Το απερχόμενο 2020 δεν ήταν ιδιαίτερα καλό από οικονομική άποψη, αλλά, ευτυχώς, η κρίση, που προκάλεσε η πανδημία Covid-19 δεν έφτασε τις διαστάσεις της Παγκόσμιας Χρηματοοικονομικής Κρίσης κατά την περίοδο 2008-2009. Οι τράπεζες στον κόσμο και στη χώρα μας μπήκαν στην κρίση με καλή κεφαλαιοποίηση και σταθερή ρευστή θέση, κάτι που επέτρεψε στο σύστημα να αποδειχθεί ως στρατηγικός κλάδος, που εξακολούθησε να λειτουργεί αποτελεσματικά. Λόγω των οικονομικών επιπτώσεων της Covid-19, η Κεντρική Τράπεζα Βουλγαρίας επέβαλε μορατόριουμ στις πληρωμές δανείων ύψους 9 δισεκατομμυρίων λέβα. Αυτό έδωσε λίγη ανάσα στους πελάτες, αλλά οδήγησε σε μείωση των κερδών των τραπεζών – στις αρχές Οκτωβρίου έχουν θετικό αποτέλεσμα, αλλά κατά 45% χαμηλότερο σε σχέση με το 2019.

Στα μέσα του καλοκαιριού η δανειοδότηση αποκαταστάθηκε, τα επιτόκια παρέμειναν αμετάβλητα και το ενδιαφέρον ιδιαίτερα για τα ενυπόθηκα δάνεια γύρισε στα επίπεδα από πριν από την κρίση. Σύμφωνα με στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας Βουλγαρίας μέχρι τον Οκτώβριο τα καταναλωτικά και τα στεγαστικά δάνεια έχουν αυξηθεί κατά 7,1%. Με άλλα λόγια – οι προβλέψεις για απότομη πτώση στη ζήτηση δανείων λόγω της πανδημίας δεν επαληθεύτηκαν. Όσον αφορά τις καταθέσεις – στα τέλη Οκτωβρίου οι καταθέσεις των βουλγαρικών νοικοκυριών είναι 58,87 δισεκατομμύρια λέβα περίπου, κάτι που δείχνει αύξηση των αποταμιεύσεων κατά 8,6% σε σχέση με το περασμένο έτος.

Παρά τις ανάγκες, οι εταιρείες επίσης έγιναν αρκετά πιο επιφυλακτικές ως προς τη λήψη νέων δανείων. Αυτό εξηγεί τις προβλέψεις της Κεντρικής Τράπεζας Βουλγαρίας για συμβολική αύξηση της εταιρικής δανειοδότησης φέτος.

Εξαίρεση αποτελεί η Βουλγαρική Τράπεζα Ανάπτυξης

Με την ανακοίνωση των έκτακτων μέτρων τον Μάρτιο, η Βουλγαρική Τράπεζα Ανάπτυξης έλαβε άδεια από την κυβέρνηση για την εκπόνηση δύο προγραμμάτων αντιμετώπισης της κρίσης για υποστήριξη των φυσικών προσώπων, που λόγω της πανδημίας δεν μπορούν να δουλεύουν, καθώς και τέτοιο για υποστήριξη των επιχειρήσεων.

Σε συνέντευξη για το Ράδιο Βουλγαρία ο γενικός οικονομολόγος της κρατικής τράπεζας Ηλία Λινγκόρσκι επεξήγησε τι είναι οι στόχοι τους και η πρόοδος στην εκτέλεσή τους μέχρι στιγμής.

Κατά τη γνώμη του, μέσω των χορηγηθέντων δανείων δίνεται μια ανάσα τόσο στις επιχειρήσεις, όσο και στους ανθρώπους, τα εισοδήματα των οποίων θίγονται από τα αντιεπιδημικά μέτρα. Στο πλαίσιο των προγραμμάτων αυτών η Βουλγαρική Τράπεζα Ανάπτυξης εγγυάται έως 80% του ύψους των δανείων και οι εμπορικές τράπεζας λαμβάνουν απόφαση για τη χορήγησή τους σε πελάτες σε όλη τη χώρα.

