Ο πλούτος ενός ανθρώπου είναι στα μικρά πράγματα – τις λέξεις, τις αναμνήσεις, τη γεύση του γλυκού του κουταλιού της γιαγιάς. Ο πλούτος ενός λαού είναι η επαφή μεταξύ των γενεών, η μνήμη και ο σεβασμός στον δρόμο προς έναν καλύτερο κόσμο, για τον οποίο να είμαστε περήφανοι. Έτσι χαρακτηρίζει τη φιλοσοφία του για τη ζωή ο διδάκτωρ ευρωπαϊκού και μεταφορικού δικαίου (European and International Rail Transport Law) Έρικ Εβτίμοφ. Ο συμπατριώτης μας επί περισσότερα από 20 χρόνια χτίζει γέφυρα μεταξύ της Βουλγαρίας και της Ελβετίας σε αναζήτηση και διατήρηση του βουλγαρικού πνεύματος.
«Ένας άνθρωπος, που ζει σε διάφορες χώρες, έχει μια διαφορετική αντίληψη των πραγμάτων, που σε πολλές περιπτώσεις είναι θετική, γιατί δίνει τη δύναμη και τη δυνατότητα να συγκρίνει και να αναζητά τα αληθινά και σημαντικά πράγματα στη ζωή», είναι πεπεισμένος ο καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Βέρνης.
Όλο το 2022 στη Βουλγαρία είναι αφιερωμένο στα 140 χρόνια από τη γέννηση ενός από τους μεγαλύτερους ζωγράφους της Βουλγαρίας – του Βλαντιμίρ Ντιμιτρόφ-Μάιστορα (1.02.1882 – 29.09.1960). Ο διδάκτωρ Εβτίμοφ είναι κληρονόμος των ιδιοκτητών του σπιτιού, όπου έζησε ο Μάιστορα στο χωριό Ραζντάβιτσα, της περιοχής του Κιουστεντίλ, και είναι ψηφιακός πρεσβευτής των έργων του σε διεθνές πρότζεκτ, αφιερωμένο στην επέτειο.
Η μνήμη και η ιστορία του γένους είναι στη βάση και των δύο βιβλίων του – «Το μαντρί» και «Σάκα ορέσι» /Μια χούφτα καρυδιών/, αφιερωμένα στα ιδιώματα στα χωριά γύρω από το βουνό Βίτοσα και στην παραδοσιακή βουλγαρική κουζίνα. Και στις παραμονές της 1ης Νοεμβρίου, της Ημέρας των Βουλγάρων Εθνεγερτών, ο Έρικ Εβτίμοφ σαν να είναι σύγχρονη προσωποποίηση εκείνων των σημαντικών για την κοινωνία μας ανθρώπων, που άναβαν τη σπίθα της γνώσης, την υπερηφάνεια και την πίστη στο καλό. Εκείνος ο ίδιος είναι της γνώμης ότι ο καθένας μας μπορεί να είναι εθνεγέρτης της εποχής του.
«Εθνεγέρτης μπορεί να είναι ο καθένας μας, γιατί ο καθένας μπορεί να μαζέψει τα μικρά πράγματα και να τα παραδώσει προς όφελος της μεγάλης κοινωνίας, που να προχωρά.»
Έτσι, με τη βοήθεια της μητέρας του, ο διδάκτωρ Εβτίμοφ εκπονεί ένα λεξικό με 2000 διαλεκτικές λέξεις και εκφράσεις από τη νότια πλαγιά του βουνού Βίτοσα και το αφιερώνει στους προγόνους μας και προς τιμήν των παιδιών και των εγγονών μας. Ο τίτλος του βιβλίου είναι «Το μαντρί» και μας παρουσιάζει λέξεις και εκφράσεις, μέρος της καθημερινής ζωής των παλιών Βουλγάρων από τα χωριά στις δύο όχθες του ποταμού Στρυμόνα μέχρι την πόλη Πέρνικ.
«Το βιβλίο γεννήθηκε, όταν ταξίδευα στην Ευρώπη και συνειδητοποίησα ότι εκτός από τις επίσημες γλώσσες, υπάρχουν και ιδιώματα, στενά συνδεδεμένα με ορισμένες καταστάσεις και ανθρώπους. Το ιδίωμα έχει πολύ αρχέγονο και ισχυρό μήνυμα. Το λέω ως άνθρωπος που κατέχει επτά γλώσσες. Αυτό ήταν το πράγμα που με έκανε να συγκεντρώνω τις λέξεις, που είναι ο σφυγμός του αίματος», εξηγεί ο Έρικ Εβτίμοφ.
