Στις 6 Αυγούστου η Βουλγαρική Ορθόδοξη Εκκλησία τιμά τη Μεταμόρφωση του Σωτήρος ως ανάμνηση για την ουράνια δόξα και δύναμη του Ιησού Χριστού, ο οποίος μεταμορφώθηκε μπροστά από τρεις μαθητές του. Είναι ένα από τα μεγαλύτερα θαύματα, που έκανε ο Σωτήρας – τη μεταμόρφωσή του στο όρος Θαβώρ, για να δείξει στους Ιουδαίους, ότι δεν είναι γήινος, αλλά ουράνιος βασιλεύς. Ο Ιησούς μαζί με τρεις από τους αποστόλους, τον Πέτρο, τον Ιάκωβο και τον Ιωάννη, ανέβηκαν στο βουνό για προσευχή. Εκεί οι τρεις μαθητές του έκατσαν να ξεκουραστούν και κοιμήθηκαν. Όταν ξύπνησαν, είδαν τον Ιησού να φωτοβολεί με λαμπρό φως και τα ρούχα του είχαν γίνει λευκά. Μαζί του βρίσκονταν και συνομιλούσαν δύο άντρες, ο Μωυσής και ο Προφήτης Ηλίας. Στη συνέχεια τους κάλυψε νέφος και ακούστηκε μια φωνή από τον ουρανό να αναφέρει:«Οὗτος ἐστὶν ὁ υἱός μου ὁ ἀγαπητός·αὐτοῦ ἀκούετε», δηλαδή «Αυτός είναι ο γιος μου, να τον ακούτε». Όταν κατέβαιναν από το βουνό, ο Ιησούς Χριστός διέταξε στους μαθητές του να διηγηθούν αυτό το θαυματουργό γεγονός μετά την Ανάστασή Του.

Στη Βουλγαρία, όπου η γιορτή τιμάται πανηγυρικά, πολλοί ναοί είναι αφιερωμένοι στο φωτεινό γεγονός. Ανάμεσά τους είναι και η πιο παλιά λειτουργούσα εκκλησία στις βουλγαρικές ακτές της Μαύρης Θάλασσας – «Μεταμόρφωση του Σωτήρος». Η εκκλησία βρίσκεται στην ακτή της θάλασσας στο παλιό τμήμα του Πομόριε, στο πιο ανατολικό μέρος της χερσονήσου.

Πρόσφατα ομάδα αρχαιολόγων του Εθνικού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου με Μουσείο στη Σόφια, σε συνεργασία με το Ιστορικό Μουσείο του Πομόριε, άρχισαν έρευνες γύρω από τον ναό. Η Εκκλησία της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος είναι μέρος της πολιτιστικής κληρονομιάς της Βουλγαρίας και ξεχωρίσει για το ότι δεν έχει αψίδα στο Άγιο Βήμα, που είναι σπάνιο φαινόμενο στην κατασκευή των ναών στα εδάφη μας, διηγείται για τη ΒΕΡ-Μπουργκάς ο διευθυντής του Ιστορικού Μουσείου Αντόν Καραμπάσεφ:

«Ό ίδιος ο ναός είναι σε μεταβυζαντινό ρυθμό και έχει δίριχτη στέγη, ξύλινο ταβάνι και το πάτωμα καλύπτεται με μεγάλες πέτρινες πλάκες. Η εκκλησία δεν έχει αψίδα, αλλά δεν μπορούμε να πούμε εάν χτίστηκε έτσι ή η αψίδα απομακρύνθηκε, όταν εδώ, στην αυλή της εκκλησίας, υπήρχε σταθμός της Συνοριακής Αστυνομίας.»

Σύμφωνα με διασωθείσες ιστορικές πηγές, η εκκλησία χτίστηκε στη θέση βασιλικής της περιόδου του Πρώιμου Χριστιανισμού, το 1763-1764 και εγκαινιάστηκε το 1765. Είναι και το πιο παλιό κτήριο σε όλη την πόλη. Εκεί φυλάσσονται πολύτιμα δείγματα της εικονογραφικής τέχνης της περιόδου 15^ου – 19^ου αιώνα και η πιο παλιά εικόνα είναι από τα τέλη του 15^ου και τις αρχές του 16^ου αιώνα. Το εικονοστάσιο είναι ξυλόγλυπτο με 17 μεγάλες εικόνες, που ζωγραφίστηκαν από διάφορούς ζωγράφους κατά τον 17^ο και τον 18^ο αιώνα και 33 μικρές εικόνες. Όταν μπει κανείς στον ναό, το βλέμμα του προσελκύει η εικόνα του Ιησού Χριστού του Παντοκράτορος, εντοιχισμένη στο ξύλινο ταβάνι. Ο ιερέας της εκκλησίας πατήρ Γιάννης διηγείται θρύλο, που σχετίζεται με την εικόνα:

«Πειρατές λεηλάτησαν την εκκλησία τον 19^ο αιώνα, πήραν και εικόνες, ανάμεσα στις οποίες και η εικόνα του Ιησού Χριστού του Παντοκράτορος. Στη θάλασσα όμως ξέσπασε τρομακτική καταιγίδα και φοβισμένοι οι πειρατές την έριξαν στο νερό. Η εικόνα «γύρισε πίσω» και βρέθηκε από τους ντόπιους στην ακτή δίπλα στην εκκλησία.»

Τα τελευταία χρόνια στην πρόσοψη του ναού εμφανίζονται ρωγμές, πιθανός λόγος για τις οποίες είναι η διάβρωση της ακτής. Με πρωτοβουλία των ντόπιων κατοίκων ο Δήμος Πομόριε έλαβε μέτρα για τη συντήρηση της εκκλησίας. Προβλέπεται έρευνα από ομάδα του Πανεπιστημίου Αρχιτεκτονικής, Οικοδόμησης και Γεωδαισίας, που να ερευνήσει τα θεμέλια και να εξακριβώσει τους τρόπους στερέωσης του κτηρίου.

Φωτογραφίες: αρχείο

Επιμέλεια: Νταρίνα Γκριγκόροβα

Μετάφραση: Ντενίτσα Σοκόλοβα