136 εκατομμύρια είναι το ύψος των πόρων που λήφθηκαν από πάνω από 1000 εταιρείες, που ζήτησαν βοήθεια από το δεύτερο πρόγραμμα της τράπεζας, που αφορά τις επιχειρήσεις. Εταίροι της Βουλγαρικής Τράπεζας Ανάπτυξης στο πρόγραμμα είναι 8 εμπορικές τράπεζες στη χώρα:

«Οι εταιρείες που βοηθήσαμε, δραστηριοποιούνται σε όλους τους κλάδους της οικονομίας. Προτεραιότητας για μας ήταν οι κλάδοι που πλήγηκαν σοβαρότερα από την πανδημία – το εμπόριο, ο τουρισμός, οι μεταφορές καθώς και παραγωγικές εταιρείες. Λάβαμε άδεια από το Υπουργικό Συμβούλιο και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να διευρύνουμε την εμβέλεια του προγράμματος, έτσι ώστε οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις να μπορούν να επωφεληθούν από δάνεια ύψους έως 1 εκατ. λέβα. Η προθεσμία, μέσα στην οποία μπορούν να υποβάλουν υποψηφιότητα για την βοήθεια αυτή έχει παραταθεί μέχρι τα τέλη του Ιουνίου 2021. Στη διάθεσή τους θα είναι 60% του προγράμματος.»

Η διεύρυνση επιτρέπει και μεγάλοι παραγωγοί και επιχειρήσεις, που εξασφαλίζουν απασχόληση σε ολόκληρες περιοχές, επίσης να λάβουν δάνεια με εγγύηση της Βουλγαρικής Τράπεζας Ανάπτυξης ύψους έως 2 εκατ. λέβα.

Τα στοιχεία για το πρόγραμμα, που αφορά τα φυσικά πρόσωπα, δείχνουν ότι στο πλαίσιό του έχουν εξασφαλιστεί δάνεια για 23 000 άτομα.

Τι είναι ο απολογισμός από την εργασία της Βουλγαρικής Τράπεζας Ανάπτυξης στο πλαίσιο των δύο προγραμμάτων;

«Το ποσοτικό αποτέλεσμα εκφράζεται σε ρευστότητα για πάνω από 235 εκατομμύρια λέβα, που χορηγήθηκαν τους τελευταίους μήνες» - εξηγεί ο Ηλία Λινγκόρσκι. – «Το συνολικό αποτέλεσμα από τα μέτρα, που εφάρμοσε η κυβέρνηση μέσω της Βουλγαρικής Τράπεζας Ανάπτυξης, μπορεί εύκολα να παρακολουθηθεί με τη δυναμική της απασχόλησης και της ανεργίας. Στη χώρα μας η ανεργία δεν αυξήθηκε απότομα, όπως αναμενόταν την άνοιξη, κάτι το οποίο μιλά ότι τα δημοσιονομικά μέτρα είχαν θετικό αποτέλεσμα.»

Με αφορμή την επαγγελματική γιορτή, που οι τραπεζίτες έχουν την Ημέρα του Αγίου Νικολάου, ο γενικός οικονομολόγος της Βουλγαρικής Τράπεζας Ανάπτυξης ευχήθηκε σε όλους κυρίως υγεία, και εξέφρασε ευγνωμοσύνη προς τους εταίρους από τις εμπορικές τράπεζας, με τη βοήθεια των οποίων η κρατική τράπεζα κατόρθωσε να φτάσει σε περισσότερους επιχειρηματίες, εταιρείες και φυσικά πρόσωπα, που χρειάζονται βοήθεια.

Μετάφραση: Ντενίτσα Σοκόλοβα