Στις 13 Ιουλίου 1878, τρεις μήνες μετά την υπογραφή της Συνθήκης του Σαν Στεφάνο η οποία ήταν εκπλήρωση εθνικών στόχων, το Συνέδριο του Βερολίνου διαχώρισε τις περιοχές με συμπαγή βουλγάρικο πληθυσμό. Η Βόρεια Δοβρουτσά έμεινε στην επικράτεια της Ρουμανίας. Η Νις, το Πίροτ και η Βράνια, στην επικράτεια της Σερβίας. Εδάφη που σήμερα βρίσκονται στην Β.Μακεδονία, στην Α. και Δ. Θράκη έμειναν υπό την εξουσία του σουλτάνου όπως και η Ανατολική Ρωμυλία. Το ίδιο το Πριγκιπάτο της Βουλγαρίας παρέμεινε υποτελές στην οθωμανική εξουσία μέχρι το 1908. Η πολιτική του νέου βουλγάρικου κράτους επικεντρώθηκε στην ένωση των εδαφών αυτών με το Πριγκιπάτο.

Τον Φεβρουάριο του 1885 δημιουργήθηκε η Βουλγάρικη Μυστική Επαναστατική Κεντρική Επιτροπή η οποία όρισε τις 15 Σεπτεμβρίου σαν ημερομηνία έναρξης μιας εξέγερσης που είχε στόχο με πραξικόπημα να κατεβάσει το Κοινοτικό Συμβούλιο της Ανατολικής Ρωμυλίας με αρχηγό τον Γκαβρίλ Κράστεβιτς. Τα γεγονότα όμως έγιναν πιο γρήγορα και ήδη στις 5 Σεπτεμβρίου οι καμπάνες άρχισαν να χτυπάνε και οι πολίτες συγκεντρώθηκαν μπροστά στο κονάκι όπου συνεδρίαζαν οι τοπικές αρχές.

Το πραξικόπημα υλοποίησε ο αρχηγός της Αστυνομίας της Ανατολικής Ρωμυλίας, Νταναήλ Νικολάεβ, ο οποίος είχε υπηρετήσει στον στρατό της Ρωσικής Αυτοκρατορίας, είχε συμμετάσχει στον Σερβο-Τουρκικό πόλεμο και στον Απελευθερωτικό για την Βουλγαρία Ρωσο-Τουρκικό πόλεμο (1877-1878).

Στο Χρυσό Αρχείο της ΒΕΡ φυλάσσεται η διήγηση του ιστορικού Γκεόργκι Μάριν ο οποίος μεταδίδει τις μαρτυρίες του παππού του για τα γεγονότα της εποχής εκείνης.

«Πριν την Ένωση, στο χωριό Γκολιάμο Κονάρε (σήμερα πόλη Σαεντινένιε) έστειλαν τον Πέταρ Ντιμιτρόβ, διπλωμάτη και τότε έπαρχο του Πλόβντιβ να ζητήσει εξηγήσεις από τον αξιωματικό της Αστυνομίας, Πρόνταν Τίσκοβ,  αλλά οι επαναστάτες, γύρω στα 2 500 άτομα (μεταξύ των οποίων κι ο παππούς μου), τον συνέλαβαν και ξεκινήσαν προς το Πλόβντιβ. Λίγο έξω από την πόλη τους προϋπάντησε ένα σώμα ιππέων το οποίο τρέψανε σε φυγή και φτάσανε στην γέφυρα του ποταμού Μαρίτσα στην τοποθεσία Καρσιακά». 

Από την στιγμή που ο Κράστεβιτς παραδόθηκε στους επαναστάτες ο πρίγκιπας της Βουλγαρίας Αλεξάνταρ Μπάτενμπεργκ άρχισε να τιτλοφορεί τον εαυτό του «Πρίγκιπα της Βόρειας και της Νότιας Βουλγαρίας». Στις 9 Σεπτεμβρίου ο πρίγκιπας έφτασε στο Πλόβντιβ και διόρισε νέα διοίκηση. Ο στρατός του πριγκιπάτου μεταφέρθηκε νότια αλλά η αντίδραση ήρθε από τα βορειοδυτικά. Παρά την καταπόνησή τους οι βούλγαροι στρατιώτες, που αναγκάστηκαν πολύ γρήγορα να διασχίσουν δυο φορές την ενωμένη Βουλγαρία, νίκησαν την Σερβία τον Φεβρουάριο του 1886 ενώ η Ένωση αναγνωρίστηκε από τις Μεγάλες Δυνάμεις τον Μάρτιο, με την Πράξη του Τοπ Χανέ (στην Κωνσταντινούπολη). 

Φωτογραφίες: militarymuseum.bg, αρχείο

Επιμέλεια και Μετάφραση: Αγάπη Γιορντανόβα