Ο παλιότερος ανθρωποειδής πίθηκος που μπορούσε να περπατήσει στα δύο του πόδια, έζησε στην Ευρώπη. Αυτό αποδεικνύουν απομεινάρια οστών που βρέθηκαν στην γερμανική επαρχία της Βαυαρίας. Στην διεθνή ομάδα που ανακάλυψε την σημασία του παλαιοντολογικού ευρήματος, συμμετέχει και ο Βούλγαρος επιστήμονας από την Βουλγαρική Ακαδημία Επιστημών, καθ. Νικολάι Σπάσοφ.

Ο ανθρωποειδής πίθηκος ονομάζεται Danuvius, από το όνομα του κελτικού-ρωμαϊκού θεού του Δούναβη. Η ανακάλυψη των σκελετικών υπολειμμάτων αλλάζει ριζικά την ιδέα των επιστημόνων για την πρώιμη εξέλιξη της ανθρώπινης οικογένειας, θεωρεί ο καθ. Νικολάι Σπάσοφ.

«Πρόκειται για ανθρωποειδή πίθηκο ηλικίας 11,6 εκατομμυρίων ετών, που αντιπροσωπεύει όχι μόνο ένα νέο είδος αλλά και ένα νέο γένος για την επιστήμη» λέει ο ίδιος. «Στον τρόπο μετακίνησής του συνδυάζει χαρακτηριστικά τυπικά για τους ανώτερους σύγχρονους πιθήκους όπως τоν χιμπατζή, τονγορίλλα και τον ουρακοτάγκο, και χαρακτηριστικά που συνδέονται με το δίποδο τρόπο κίνησης του ανθρώπου. Δηλαδή, ο Danuvius μπορούσε να κρέμεται με τα πρόσθια άκρα του στα δέντρα αλλά επίσης και να κινείται με απλωμένα πόδια παρόμοια με τους ανθρώπους. Το διαπιστώσαμε από τα μακρά οστά καιφάλλαγγες των πρόσθιων και οπίσθιων άκρων.  Και αυτό σημαίνει ότι κοιτάζοντας Danuvius μπορούμε να φανταστούμε. από τη μία, τον τελευταίο κοινό μας πρόγονο και από την άλλη, τη γραμμή εξέλιξης που φτάνει στον άνθρωπο.»

Κατά την διάρκεια των ανασκαφών ανακαλύφθηκαν συνολικά 40 οστά από 4πιθήκους – δύο θηλυκούς, έναν αρσενικό και έναν νεαρό εκπρόσωπο του είδους. Από τα υπολείμματα μπορούμε να συμπεράνουμε ότι ο Danuvius έφτανε ένα μέτρο ύψους, ο αρσενικός ζύγιζε περίπου 31 κιλά και ο θηλυκός περίπου 18. Ο ανθρωποειδής πίθηκος είχε πλατύ και επίπεδο θώρακα και εκτεταμένους οσφυϊκούς σπονδύλους που μοιάζουν με τους ανθρώπινους, και αυτό του επέτρεπε νατοποθετεί το κέντρο βάρους πάνω από τους γοφούς όταν περπατάει στα δύο πόδια.

«Από τα εκατοντάδες υπολείμματα θηλαστικών που βρέθηκαν στην περιοχή, εμείς έπρεπε να ξεχωρίσουμε εκείνα τα οστά και κομμάτια που ανήκουν στους ανθρωποειδείς πιθήκους» λέει ο καθ. Νικολάι Σπάσοφ για την εργασία του υπό τηνκαθοδήγηση της καθ. Μαντλέν Μπιομέ από το Πανεπιστήμιο του Τύμπινγκεν. «Και στη συνέχεια πρέπει να τα συγκρίνουμε με σύγχρονους ανθρωποειδείς πιθήκους για να φανταστούμε από ποιο μέρος του σκελετού είναι αυτά τα τμήματα καθώς και το πιο σημαντικό – να κάνουμε λειτουργική ανάλυση. Ακριβώς αυτή η λειτουργική ανάλυση μας βοήθησε να φανταστούμε τον τρόπο μετακίνησης του Danuvius.»

Σε αυτή την περίπτωση είναι εξαιρετικά σημαντικό ότι γίνεται λόγος για ανθρωποειδή πίθηκο από την Ευρώπη γιατί μια από τις μεγαλύτερες διαμάχες στην παλαιοντολογία είναι γιατί ο άνθρωπος σηκώνεται και πότε και πού γίνεται αυτό. Υποστήριξη της θεωρίας ότι η απάντηση όλων αυτών των ερωτήσεων οδηγεί στην Γηραιά ήπειρο, είναι και οι ανακαλύψεις που έγιναν πριν δύο χρόνια στα Βαλκάνια.

«Τα ευρήματα είναι μόνο δύο και έρχονται από την Βαλκανική χερσόνησο» συμπληρώνει ο καθ. Νικολάι Σπάσοφ. «Ο γραικοπίθηκος ονομάζεται έτσι κατά την περιγραφή της κάτω γνάθου που ανακαλύφθηκε κοντά στην Αθήνα. Κατά τις ανασκαφές στην βουλγαρική πόλη Τσιρπάν βρέθηκε και ένα δόντι που ανήκει στο ίδιο γένος. Με τη βοήθεια αυτών των ανακαλύψεων καταφέραμε να αποδείξουμε ότι ο γραικοπίθηκος είναι εκπρόσωπος της γραμμής που οδηγεί απευθείας στον άνθρωπο καθώς έζησε πριν από 7,2 εκατομμύρια χρόνια. Λίγο καιρό μετά βγήκε και το άρθρο σύμφωνα με το οποίο πριν από 6 εκ. χρόνια στην ακτή της Κρήτης επίσης περπατούσε δίποδο πλάσμα.»

Αυτοί οι πρόγονοι του ανθρώπου έζησαν λίγο πριν την εμφάνιση του αυστραλοπίθηκου στην Αφρική. Και αυτό σημαίνει ότι στην εποχή όταν στην Μαύρη Ήπειρο εμφανίζονται οι πρώτοι πρόγονοι του ανθρώπου, στην Ευρώπη ήδη περπατούσε άλλο δίποδο πλάσμα. Ο καθ. Νικολάι Σπάσοφ υπόσχεται και άλλα εξαιρετικά ενδιαφέρουσες, κατά τα λόγια του, ανακαλύψεις για τον πιθηκάνθρωπο, τον γκραικοπίθακα, που βρέθηκε στην περιοχή του Τσιρπάν.

Φωτογραφίες: πρ. αρχείο, Ντ. Τσανκόβα, Reuters

Μετάφραση: Άιλιν Τόπλεβα