Και δίνει ως παράδειγμα το καντόνι Βέρνη, όπου μιλιέται καθημερινά ένα ιδίωμα και το λεξιλόγιο του ιδιώματος αυτού συμπεριλαμβάνει 650 λέξεις. «Αυτό είναι εμπλουτισμός της επικοινωνίας και συνεχίζει την επαφή με το παρελθόν» - θεωρεί ο Βούλγαρος. Αυτό το καλοκαίρι εκδόθηκε το δεύτερο βιβλίο της σειράς «Σάκα ορέσι» - Το Μαντρί 2. Ο τίτλος σημαίνει «Μια χούφτα καρυδιών» και το βιβλίο είναι αφιερωμένο στη μητέρα του και την οικογενειακή μητριαρχία στη βουλγαρική πολιτιστική παράδοση. Στο βιβλίο ο ειδικός δικαίου στρέφεται προς την κουζίνα και συμπεριλαμβάνει συνταγές, που φέρουν τη γεύση του παρελθόντος.
«Πρόκειται και πάλι για το βουλγαρικό γένος», μας εξηγεί ο Έρικ Εβτίμοφ. Και ομολογεί ότι το πρώτο, με το οποίο συνδέει την αναμνήσεις για την γιαγιά του Λιούμπα, για παράδειγμα, είναι η μυρωδιά των φαγητών της, που εκείνη έφτιαχνε πολύ γρήγορα και με λίγα προϊόντα, που έρχονταν από τον κήπο.
«Η παραδοσιακή βουλγαρική κουζίνα, συγκρίνοντάς την με τις άλλες κουζίνες στον κόσμο, διαφέρει για τον γρήγορο και πολύ φυσικό τρόπο μαγειρικής. Με φρέσκα προϊόντα και γεύση, που παραμένει πολύ χαρακτηριστική λόγω των συστατικών. Συγκεντρώνοντάς τα σε ένα βιβλίο, γίνεται μια μυθική αντίληψη για τη μαγειρική, ως ευγνωμοσύνη, ότι η οικογένεια έχει μαζευτεί», λέει ο διδάκτωρ Εβτίμοφ και συμπληρώνει ότι «η μητέρα νοικοκυρά και φύλακας του σπιτιού μιλάει μέσω των φαγητών της».
Και παράλληλα με τις συνταγές για τηγανητούς κεφτέδες, σούπα με κεφτεδάκια από κιμά, κεμπάπ, γιαχνί, σπιτική σούπα με γάλα κ. ά.. έχει περιγράψει και το πιο σημαντικό για τον ίδιο – το γλυκό του κουταλιού με λευκό κεράσι.
«Αυτό για μένα είναι το σύμβολο της περιοχής του Κιουστεντίλ ήδη από τα παιδικά μου χρόνια. Όταν η οικογένειά μου μαζευόταν στο σπίτι της γιαγιάς Λιούμπα, σέρβιραν το εν λόγω γλυκό του κουταλιού με λευκό κεράσι σε μικρές κούπες, που χύνονταν με κρύο νερό. Η πιο πολύτιμη ανάμνηση για μένα ήταν όταν πίναμε αυτό το κρύο νερό, αφού τρώγαμε το γλυκό.»
Συνέντευξη της Μαρία Μίρα Χρίστοβα, ΒΕΡ «Χρίστο Μπότεφ»
Κείμενο: Βέσελα Κράστεβα
Μετάφραση: Ντενίτσα Σοκόλοβα
Φωτογραφίες: ΒΕΡ, αρχείο
Μια νέα σειρά εκδηλώσεων «Η προοπτική του μεταφραστή» που διοργανώνει ο Οίκος Λογοτεχνίας και Μετάφρασης, θα μας παρουσιάσει συναντήσεις με μεταφραστές από τα βουλγαρικά σε άλλες γλώσσες και την άποψή τους για τη βουλγαρική λογοτεχνία. Σήμερα στις..
Ο Νικ Τόντοροφ από τη Βάρνα θα συμμετάσχει στον τελικό του διεθνούς διαγωνισμού ετοιμασίας παέγιας στη Βαλένθια τον Σεπτέμβριο, αφού εξασφάλισε θέση στο τοπ 12 ανάμεσα στους μάστορες της παέγιας στον κόσμο. Ο ίδιος έφτασε στον τελευταίο γύρο, αφού..
Η έκθεση «Μια γυναίκα με πολλά πρόσωπα» με ασπρόμαυρες φωτογραφίες θα εγκαινιαστεί σήμερα με αφορμή τα 90 χρόνια από την γέννηση της μεγάλης ηθοποιού Τατιάνα Λόλοβα. Οι φωτογραφίες θα εκτεθούν στον κήπο της πόλης μπροστά από το Εθνικό Θέατρο Ιβάν..
Ο πίνακας «Γιορτή» του Μιχαήλ Καμπέροβ (1952-2020) έλαβε το βραβείο «Lelivredart» στο Φθινοπωρινό Σαλόνι στο Παρίσι. Πρόκειται για αστικό τοπίο..
Σποραδικές νεφώσεις
Αίθριος