Ο Ίλκο Μπογιατζίεβ και ο Ζαπριάν Μομτσίλοβ γνωρίζουν πολύ καλά, από προσωπική άποψη, την εξάρτηση από τα ναρκωτικά αλλά κατάφεραν να την ξεπεράσουν και τώρα προσπαθούν να βοηθήσουν άλλους ανθρώπους με το ίδιο πρόβλημα να απελευθερωθούν και να γυρίσουν στην φυσιολογική τους ζωή.

Στους πρόποδες του Αίμου, κοντά στο Γκάμπροβο, βρίσκεται το Θεραπευτικό Κέντρο Εξαρτήσεων, «Προφήτης Ηλίας». Το κέντρο εγκαινιάστηκε την άνοιξη του 2021 με καθαρά προσωπικούς πόρους και 18 άτομα με πρόβλημα εξάρτησης από ναρκωτικές ουσίες υποδέχτηκαν μαζί το νέο έτος 2022.

«Δεν είναι εύκολο να αλλάξεις, ακόμα και χωρίς να παλεύεις να ελευθερωθείς από τα δίχτυα των εξαρτήσεων, λέει ο Ίλκο που είναι σύμβουλος στο Κέντρο και έχει ιδρύσει το Ίδρυμα «Κοινότητα για βοήθεια εξαρτημένων». Το πρόβλημα γίνεται πιο περίπλοκο όταν συνδυάζεται με διαταραχή της προσωπικότητας την οποία αντιμετωπίζουν σχεδόν όλοι οι εξαρτημένοι. Είχα την τύχη να συναντήσω στον δρόμο μου μέντορες και εκπαιδευτές οι οποίοι με βοήθησαν να ξεπεράσω τα προβλήματά μου και να συμμετέχω στην βοήθεια προς άλλους ανθρώπους. Είναι σημαντικό όλοι να μάθουν ότι υπάρχει επαγγελματική βοήθεια για τέτοιου είδους προβλήματα τα οποία δεν πρέπει να υποτιμώνται και είναι δύσκολο να λυθούν γιατί τα άτομα που τα αντιμετωπίζουν ντρέπονται και κρύβονται. Σχεδόν κανένας δεν τα καταφέρνει να ξεπεράσει μόνος του κάποια εξάρτηση γι’ αυτό είναι σημαντικό αυτοί οι άνθρωποι να ξέρουν πως είμαστε εδώ και μπορούμε να βοηθήσουμε».

Το Θεραπευτικό Κέντρο ακολουθεί μοντέλο της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Θεραπευτικών Κοινοτήτων. Η φροντίδα για τα εξαρτημένα άτομα συνεχίζεται 9 μήνες. Το περιβάλλον είναι προστατευμένο και κανένας δεν είναι προϊστάμενος. Απλά αυτοί που βρίσκονται πιο μπροστά στην πορεία τους προς την ανεξαρτησία αναλαμβάνουν ευθύνες και βοηθούν άλλους που αντιμετωπίζουν το ίδιο πρόβλημα αλλά βρίσκονται σε πιο πρώιμο στάδιο. 

Οι περισσότεροι από αυτούς που βρίσκονται στο Κέντρο είχαν την πρώτη τους επαφή με τα ναρκωτικά όταν ήταν παιδιά. Ο Μαρτίν και ο Καλογιάν πέρασαν από αυτό το μονοπάτι μα τώρα είναι «καθαροί» εδώ και 8 μήνες. Ο ένας από αυτούς θα μείνει στο Κέντρο ακόμα λίγο ενώ ο άλλος έχει βρει διαμέρισμα και σύντομα θα αρχίσει δουλειά.

«Κουράστηκα να είμαι ναρκομανής γι’ αυτό πήρα την απόφαση να αλλάξω, λέει ο Μαρτίν. Ξεκίνησα να κάνω χρήση ναρκωτικών με την πρώην γυναίκα μου και χρησιμοποιούσα διάφορες δικαιολογίες για τον εαυτό μου, πάντα μου έφταιγαν οι άλλοι. Έμεινα χωρίς σπίτι, χωρίς δουλειά και χωρίς φίλους. Το μόνο που με ενδιέφερε ήταν η δόση». 

