Οι Βούλγαροι στο εξωτερικό έχουν δείξει από καιρό έντονο ενδιαφέρον για την πραγματικότητα στην πατρίδα τους. Από τη μια - άφησαν τους συγγενείς και τους φίλους τους εδώ και δεν είναι αδιάφοροι για το πώς ζουν, και από την άλλη - πολλοί σχεδιάζουν να επιστρέψουν μια μέρα. Ωστόσο, οι περισσότεροι από αυτούς ισχυρίζονται ότι θα επέστρεφαν υπό προϋποθέσεις - να υπάρχει ένα πιο φυσιολογικό περιβάλλον διαβίωσης και ευκαιρίες για σταδιοδρομία.

Καλές δυνατότητες στη χώρα μας βλέπει ο Αλεξάντερ Ντέτεφ, ο οποίος γεννήθηκε στο Πλόβντιβ και τώρα ζει στη Γερμανία και είναι δημοσιογράφος στο βουλγαρικό τμήμα της Deutsche Welle. Τα τελευταία δέκα χρόνια έχει περάσει μεγάλο μέρος του χρόνου του στη Γερμανία και την Αυστρία, αλλά κάθε φορά που επιστρέφει στη χώρα μας βλέπει ότι η χώρα αλλάζει προς το καλύτερο.

«Η Βουλγαρία φαίνεται διαφορετική σε σύγκριση με όταν έφυγα για τη Βιέννη πριν από δέκα χρόνια», λέει ο Άλεξ. «Υπάρχουν υπέροχοι νέοι και προοδευτικοί άνθρωποι που εξελίσσονται και που κάνουν υπέροχα πράγματα παρά τις συνθήκες. Συχνά προσπαθώ να βρω μια απάντηση στο ερώτημα τι λείπει από τη Βουλγαρία για να προχωρήσει και να αναπτυχθεί. Και πείθομαι όλο και περισσότερο ότι της λείπει το θάρρος. Τα πάμε καλά, αλλά μπορούμε πολύ καλύτερα. Το θάρρος είναι ελλιπές στη Βουλγαρία.

Γνωρίζουμε τα κύρια κακά - αδικία, φτώχεια, διαφθορά, ανεπαρκής ελευθερία των μέσων ενημέρωσης κ.λπ. Αυτά είναι προβλήματα που μπορούν να λυθούν μόνο με θάρρος. Ελπίζω ότι με τον καιρό η κοινωνία μας θα αποκτήσει περισσότερη αυτοπεποίθηση. Και αυτό είναι το άλλο παράδοξο - κοιτάζοντας τους οικονομικούς δείκτες, η Βουλγαρία δεν είναι σε κακή κατάσταση. Αλλά αν ρωτήσεις τους ανθρώπους, οι περισσότεροι από αυτούς θα σου πουν ότι η κατάσταση είναι πολύ άσχημη. Και παρόλα αυτά, δεν θέλουν και να κάνουν τίποτα. Ξέρω ότι χρειάζεται προσπάθεια, αλλά θα ήταν υπέροχο αν μπορούσαμε να αντιμετωπίσουμε αυτό το παράδοξο».

Όταν ρωτήθηκε αν θα μας βοηθούσε σε ένα τέτοιο εγχείρημα, ο Άλεξ απαντά:

«Τα τελευταία χρόνια περνάω ένα μεγάλο μέρος του χρόνου μου στη Βουλγαρία, αλλά ακόμα και όταν βρίσκομαι στο εξωτερικό δεν έχω διακόψει ποτέ τους δεσμούς μου με την πατρίδα μου. Έχω επενδύσει αρκετό χρόνο και κόπο σε διάφορες πρωτοβουλίες προς όφελος της Βουλγαρίας. Και αυτό ισχύει για πολλούς Βούλγαρους στο εξωτερικό. Επιπλέον, στις μέρες μας για τους Βούλγαρους που ζουν στην Ευρώπη, οι αποστάσεις δεν είναι μεγάλες. Η πτήση είναι μιάμιση ώρα και δεν είναι ακριβή. Έχω φίλους που ζουν στο εξωτερικό, αλλά έρχονται σπίτι κάθε Σαββατοκύριακο στη Βουλγαρία. Είναι απολύτως εφικτό και αυτός ο πολύτιμος πόρος πρέπει να χρησιμοποιηθεί. Άλλωστε, κάποτε η Βουλγαρία βρισκόταν σε τρεις θάλασσες και τώρα βρίσκεται σε 7 ηπείρους. Ποιο είναι το πρόβλημα;»

Πάντα όμως σε αυτές τις κουβέντες φαίνεται να μένει κάτι ανείπωτο. Δεν λέμε ποιος πρέπει να κάνει όλα όσα λέει ο Άλεξ.

«Είναι σαν να μιλάς στον καθρέφτη. Στην ερώτηση «ποιος», η απάντηση είναι συνήθως «κάποιος που δεν τα καταφέρνει». Θα πω κάτι αστείο για πολλούς - ας ξεκινήσουμε, για παράδειγμα, να πετάμε τα σκουπίδια μας χωριστά. Ναι, μπορεί το κράτος να μην έχει οργανώσει καλά τη διαδικασία, αλλά μπορούμε και να κάνουμε μια προσπάθεια, έχουμε κάδοι μπροστά στα σπίτια μας. Στην Αυστρία ή τη Γερμανία, αν πετάξεις το χαρτί σου στον πλαστικό κάδο, θα έχεις πρόβλημα. Δηλ. αν αρχίσουν να γίνονται αυτά τα μικρά βήματα, να αναλαμβάνουμε ευθύνες, θα φτάσουμε και στην αυτοπεποίθηση για την οποία μιλάμε και που μας λείπει. Γιατί θα ξέρεις ότι έχεις βάλει ένα σκοπό και το έχεις ολοκληρώσει. Έτσι μπορεί να αυξηθεί η αυτοπεποίθησή σας. Όχι μόνο από το παρελθόν. Το παρελθόν είναι ένα υπέροχο πράγμα για να διδαχθούμε, αλλά δεν μπορούμε να αντλήσουμε την αυτοπεποίθησή μας από αυτό, επειδή οι άνθρωποι στο παρελθόν έχουν κάνει αρκετά για το παρόν τους».

Μετάφραση: Άιλιν Τόπλεβα

Φωτογραφίες: Προσωπικό αρχείου του Αλεξάντερ Ντέτεφ