Το χωριό Μπουσίντσι δεν είναι μόνο μια γεωγραφική έννοια στον χάρτη της Βουλγαρίας. Το μικρό χωριό, χαμένο στα βάθη του Κράιστετο (στη Δυτική Βουλγαρία), καλωσορίζει όλο και περισσότερους ανθρώπους λόγω της δυνατότητας που τους προσφέρει να γνωρίσουν μια ξεχασμένη παράδοση, που ζωντανεύει ξανά μπροστά στα μάτια τους. Για το σκοπό αυτό, σταματούν στο "Κίτρινο Σπίτι", όπου βρίσκεται το εργαστήριο αγγειοπλαστικής της Στέφκα Μπόνεβα.Εδώ ο καθένας μπορεί να καθίσει στον τροχό του αγγειοπλάστη, να νιώσει τη ζεστασιά του πηλού και να κατασκευάσει το δικό του αγγείο. Όχι τυχαία, αλλά τηρώντας τους κανόνες της σχολής του Μπουσίντσι και υπό την καθοδήγηση ενός έμπειρου μάστορα. Τα αγγεία του Μπουσίντσι διακρίνονται από τους γήινους τόνους τους - πράσινο, έντονο κίτρινο, λευκό, μαύρο. Έχουν σχεδιαστεί για σχεδόν κάθε μέρος της καθημερινής ζωής - σωλήνες, καζάνια για ρακή, πιάτα, στάμνες, δίσκους... Πάνω τους βρίσκουμε χαραγμένα δημητριακά, ήλιους ή σπείρες, κεφάλια δράκων ή φιδιών και πολλά άλλα ενδιαφέροντα σχέδια... «Αυτή είναι η παλαιότερη σχολή κεραμικής. Δυστυχώς κι αυτή η παράδοση χάνεται», λέει η Στέφκα Μπόνεβα, οι πρόγονοι της οποίας είναι από το Μπουσίντσι.

«Τα τελευταία χρόνια, άρχισα να περνάω όλο και περισσότερο χρόνο στο χωριό και βλέπω πως, σιγά σιγά φθίνει, ειδικά μετά το θάνατο του τελευταίου μας μάστορα αγγειοπλάστη. Τα παιδιά μου κι εγώ βρήκαμε κομμάτια από παλιά αγγεία, γιατί εδώ σχεδόν κάθε σπίτι είχε ένα τροχό αγγειοπλαστικής και ένα μάστορα αγγειοπλάστη. Ακόμη και στο δρόμο έτυχε να βρούμε κομμάτια αγγείων! Βγαίνουν όμορφα ηλιόλουστα χρώματα και μερικά σχέδια που τα μαγνητίζουν. Έτσι γεννήθηκε η ιδέα να δημιουργήσουμε το εργαστήριό μας», λέει η Στέφκα Μπόνεβα.

Για το σκοπό αυτό, αγόρασε ένα όμορφο παλιό σπίτι με τρύπια στέγη, αλλά με μεγάλο τζάκι, που κάποτε ήταν κάποτε εργαστήριο ντόπιου αγγειοπλάστη. Η αποκατάσταση του σπιτιού χρειάστηκε δύο ολόκληρα χρόνια! Εν τω μεταξύ, η Στέφκα συνεχίζει να μελετά σε βάθος τη σχολή του Μπουσίντσι, επισκέπτεται μουσεία, διαβάζει και συναντά μάστορες της αγγειοπλαστικής από όλη τη Βουλγαρία. Πολλοί άνθρωποι αρχίζουν να στέλνουν αυθεντικά αγγεία από τις συλλογές τους. «Είμαι τυχερή που συνεργάζομαι με ανθρώπους που, όπως κι εγώ, είναι πρόθυμοι να ξαναζωντανέψουν την παραδοσιακή αυτή τέχνη», λέει η Στέφκα και προσθέτει ότι σιγά σιγά, μαζί με τους ομοϊδεάτες της, καταφέρνουν να συνθέσουν το ξεθωριασμένο παζλ. Για το σκοπό αυτό, αναζητούν όλους τους περιγραφόμενους τύπους αγγείων, τα φωτογραφίζουν κάθε λεπτομέρεια τους και φτιάχνουν αντίγραφά τους με την ιδέα να περάσουν αυτή την τέχνη στις επόμενες γενιές. Και όχι μόνο.

Στο χωριό υπάρχει Μουσείο κεραμικής, στο οποίο βρίσκονται αυθεντικά αγγεία, κατασκευασμένα πριν περισσότερα από 40 χρόνια. Αφού το επισκεφθεί κάποιος, μπορεί να σταματήσει στο εργαστήριο της Στέφκα για να φτιάξει κάτι από πηλό ή να αγοράσει μια όμορφη στάμνα με χάντρες ή κάποιο διακοσμημένο πιάτο.

«Ένα μέρος του σπιτιού έχει μετατραπεί σε κατάστημα και γκαλερί. Εκεί εκτίθενται πράγματα των δημιουργών μας. Όλα τα αγγεία είναι φτιαγμένα σε ποδοκίνητο τροχό αγγειοπλαστικής, όπως γίνονταν στην πορεία των αιώνων. Δεν χρησιμοποιούμε καλούπια. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο τα προϊόντα μας είναι σε περιορισμένες ποσότητες », εξηγεί η Stefka.

Αυτή τη στιγμή, η αυλή του «Κίτρινου Σπιτιού» μετατρέπεται σε παιδικό εκπαιδευτικό κέντρο με την ονομασία «Στο μονοπάτι του πηλού». Σε αυτό, τα παιδιά θα γνωρίσουν τις λεπτομέρειες της αρχαίας τέχνης της αγγειοπλαστικής και να δημιουργήσουν τα δικά τους αγγεία.

Φωτογραφίες: Κίτρινο Σπίτι

Μετάφραση: Σταύρος Βανιώτης