«Στην δική μου περίπτωση επίσης όλα κατέρρευσαν, λέει ο Καλογιάν. Πολύ εύκολος είναι αυτός ο κατήφορος, εύκολα πατώνεις. Δεν μπορεί κανένας να σε βοηθήσει, όσο κι αν σε αγαπάει, γιατί πρέπει να το πάρεις εσύ απόφαση και να αγωνιστείς για τον εαυτό σου. Είχα φτάσει να μην μπορώ να ζω ούτε με τις ουσίες ούτε χωρίς αυτές. Δεν μπορούσα να κοιμηθώ ούτε να φάω, δεν ήμουν σε θέση να δουλέψω και δεν είχα λεφτά για να αγοράζω τις ουσίες. Η μητέρα μου βασανιζόταν και αισθανόταν τόσο αβοήθητη όσο κι εγώ. Προσπαθούσε να με βοηθήσει αλλά τα πράγματα άρχισαν να αλλάζουν μόνο όταν εγώ το αποφάσισα. Και τότε ξεκίνησε το δύσκολο, γιατί η διαδικασία της απεξάρτησης είναι επώδυνη, λόγω του συνδρόμου στέρησης και αυτός που παλεύει να ελευθερωθεί περνάει από καταστροφικές κρίσεις οργής και βίας». 

Αυτόν τον δρόμο είναι σχεδόν αδύνατον να τον βαδίσεις μόνος. Γι’ αυτό στο Κέντρο απασχολούνται ψυχίατρος, κλινικός και κοινωνικός ψυχολόγος, σύμβουλοι με εμπειρία στην χρήση ναρκωτικών και στις εξαρτήσεις, θεραπευτές με ειδίκευση στην θεραπεία μέσω της τέχνης. Πρώτα οι εξαρτημένοι καλούνται μέσω ειδικού προγράμματος να συνειδητοποιήσουν τα προβλήματά τους, να συνειδητοποιήσουν και να ξανασυνδεθούν με τον ίδιο τους τον εαυτό, να αντιμετωπίσουν τα συναισθήματά τους. Κρίσιμη είναι η κατανόηση που είναι ο πιο σωστός τρόπος αντιμετώπισης αυτών των ατόμων απ’ ότι να τους φωνάζει κανείς, να τους μαλώνει και να τους εξηγεί πως πρέπει να συγκροτηθούν και να ξεπεράσουν τα προβλήματά τους. Αυτό δεν γίνεται απλά με ηθικολογίες.

«Οι ασθενείς έρχονται σε επαφή μεταξύ τους μέσω ομαδικών θεραπειών, λέει ο Μαρτίν. Εκεί ο καθένας από αυτούς βρίσκει άλλους που μπορούν να τον καταλάβουν γιατί ξέρουν τι περνάει. Είναι τόσο δυνατό το δέσιμο, που όλοι νιώθουν σαν μια οικογένεια. Όσοι έχουν πάρει τον δρόμο της απεξάρτησης ούτε με τους ναρκομανείς μπορούν να κάνουν παρέα ούτε με αυτούς που έχουν ήδη απεξαρτηθεί γιατί βρίσκονται σε άλλη φάση, για τους «φυσιολογικούς» που δεν ξέρουν τι σημαίνει να είσαι εξαρτημένος καθόλου δεν γίνεται λόγος γιατί κάθε τέτοιος άνθρωπος έχει ανάγκη γύρω του ανθρώπους με τους οποίους να μπορεί να μοιραστεί την κατάστασή του δίχως να τον καταδικάζουν». 

Ο Μαρτίν και ο Καολογιάν προσπαθούν να ελευθερωθούν από το στίγμα των εξαρτημένων από τα ναρκωτικά και ψάχνουν νέους φίλους. Ο Δήμος τους βοηθά προσπαθώντας να τους προσελκύει να συμμετέχουν σε διάφορες πρωτοβουλίες. 

«Οι ιδρυτές του Κέντρου προσπαθούν να μας βοηθήσουν με όλα τα μέσα, λέει ο Ίλκο, αλλά ο καθένας από μας πρέπει να διανύσει την πορεία του, όντας υπεύθυνος προς τον εαυτό του και τους άλλους. Πρέπει να αξίζουμε την υγεία μας. Το Νέο Έτος εύχομαι να έχουμε δύναμη για να θεραπευόμαστε και υγεία».

Φωτογραφίες: Facebook / Терапевтичен център „Св. Илия”

Επιμέλεια: Ντιάνα Τσανκόβα (από ρεπορτάζ της Βελίνα Μαχλεμπασίεβα, ανταποκρίτρια της ΒΕΡ στο Γκάμπροβο)

Επιμέλεια και Μετάφραση: Αγάπη Γιορντανόβα