Άνεμος στα κλαδιά, τραγούδι πουλιών, σταγόνες βροχής και σπασμένα τζάμια από σπασμένα παράθυρα - αυτή είναι η ηχητική εικόνα των ερημωμένων χωριών της Βουλγαρίας. Στην περιοχή της πόλης Τριάβνα, στον Αίμο, υπάρχουν περίπου 100 παλιά χωριά και γειτονιές με συνολικό πληθυσμό περίπου 1000 άτομα. Κάποια απ’ αυτά έχουν έναν ή δύο κατοίκους, ενώ άλλα έχουν εγκαταλειφθεί εδώ και πάρα πολύ καιρό και τα γκρεμισμένα σπίτια τους έχουν καταληφθεί από θάμνους, αγκάθια και ζιζάνια, όπως στα παραμύθια των Αδελφών Γκριμ. Όμως ένας μουσικός αποφασίζει να ηχογραφήσει την ανάσα των ερημωμένων χωριών και να την μετατρέψει σε… μουσική για να αναβιώσει το παρελθόν.

Ο Μιριάν Κόλεφ, ο οποίος ζει στην πόλη Τριάβνα, ασχολείται με πειραματική μουσική, συνεργάζεται με εικαστικούς καλλιτέχνες και ταξιδεύει σε ολόκληρο τον κόσμο. Τον τελευταίο χρόνο, η πανδημία Covid-19 τον ανάγκασε να μείνει στο σπίτι κι έτσι γεννήθηκε η ιδέα για την δημιουργία του πρωτότυπου έργου του. Ο Μιριάν ξεκινά να περιηγείται την περιοχή και ανακαλύπτει πραγματικούς θησαυρούς. «10 χιλιόμετρα έξω από την πόλη, υπάρχουν πολλά χωριά, που, όμως, δύσκολα μπορείτε να τα βρείτε γιατί δεν υπάρχουν δρόμοι που να οδηγούν σ’ αυτά. Είναι εντελώς εγκαταλειμμένα και πλέον έχουν μετατραπεί σε μέρος του δάσους», εξηγεί ο μουσικός. Στην αρχή αποφάσισε να τα φωτογραφίσει, αλλά στη συνέχεια σκέφτηκε να τα μετατρέψει σε μουσική καταγράφοντας τους ήχους των σπιτιών που γκρεμίζονται σιγά-σιγά. Έτσι δημιουργήθηκε το άλμπουμ «Χωριά φαντάσματα».

«Ηχογράφησα μεμονωμένους ήχους από διάφορα σπίτια, μετά τους επεξεργάστηκα με ηχητικό λογισμικό και δημιούργησα μουσική. Πρόκειται για μια προσέγγιση της πειραματικής μουσικής που ονομάζεται fieldrecording. Σε αυτήν την περίπτωση, πρόσθεσα και ήχους κιθάρας. Προσπάθησα να την κάνω πολύ μινιμαλιστική, για να αφήσω χώρο για την φαντασία του ακροατή. Αυτό το άλμπουμ έχει μεταφορτωθεί στο διαδίκτυο», λέει Ο Μιριάν.

Η σιωπή των εγκαταλελειμμένων χωριών της Τράβνα είναι βαθιά, παγωμένη στο χρόνο και την σπάει μόνο το κελάϊδισμα των πουλιών απ’ τα κλαδιά. Γι’ αυτό τα επισκέπτεται όταν ο καιρός είναι κακός. Όταν βρέχει, οι σταγόνες της βροχής περνούν τις τρύπιες στέγες και ο άνεμος σφυρίζει στα σπασμένα παράθυρα και στροβιλίζεται στα δωμάτια, πετώντας εδώ κι εκεί τα εγκαταλελειμμένα αντικείμενα και τις κιτρινισμένες φωτογραφίες ανθρώπων που κανείς δεν θυμάται…

«Μπορεί κανείς να φανταστεί πώς ήταν η ζωή εκεί πριν από χρόνια. Σε μερικά μέρη, ήταν λες κι οι άνθρωποι είχαν φύγει ξαφνικά, παρατώντας, στην βιασύνη τους, τα πιάτα στο τραπέζι. Μπορεί κανείς να δει πως εγκατέλειψε η ζωή τα μέρη αυτά. Αλλά από την άλλη, το δάσος τα κάνει μέρος του και νομίζω ότι πρόκειται για μια εντελώς φυσική διαδικασία, μέρος του κύκλου της φύσης. Η φύση παίρνει πίσω αυτό που της ανήκει», λέει ο Μιριάν Κόλεφ.

Μέχρι στιγμής, ο μουσικός έχει ηχογραφήσει ήχους από 10 ερημωμένα χωριά κοντά στην Τριάβνα.

Ο Μιριάν είναι και ερασιτέχνης φωτογράφος. Διατηρεί στα αρχεία του εκατοντάδες φωτογραφίες στις οποίες αποτύπωσε μοναχικά, καταρρέοντα σπίτια, από διάφορες εποχές, γύρω από την Τριάβνα. «Μερικά είναι χτισμένα από πλίνθους ή ξύλο, άλλα είναι νεότερα κι είναι χτισμένα με τούβλα. Αλλά σε λίγα χρόνια, δεν θα υπάρχει ίχνος από αυτά».

Ωστόσο, το έργο του Μιριάν θα παραμείνει για να μας υπενθυμίζει το πόσο ευάλωτοι και παροδικοί είμαστε σε αυτήν τη Γη.

Φωτογραφίες: Μιριάν Κόλεφ

Μετάφραση και επιμέλεια: Σταύρος Βανιώτης