Η συνάντηση μεταξύ των πρωθυπουργών της Βουλγαρίας και της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας, στα Σκόπια στις 18 Ιανουαρίου, ξεκίνησε με μια χειρονομία της ΔΒΜ που καθυστερούσε για περισσότερα από δύο χρόνια. Κατόπιν αιτήματος της Βουλγαρίας, υποβλήθηκε γραπτή διευκρίνιση της ΔΒΜ στον ΟΗΕ, ότι το όνομα του κράτους, όπως συμφωνήθηκε στη Συνθήκη των Πρεσπών μεταξύ Ελλάδας και ΔΒΜ δεν έχει εδαφικές αξιώσεις στο βουλγαρικό τμήμα της γεωγραφικής περιοχής της Μακεδονίας, το οποίο, επίσης, βρίσκεται βόρεια των ελληνικών συνόρων. Ο Πρωθυπουργός της Βόρειας Μακεδονίας, Ντίμιταρ Κοβάτσεφσκι, τόνισε: «Η Βουλγαρία συμφώνησε να χρησιμοποιήσει το συντομότερο όνομα Βόρεια Μακεδονία αντί του Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας. Επιβεβαιώνεται ρητά ότι τα δύο ονόματα είναι εξίσου έγκυρα και δεν αναφέρονται στην εδαφική ακεραιότητα της Βουλγαρίας.

Ο πρωθυπουργός της Βουλγαρίας Κίριλ Πετκόφ θέλει να δει την εφαρμογή της Συνθήκης Φιλίας και Καλής Γειτονίας, που υπογράφηκε το 2017. Αυτό θα γίνει μέσω της σύστασης στις 25 Ιανουαρίου στη Σόφια πέντε κοινών ομάδων εργασίας για την υποστήριξη και παρακολούθηση της υλοποίησης των σχεδιαζόμενων έργων έως το 2029. Μεταξύ των έργων αυτών είναι και η κατασκευή σιδηροδρομικής σύνδεσης μεταξύ Σκοπίων και Σόφιας, η οποία καθυστερεί εδώ και 140 χρόνια. «Γεγονός είναι ότι είναι αδιανόητο στον 21ο αιώνα να μην υπάρχει σιδηροδρομική σύνδεση μεταξύ των δύο πρωτευουσών. Αυτό θα πρέπει να παραμείνει ως παράδειγμα κακής διαχείρισης των υποδομών των δυο κρατών, που πρέπει να τελειώσει», τόνισε ο Κίριλ Πετκόφ.

«Η καλή γειτονία θα μετριέται με πραγματικά βήματα» 

«Το βήμα της βουλγαρικής κυβέρνησης θα παίξει ρόλο, σε κάποιο βαθμό εκπαιδευτικό - θα καταλάβουν με τι είδους οντότητα έχουν να κάνουν και μετά θα βρεθούν οι πραγματικοί δρόμοι. Τώρα είναι όλα στη σφαίρα του ρομαντισμού, νομίζω. Έτσι σχολίασε ο Ιβάν Νικόλοφ, διευθυντής και εκδότης του περιοδικού Bulgaria Macedonia, την επίσκεψη της βουλγαρικής κυβερνητικής αντιπροσωπείας στα Σκόπια.

Βλέπει επίσης μια εξέλιξη στα ΜΜΕ της ΔΒΜ ως προς το θέμα των διμερών σχέσεων - καλούνται διάφοροι συνομιλητές, συζητιούνται πράγματα που παλαιότερα ήταν ταμπού. Η ερμηνεία της υλοποίησης της σύμβασης του 2017 είναι το κύριο πρόβλημα σήμερα;

«Συζητώντας τα προβλήματα μεταξύ Βουλγαρίας και Βόρειας Μακεδονίας, αποκλίνουμε από τη βασική αιτία. Ένα πρόβλημα δεν μπορεί να λυθεί χωρίς να γνωρίζουμε τη γένεσή του και τιο πως εξελίχθηκε. Πρέπει να πούμε ότι την εποχή των πρωθυπουργών Ιβάν Κοστόφ και Λιούμπτσο Γκεοργκιέφσκι υπογράφηκαν οι περισσότερες συμβάσεις και συμφωνίες, που είναι περισσότερες από 50. Αλλά, σε τελική ανάλυση, είναι πολύ χοντρός ο τοίχος στον οποίο προσκρούει κάθε βουλγαρική επιθυμία να βελτιώσει τις σχέσεις της με τη Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας».

Μετά τη συνάντηση στα Σκόπια, ο πρωθυπουργός Κίριλ Πετκόφ ανακοίνωσε ότι θα διατηρήσει προσωπική επαφή με τον ομόλογό του από την ΔΒΜ, προκειμένου να ξεπεραστούν τα προβλήματα που σχετίζονται με τη ρητορική μίσους μεταξύ των δύο κρατών.

«Η γλώσσα του μίσους προέρχεται από την πολιτική που επιβλήθηκε από την εποχή του Τίτο και μετά. Νομίζω ότι είναι πολύ βολική η αντικατάσταση ενός πολιτικού προβλήματος με ένα ιστορικό. Δεν αρνούμαστε την ταυτότητά τους, η οποία χρονολογείται από το 1944, αλλά το πώς επιβλήθηκε είναι ξεχωριστό θέμα. Είναι ένα πολιτικό έθνος που αναδύεται με συγκεκριμένες ιδεολογικές και γεωπολιτικές συνθήκες. Θέλουν, όμως, να μεταφέρουν την ταυτότητά τους και σε ανθρώπους που έχουν πάψει εδώ και καιρό να βρίσκονται σε αυτόν τον κόσμο και που οι ίδιοι έχουν επανειλημμένα αυτοπροσδιοριστεί ως Βούλγαροι - αναγεννησιακοί και επαναστάτες», υπενθυμίζει ο Νικόλοφ.

 Τι έφερε το 2021 στις σχέσεις της Βουλγαρίας με την ΔΒΜ

Μετά από συνομιλίες με τη βουλγαρική αντιπροσωπεία, ο πρόεδρος της ΔΒΜ Στέβο Πεντάροφσκι περιέγραψε τον Βούλγαρο πρωθυπουργό, σε τηλεοπτική συνέντευξη, ως έναν από τους μεγαλύτερους οπτιμιστές που έχει δει. Ο Ιβάν Νικόλοφ επίσης περιγράφει θετικά την κατάσταση. Είναι πεπεισμένος ότι στις νέες διμερείς ομάδες εργασίας ο Βούλγαρος πρωθυπουργός και η ομάδα του θα κατανοήσουν την ουσία των προβλημάτων μεταξύ Σόφιας και Σκοπίων και «αν έχουν τον ίδιο ενθουσιασμό, θα μπορέσουν να αξιολογήσουν ρεαλιστικά το τι μπορεί να επιτευχθεί».

«Γενικά είμαι πεπεισμένος, ότι εκεί (στη ΔΒΜ σ.σ.), ούτως ή άλλως, θα υπάρξουν εξελίξεις γιατί έρχονται νέες γενιές. Αυτοί που έγραψαν τα χοντρά βιβλία φεύγουν ένας - ένας. Πλέον, με τις νέες συνθήκες, πιστεύω ότι θα γίνει πρόοδος. Θα είναι πολύ δύσκολη, επίπονη, αργή και πρέπει να βρούμε τα κατάλληλα εργαλεία για να την επηρεάσουμε».

 Η Βουλγαρία δεν δεσμεύεται από προθεσμίες για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση της ΔΒΜ

Φωτογραφίες: epa/bgnes

Μετάφραση: Σταύρος Βανιώτης