Η ημερομηνία 13^η Ιουλίου 2022 σημειώνει την 100^η επέτειο της διάσημης δημοτικής τραγουδίστριας της Θράκης Βαλκάνα Στογιάνοβα, η οποία ήδη εν ζωή ήταν θρύλος. Για εκείνη η λαογράφος Μαρία Κούτεβα γράφει: «Η αριστοτεχνική ερμηνεία των δύσκολων αργών τραγουδιών με πλούσια διακοσμητικά στοιχεία, το υπογραμμένο θρακικό στιλ, η θαυμάσια φωνή της και ο εκφραστικός τρόπος εκτέλεσης των τραγουδιών αφήνουν αξέχαστη εντύπωση στους ακροατές. Εκείνη όχι μόνο τραγουδά, αλλά «διηγείται» το τραγούδι».

Γεννημένη στο χωριό Λιούλιν, της περιοχής του Γιάμπολ, η Βαλκάνα Στογιάνοβα κληρονόμησε το μουσικό ταλέντο των προγόνων της. Η τραγουδίστρια πολλές φορές μοιραζόταν: «Τραγουδάω από πολύ μικρή. Η μάνα μου ήταν ανεξάντλητη πηγή τραγουδιών, τραγουδούσα μαζί της, ενώ ο μπαμπάς πάντα με διόρθωνε. Αγαπούσα τραγούδια, στα οποία υπάρχει ομορφιά, θάρρος και ανθρωπιά. Μου φαίνεται ότι το δημοτικό τραγούδι είναι το καλύτερο σχολείο.» Το ρεπερτόριο της ξακουστής ερμηνεύτριάς μας συμπεριλαμβάνει περισσότερα από 350 τραγούδια της λαογραφικής περιοχής της Θράκης, ένα μέρος εκ των οποίων βρίσκονται στο «Χρυσό Αρχείο» της ΒΕΡ. Το ερμηνευτικό ταλέντο της εκδηλώνεται ιδιαιτέρα στα αργά τραγούδια στην απίστευτη ενότητα με τη συνοδεία της φλογέρας του Νικόλα Γκάντσεφ.

«Γνωρίζω τη Βαλκάνα Στογιάνοβα από χρόνια, πολύ συχνά ήμασταν μαζί. Γεννήθηκε στις 13 Ιουλίου και στην ηλικία 13 χρονών έκανε τις πρώτες ηχογραφήσεις των τραγουδιών της από την περιοχή της Θράκης στο στούντιο της εταιρείας για δίσκους βινυλίου «Άρπα». Ήταν και καθηγήτρια στο Εθνικό Σχολείο Φολκλορικών Τεχνών «Φίλιπ Κούτεφ» στο Κότελ. Ήθελε πολύ στο τραγούδι να ακούγεται κάθε λεπτομέρεια των στίχων. Η προσφορά της είναι τεράστια. Έχει πολλούς ακολούθους. Η Βαλκάνα Στογιάνοβα ήταν άνθρωπος που έδωσε πολλά για το βουλγαρικό φολκλόρ, για το Συγκρότημα «Φίλιπ Κούτεφ». Έχει τραγουδήσει σχεδόν σε όλο τον κόσμο, σε πολλές μεγάλες αίθουσες. Για τη Βαλκάνα Στογιάνοβα θα μιλούν πολύ και στο μέλλον, καλύτερα είναι όμως να την ακούνε περισσότερο – η φωνή της είναι μοναδική.»

Μετάφραση: Ντενίτσα Σοκόλοβα