Ιστορίες από το παρελθόν, αλλά προσωπικές, ειπωμένες σε πρώτο πρόσωπο. Πλάνα από την καθημερινότητα των απλών ανθρώπων, αλλά και από διακοπές, γιορτές, ακόμα και από ταξίδια στο εξωτερικό. Το πρότζεκτ Kinoclub Super 8 μας προτρέπει να δούμε τον 20ο αιώνα μέσα από το πρίσμα του οικιακού ντοκιμαντέρ. Οι ερασιτεχνικές ταινίες που γυρίστηκαν από συμπατριώτες μας διηγούνται τη ζωή στη Βουλγαρία από τη δεκαετία του 1930 έως το τέλος της δεκαετίας του 1980. Λάτρεις του κινηματογράφου συλλέγουν τις παλιές κασέτες, τις αποκαθιστούν και τις ψηφιοποιούν. Στη συνέχεια τα ανεβάζουν στο YouTube και έτσι, αυτά τα πλάνα από την πρόσφατη ιστορία της Βουλγαρίας, γίνονται μέρος του παγκόσμιου ψηφιακού χώρου και, κατά συνέπεια, της συλλογικής μνήμης.

Η σκηνοθέτης Νέντα Μιλάνοβα είναι συνιδρυτής του πρότζεκτ, μαζί με άλλους 3 ανθρώπους που ασχολούνται με τον κινηματογράφο ή τη φωτογραφία και είναι παθιασμένοι με τις παλιές ερασιτεχνικές ταινίες. Έτσι γεννήθηκε η ιδέα να δημιουργηθεί ένα αρχείο με ρολά φιλμ σε μορφή 8 και 16 mm, καθώς και από τις λεγόμενες ταινίες Super 8mm.

«Στόχος μας είναι να τις συγκεντρώσουμε σε ένα μέρος, καθώς είμαστε πεπεισμένοι ότι αποτελούν μέρος της πολιτιστικής μας κληρονομιάς και αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει άλλο αρχείο με ανάλογο περιεχόμενο. Τις ψηφιοποιούμε για να προσεγγίσουμε τον κόσμο - εξηγεί η Νέντα Μιλάνοβα στο Ράδιο Βουλγαρία και προσθέτει: «Οι πιο παλιές μας ταινίες είναι του 1932 - υπάρχουν μόνο τρεις από αυτές. Γυρίστηκαν έξω από τη Σόφια. Τα πλάνα είναι από το Χισάρια και το Μπάνσκο. Δείχνουν τη ζωή του χωριού και είναι πολύ ενδιαφέρον να βλέπεις πώς ήταν ντυμένοι οι άνθρωποι, πώς ζούσαν...»

Η συλλογή «Kinoclub Super 8» περιλαμβάνει πλέον πάνω από 200 αρχειακές ταινίες που παρέχονται από δωρητές. Ταξίδι στο χωριό με την οικογενειακό αυτοκίνητο Lada, θέα στη βουλγαρική Μαύρη Θάλασσα προτού υπάρξει παντού μπετόν, διαδήλωση στη Σόφια με αφορμή τις 9 Μαΐου, μια νεαρή γυναίκα που κουρεύεται στο μπάνιο, ένας άντρας που κοροϊδεύει τον αρχηγό του κράτους Τόντορ Ζίβκοφ στο τραπέζι της Πρωτοχρονιάς. Τι αποκαλύπτουν αυτές οι σιωπηλές εικόνες μιας εποχής που σβήνει όλο και περισσότερο στις αναμνήσεις μας;

Δείτε βίντεο με ερασιτεχνικά πλάνα από τη ζωή των εφήβων στη Βουλγαρία τη δεκαετία του '70

«Περίπου το 80% του αρχείου μας είναι ταινίες οικογενειακών αναμνήσεων. Έχουμε γιορτή της Πρωτοχρονιάς, της 8^ης Δεκεμβρίου, ταξίδια, διακοπές. Έχουμε πολλούς γάμους, βαπτίσεις και όλες τις σημαντικές στιγμές στη ζωή των ανθρώπων εκείνη την εποχή. Αλλά επειδή αυτή η τεχνολογία δεν ήταν τόσο διαδεδομένη, οι άνθρωποι ήταν επιλεκτικοί σχετικά με το ποιες στιγμές να βιντεοσκοπήσουν», λέει η Νέντα Μιλάνοβα. Και προσθέτει ότι ως κινηματογραφιστές, είναι ιδιαίτερα συναρπαστικό για εκείνη και τους συναδέλφους της να βλέπουν πώς γυρίστηκε μια ταινία από καθαρά κινηματογραφική άποψη.

Αποδεικνύεται ότι εκτός από ταινίες ντοκιμαντέρ, το αρχείο του Kinoclub Super 8 περιλαμβάνει επίσης ερασιτεχνικές ταινίες μεγάλου μήκους:

«Το πιο ενδιαφέρον για μένα προσωπικά είναι αυτές οι προσπάθειες πειραματικού κινηματογράφου. Για παράδειγμα, στο σπίτι, οι έφηβοι προσπαθούν να γυρίσουν τη δική τους ταινία μεγάλου μήκους, κάνουν τις δικές τους λεζάντες, γράφουν στο τέλος της ταινίας ποιος είναι ο σκηνοθέτης, ποιος είναι ο σεναριογράφος κλπ.» λέει η Νέντα Μιλάνοβα.

Παραδέχεται ότι αισθάνεται σαν ντετέκτιβ του χρόνου όταν μια νέα ταινία έρχεται στα χέρια της γιατί ποτέ δεν ξέρει τι μπορεί να έχει μέσα. Μαζί με τους συναδέλφους της, οργανώνουν δημόσιες προβολές των οικιακών ταινιών με την ιδέα να γνωρίσουν στον κόσμο τις ανείπωτες προσωπικές ιστορίες του παρελθόντος. Η κινηματογραφική λέσχη είναι μέρος του διεθνούς οργανισμού Inedits, που ενώνει δημιουργούς στην προσπάθειά τους να διατηρήσουν και να διανείμουν τον αρχειακό ερασιτεχνικό κινηματογράφο στην Ευρώπη.

Το φωτογραφικό αρχείο του Παναγιότ Μπάρνεφ μας ταξιδεύει στην παλιά Σόφια

Μετάφραση: Άιλιν Τόπλεβα