Η διαφθορά στη Βουλγαρία έχει βαθιές ρίζες στο πολιτικό και οικονομικό σύστημα της χώρας μας. Τα προβλήματα και οι συνέπειες ξεπερνούν ήδη τα εθνικά σύνορα - δήλωσε ο υπηρεσιακός πρωθυπουργός Στέφαν Γιάνεφ κατά την έναρξη του έκτακτου Συμβουλίου Ασφαλείας, το οποίο συγκλήθηκε μετά τις κυρώσεις που ανακοίνωσε το Γραφείο Ελέγχου Εξωτερικών Περιουσιακών Στοιχείων του Υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ σε τρεις Βουλγάρους πολίτες – τους επιχειρηματίες Βασίλ Μπόζκοφ και Ντελιάν Πέεφσκι και τον αξιωματούχο επί πολλά χρόνια στην αντικατασκοπεία Ίλκο Ζελιάζκοφ.

Η δημοσιευμένη λίστα 64 εταιρειών που σχετίζονται με αυτά τα άτομα ενέχει κίνδυνο για την εθνική ασφάλεια της χώρας, κατά του οποίου πρέπει να ενεργήσουμε με αμοιβαίο τρόπο - εξήγησε ο εμπειρογνώμονας εθνικής ασφάλειας Ρούμεν Κάντσεφ. Σε συνέντευξή του στο πρόγραμμα Χοριζόντ της ΒΕΡ, υποστήριξε τις ενέργειες της υπηρεσιακής κυβέρνησης σχετικά με την υπόθεση:

«Είμαι πεπεισμένος ότι η μόνιμη ομάδα εργασίας που δημιουργήθηκε με τη συμμετοχή του Υπουργείου Εσωτερικών, της Κρατικής Υπηρεσίας Εθνικής Ασφάλειας , της Εθνικής Υπηρεσίας Εσόδων και του Υπουργείου Οικονομικών θα έχει αρκετές δυνατότητες να αποκαλύψει την ακριβή κατάσταση και τα σχετικά χαρακτηριστικά κάθε υπόθεσης, έτσι ώστε να μην κατηγορηθεί λάθος πρόσωπο από τη λίστα. Όπως είπε ο πρωθυπουργός, ο βαθμός σχέσης, ο ρόλος κάθε μιας από αυτές τις εταιρείες πρέπει να προσδιοριστεί και το πιο σημαντικό είναι ότι αυτή η λίστα υπόκειται σε προσαρμογές και προσθήκες.»

Σύμφωνα με τον Κάντσεφ, η λίστα των εταιρειών μπορεί να θεωρηθεί ως «συνθετική αξιολόγηση ολόκληρης της Μετάβασης», αλλά και ως δοκιμασία για την υπηρεσιακή κυβέρνηση και τον πρόεδρο που θα πρέπει να καθοδηγήσουν τη χώρα αυτή τη στιγμή.

Οι επιβληθείσες κυρώσεις βάσει του νόμου Μαγκνίτσκι χρησίμευσαν για να ανοίξουν τα «κλειστά μάτια των βουλγαρικών θεσμών», είναι πεπεισμένος ο οικονομολόγος Βλαντισλάβ Πάνεφ.

«Οι κυρώσεις βάσει αυτού του νόμου είναι τέτοιες που αποκλείουν τα άτομα από την οικονομική ζωή ολόκληρου του κόσμου. Γίνονται τοξικά για τις τράπεζες, για τους αντισυμβαλλομένους. Δεν είναι τυχαίο ότι ο Πέεφσκι πούλησε τις τελευταίες του εταιρείες μόλις πριν από έναν ή δύο μήνες. Ήξερε τι τον περίμενε.»

Η πρώην πρέσβης της Βουλγαρίας στις Ηνωμένες Πολιτείες και τώρα μέλος του Ατλαντικό Συλλόγου στη Βουλγαρία, η Ελένα Ποπτοντορόβα, επεσήμανε ότι οι ενέργειες που ανέλαβαν οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν πρέπει να μας εκπλήσσουν:

«Το πρόβλημα της διαφθοράς είναι ένα οδυνηρό θέμα που δεν έχει βγει από την ατζέντα των διμερών σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών και με την πάροδο του χρόνου, η ανησυχία έχει αυξηθεί» εξήγησε η Ποπτοντορόβα, υπενθυμίζοντας ότι υπήρχε μεγάλη διαφθορά ακόμα στην αυγή της Μετάβασης:

«Η δεκαετία του 1990 ήταν μια περίοδος κληρονομικών και νέων καναλιών διακίνησης ναρκωτικών και όπλων, του Γιουγκοσλαβικού εμπάργκο κ.λπ. Όλα αυτά δημιούργησαν μια άνετη πλατφόρμα στην οποία τα γεγονότα αναπτύχθηκαν μετά την ένταξη της Βουλγαρίας στην ΕΕ. Στη συνέχεια, κάποια γρήγορα και εύκολα χρήματα άρχισαν να έρχονται από την ΕΕ και τα ταμεία της. Κατά κάποιο τρόπο αυτό δημιούργησε μια κατάσταση έλλειψης υπευθυνότητας και τιμωρίας.»

Τα χρόνια εμπιστοσύνης με τα οποία ανταμείφθηκε η Βουλγαρία μετά την ένταξή της στην ΕΕ, έκαναν εκείνους που είχαν την εξουσία μετά το 2007 να γίνουν όλο και πιο αλαζονικοί και απερίσκεπτοι όσον αφορά τα ευρωπαϊκά ταμεία, λέει η Ελένα Ποπτοντορόβα. Η φράση «κράτος δικαίου» είναι ένας μόνιμος στόχος, που εμφανίζεται κυρίως στις ενδιάμεσες εκθέσεις προόδου της χώρας μας, μετά από 14 χρόνια στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Όσον αφορά τη νομοθεσία, εξακολουθεί να θεωρείται ως «πόρτα στο κάμπο» - υποχρεωτική για ορισμένους και επιλεκτική για άλλα φυσικά ή νομικά πρόσωπα.

Φωτογραφίες: bgnes, home.treasury.gov

Κείμενο: Ιοάν Κόλεφ (απόσυνεντεύξεις της Ντιάνα Γιανκούλοβα και της Σνεζάνα Ιβανόβα, ΒΕΡ-Χοριζόντ)

Μετάφραση: Άιλιν Τόπλεβα