική περίθαλψη, καλή εκπαίδευση. Το κράτος δεν χρειάζεται να δώσει χρήματα, αλλά να μας βοηθήσει να νιώσουμε ένα σημαντικό κομμάτι της βουλγαρικής κοινότητας ", γράφει ένας βούλγαρος οικονομικός μετανάστης στα κοινωνικά δίκτυα. Οι περισσότεροι σαν κι αυτόν, επιμένουν στη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης και εργασίας ως προϋπόθεση για την επιστροφή τους στη Βουλγαρία. Φυσικά, υπάρχουν κι αυτοί που θα ανταποκριθούν στα μέτρα που προτείνει η κυβέρνηση για τον επαναπατρισμό των μεταναστών. Το μέλλον θα δείξει αν και κατά πόσο θα υπάρξει το επιθυμητό αποτέλεσμα.

Μετάφραση: Σταύρος Βανιώτης