Η περίοδος της πανδημίας Covid-19 και ο αντίκτυπός της στη ζωή μας θα διδάσκονται, πιθανώς, κάποια μέρα στα σχολικά βιβλία, αλλά προς το παρόν ο ιός είναι ακόμα ανάμεσά μας και η Βουλγαρία προετοιμάζεται για την εμφάνιση του στελέχους Omicron. Ωστόσο, οι ανησυχίες για τις επιχειρήσεις και τους καταναλωτές επηρεάζουν όχι μόνο την υγεία αλλά και τις οικονομικές πτυχές της κρίσης. Οι ανησυχίες αυτές είναι εμφανείς στην έρευνα, με την οποία, παραδοσιακά, κάνει απολογισμό του απερχόμενου έτους το Βουλγαρικό Εμπορικό Επιμελητήριο (ΒΕΕ).

Τα αποτελέσματα της έρευνας, η οποία έγινε μεταξύ 8 Νοεμβρίου και 8 Δεκεμβρίου, δείχνουν ότι οι βουλγαρικές επιχειρήσεις δεν γνωρίζουν καλά το Εθνικό Σχέδιο για την Ανασυγκρότηση και Βιωσιμότητα - ΕΣΑΒ, και το Ευρωπαϊκό Πράσινο Σύμφωνο - τα δύο έγγραφα που θα σηματοδοτήσουν τις κατευθύνσεις της μελλοντικής οικονομικής ανάπτυξης:

«Πάνω από το 56% των ερωτηθέντων δεν γνωρίζουν το περιεχόμενο των δύο εγγράφων», εξηγεί ο αναπληρωτής πρόεδρος της ΒΕΕ Στανισλάφ Ποπντόντσεφ. «Λίγο πάνω από το 1/3 το γνωρίζει εν μέρει και μόνο το 7% των επιχειρήσεων δηλώνει ότι γνωρίζει το περιεχόμενό τους. Παρόμοια απάντηση λάβαμε καιστο ερώτημα, αν και κατά πόσο ένα από τα έργα του ΕΣΑΒ μπορεί να υποστηρίξει την επιχείρησή τους.

Γνωστές ή μερικά γνωστές, οι δύο πηγές ευρωπαϊκής χρηματοδότησης είναι αυτή τη στιγμή απρόσιτες για τις επιχειρήσεις στη χώρα μας. Ο λόγος είναι η δραστική καθυστέρηση της διαδικασίας υποβολής του Σχεδίου στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

«Τα λάθη που κάναμε δεν έχουν διορθωθεί ακόμη. Για το σκοπό αυτό έχουμε δίμηνη διορία, μετά την οποία θα πραγματοποιηθεί νέα επιθεώρηση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή», εξήγησε η οικονομολόγος Μίκα Ζάικοβα σε συνέντευξή της στο Ράδιο Βουλγαρία. «Κατά πάσα πιθανότητα, θα λάβουμε την πρώτη δόση των αναμενόμενων 13 δισ. ευρώ μετά τον Αύγουστο».

Ανησυχητικό σημάδι, στην κατάσταση της οικονομίας μας το 2021, είναι οι μειωμένες άμεσες ξένες επενδύσεις. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Εθνικής Τράπεζας της Βουλγαρίας - ΕΤΒ, για τους μήνες Ιανουάριο έως Οκτώβριο, οι άμεσες ξένες επενδύσεις ανήλθαν σε 1,144 δισ. ευρώ, ποσό κατά 50,7% μικρότερο σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο (2,322 δισ. ευρώ).

Η αύξηση ρεκόρ στην τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος είναι το άλλο πλήγμα που έπληξε τις επιχειρήσεις το 2021 και, ως επακόλουθο, όλους τους πολίτες οι οποίοι βιώνουν καθημερινά το αποτέλεσμα της. Ως αντιστάθμιση της αύξησης των τιμών του ρεύματος, οι επιχειρήσεις θα λάβουν αποζημίωση από το κράτος για τον Δεκέμβριο και το πρώτο τρίμηνο του 2022, ανακοίνωσε ο υπουργός Ενέργειας Αλεξάνταρ Νικόλοφ. Οι επιχειρήσεις των οποίων οι μακροπρόθεσμες συμβάσεις βασίζονται σε τουλάχιστον 95 ευρώ ανά μεγαβατώρα θα αποζημιωθούν με το 75% της διαφοράς μεταξύ της εκτιμώμενης και της πραγματικής τιμής της ηλεκτρικής ενέργειας, αλλά όχι περισσότερο από το 30% της πραγματικής τιμής.

«Οι εξαιρετικά υψηλές τιμές της ενέργειας αναγκάζουν το 62% περίπου των ερωτηθέντων επιχειρήσεων να αυξήσουν τις τιμές των προϊόντων τους» δήλωσε ο πρόεδρος του ΒΕΕ Ντόμπρι Μίτρεφ. «Αυτό το τιμαριθμικό άλμα το νιώθουμε όλοι μας και τις περισσότερες φορές κατηγορούμε τους εμπόρους γι' αυτό. Όμως ο πραγματικός λόγος είναι η τιμή της ενέργειας».

Πώς αντιδρά ο Βούλγαρος στην αύξηση του κόστους ζωής

Σε αυτή την κατάσταση, η νέα Βουλή Εθνοσυνέλευση δεν περίμενε πολύ, αλλά επέβαλε μορατόριουμ στις τιμές του ρεύματος, της θέρμανσης και του νερού, το οποίο θα παραμείνει σε ισχύ έως τις 31 Μαρτίου του επόμενου έτους. Η υπουργός Οικονομίας Κορνέλια Νίνοβα υποστήριξε τη συγκράτηση των τιμών, μέτρο που θα πρέπει να βοηθήσει τα νοικοκυριά, αλλά ζήτησε να εξεταστεί το ενδεχόμενο αποζημίωσης επιχειρήσεων και εταιρειών που θα υποστούν αντίστοιχες ζημιές. Μέχρι το τέλος Μαρτίου, πρέπει να γίνουν μερικά σημαντικά βήματα:

«Με τη βοήθεια ειδικών των τομέων της ενέργειας και της οικονομίας, ολόκληρου του think tank της Βουλγαρίας, πρέπει να χαράξουμε μια στρατηγική για την ενεργειακή ανάπτυξη», δήλωσε η Μίκα Ζάικοβα. «Η ανάγκη επανεξέτασης του μοντέλου της οικονομίας μας, στο οποίο να επενδύονται αποτελεσματικά κεφάλαια για τη δημιουργία προϊόντων και υπηρεσιών υψηλής προστιθέμενης αξίας, είναι τεράστια. Εάν αποτύχουμε να ανοικοδομήσουμε την οικονομία μας, είτε στον τομέα των υπηρεσιών, είτε στη βιομηχανία είτε στις μεταφορές, δεν θα μπορέσουμε να ευημερήσουμε».

Το 2022 θα είναι δύσκολη χρονιά, προβλέπει η Μίκα Ζάικοβα. Η ψήφιση προϋπολογισμού για την αντιμετώπιση σημαντικών κοινωνικών και δημοσιονομικών ζητημάτων, η επείγουσα εκλογή νέας ηγεσίας της Εθνικής Τράπεζας της Βουλγαρίας και μια καλά μελετημένη μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος, είναι μερικές μόνο από τις προκλήσεις που θα αντιμετωπίζει ο κυβερνών συνασπισμός.

Φωτογραφίες: Pixabay, bgnes, ΒΕΕ

Μετάφραση: Σταύρος Βανιώτης