Καθώς η πανδημία Covid-19 άρχισε να υποχωρεί στη Βουλγαρία, οι περισσότεροι εργαζόμενοι ήδη επέστρεψαν στη δουλειά τους. Μήπως έρχεται το τέλος του «σπιτικού γραφείου»; Αντίθετα! - απαντούν οι ειδικοί. «Όλο και περισσότερη σημασία δίνεται στην εισαγωγή μιας υβριδικής εργασίας στην οποία εναλλάσσουμε την δουλειά εξ αποστάσεως με το γραφείο» δήλωσε ο Τόντορ Καπιτάνοφ, ειδικός εργατικού δικαίου της CITUB. Ακόμη και μερικές από τις μεγαλύτερες εταιρείες πληροφορικής και διεθνείς εταιρείες στη Βουλγαρία ανακοίνωσαν, αφού είδαν τα αποτελέσματα, ότι μέχρι το τέλος του 2022 δεν σκοπεύουν να επιστρέψουν οι υπάλληλοί τους στο γραφείο. Ο λόγος δεν είναι μόνο η καλύτερη ποιότητα εργασίας, αλλά και η εξοικονόμηση κόστους.

«Η τηλεργασία είναι δικαίωμα που οι εργοδότες θα εκμεταλλεύονται όλο και περισσότερο. Όλη η κοινωνία βρίσκεται σε τέτοιο στάδιο, όχι μόνο εδώ στη χώρα μας. Ο χρόνος γίνεται το πιο πολύτιμο πράγμα για όλους μας, οπότε ο στόχος είναι να εξοικονομήσουμε χρόνο από το ταξίδι μέχρι τον χώρο εργασίας και την επιστροφή, και να τον χρησιμοποιήσουμε πιο λογικά» εξηγεί ο Καπιτάνοφ. «Το θέμα θα συζητείται για μεγάλο χρονικό διάστημα ακόμα και οι άνθρωποι θα μπορούν να επιλέγουν πόσες ημέρες την εβδομάδα θα εργάζονται από το γραφείο ή από το σπίτι. Υπάρχουν πολλά καλά παραδείγματα στη χώρα μας για το πώς οι εταιρείες κατάφεραν να οργανώσουν εκπαιδεύσεις ώστε οι εργαζόμενοι να αντιμετωπίσουν την τηλεργασία. Έχουν αναπτύξει τις δικές τους πολιτικές για την τηλεργασία, οι οποίες αντικατοπτρίζονται σε συλλογικές συμβάσεις όπου υπάρχουν συνδικάτα. Είναι μια καλή βάση που θα χρησιμεύσει στην αλλαγή της νομοθεσίας.»

Στη Βουλγαρία, το νομικό πλαίσιο που διέπει την τηλεργασία λειτουργεί από το 2011 και χρειάζεται ενημέρωση για να καλύψει τον ρυθμό ανάπτυξης αυτής της μορφής εργασίας. Μέχρι στιγμής, δεν υπάρχουν αρκετά στοιχεία για το πόσα και από ποιους τομείς είναι οι Βούλγαροι εργοδότες που προσφέρουν στους υπαλλήλους τους εργασία εξ αποστάσεως. Ωστόσο, μια έρευνα της EUROSTAT από τις αρχές του τρέχοντος έτους δείχνει ότι η Βουλγαρία κατατάσσεται τελευταία στην ΕΕ στον αριθμό των εργαζομένων που έχουν εργαστεί εξ αποστάσεως - 1,2%. Αυτό αποδεικνύει ότι οι Βούλγαροι εργοδότες μάλλον υπερασπίζονται τη δήλωση ότι για να είναι παραγωγική η εργασία, πρέπει να εκτελείται σε ένα συγκεκριμένο χώρο εργασίας, όπου είναι και οι άλλοι υπάλληλοι. «Η πρακτική τον τελευταίο χρόνο απέδειξε το αντίθετο - οι άνθρωποι που δούλευαν εξ αποστάσεως δεν αποδίδουν χειρότερα και σε πολλές περιπτώσεις τα αποτελέσματά τους είναι και καλύτερα, οπότε οι φόβοι των εργοδοτών ήταν αβάσιμοι» λέει ο Τόντορ Καπιτάνοφ. Ωστόσο, εκτός από την εξοικονόμηση χρόνου, η εργασία εξ αποστάσεως οδηγεί επίσης σε ορισμένες δαπάνες για τους υπαλλήλους. Ως εκ τούτου, η CITUB προτείνει όταν ένας υπάλληλος αναγκάζεται να εργάζεται από το σπίτι, θα πρέπει να υπάρχουν πρόσθετα οικονομικά κίνητρα για την αντιστάθμιση των εξόδων του νοικοκυριού.

«Είναι δύσκολο να οργανωθεί ένας χώρος εργασίας από το σπίτι, ειδικά όταν ένα άτομο ζει για παράδειγμα σε φοιτητική εστία και υπάρχουν πολλοί εργαζόμενοι φοιτητές» εξηγεί ο ειδικός Τόντορ Καπιτάνοφ. «Το ίδιο ισχύει για τους γονείς που πρέπει να συνδυάζουν την προσοχή στα παιδιά και την εργασία από το σπίτι. Ωστόσο, οι Βούλγαροι εργαζόμενοι κατάφεραν να οργανωθούν και να αποδείξουν ότι μπορούν να εφαρμόσουν με επιτυχία την τηλεργασία. Αυτοί είναι επίσης μερικοί από τους λόγους που θέτουν το θέμα της οργάνωσης των ωρών εργασίας. Ο συνδυασμός εργασιακών και οικογενειακών δεσμεύσεων επηρεάζει την υγεία και την ψυχή των εργαζομένων. Αυτά είναι τα πράγματα που πρέπει να καθορίσουν επιπλέον στο νόμο, καθώς και η προϋπόθεση για την τήρηση υποχρεωτικού διαλείμματος 12 ωρών μεταξύ της μιας και της άλλης εργάσιμης ημέρας. Σε μεγάλο βαθμό στη Βουλγαρία αυτό αφήνεται στην οργάνωση των ίδιων των εργαζομένων και αναπόφευκτα επηρεάζει τη σωματική και ψυχική τους κατάσταση.»

Φωτογραφίες: αρχείο, ΒΕΡ-Πλόβντιβ

Μετάφραση: Άιλιν Τόπλεβα