Η Βουλγαρία βρίσκεται αντιμέτωπη με τις έβδομες συνεχόμενες βουλευτικές εκλογές τα τελευταία τρία χρόνια. Ο λόγος είναι ότι και οι τρεις διερευνητικές εντολές σχηματισμού κυβέρνησης που ανέθεσε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας στα κοινοβουλευτικά κόμματα έμειναν ανεκπλήρωτες.

Ποια είναι η κατάσταση της δημοκρατίας και του πολιτικού συστήματος στη χώρα μας στο αδιέξοδο στο οποίο βρισκόμαστε, προσπαθήσαμε να μάθουμε με τη βοήθεια του πολιτικού επιστήμονα του πρακτορείου «Gallup International Balkan» Σβετλίν Τάτσεφ.

Σύμφωνα με τον ίδιο, οι πολιτικοί σχηματισμοί χάνουν την εμπιστοσύνη τους γιατί «όσο πιο συχνά γίνονται εκλογές τόσο δεν μπορούν να παρουσιάσουν κάτι νέο στους ψηφοφόρους, οι οποίοι με τη σειρά τους δεν βρίσκουν εναλλακτική». Υπάρχει κι ένα άλλο πρόβλημα:

«Πιστεύω ότι αυτή η κρίση δημοκρατίας κινείται προς μια κατάσταση προσωρινής διακυβέρνησης, καθώς βρισκόμαστε σχεδόν συνεχώς σε συνθήκες υπηρεσιακής κυβέρνησης και η θητείες ορισμένων θεσμών και μελών ρυθμιστικών φορέων έχουν λήξει. Αυτή η προσωρινή διακυβέρνηση βάζει τη χώρα σε σταυροδρόμι, γιατί όσο βαθαίνει η πολιτική κρίση και η κρίση της δημοκρατίας, τόσο περισσότερες φωνές θα αρχίζουν να υψώνονται για τη φθορά του μοντέλου και την ανάγκη αντικατάστασής του με ένα νέο, που είναι το πιο επικίνδυνο. Το πρόβλημα δεν είναι στο σύστημα, αλλά στην πολιτική ελίτ, που έχει χάσει το αντανακλαστικό να κυβερνήσει».

Εκτός από τη χαμηλή προσέλευση των ψηφοφόρων με την οποία εξελέγησαν οι βουλευτές στην 50η Εθνοσυνέλευση, το κοινοβούλιο έδειξε επίσης ένα άλλο σημάδι της κρίσης της δημοκρατίας - τον εντυπωσιακό αριθμό ανεξάρτητων βουλευτών (39), ορισμένοι από τους οποίους έγιναν ανεξάρτητοι βουλευτές σχεδόν αμέσως μετά την σύγκλιση του νέου κοινοβουλίου.

Η συνταγή για την υπέρβαση της πολιτικής κρίσης βρίσκεται στη βελτιστοποίηση της διαδικασίας, πιστεύει ο πολιτικός επιστήμονας και εξηγεί:

«Ένα παράδειγμα βελτιστοποίησης ήταν η ψήφος με προτιμήσεις, στην οποία υπήρχε η ευκαιρία να υπάρχει πλειοψηφικό στοιχείο στις σκληρές λίστες των κομμάτων και με τα χρόνια οι άνθρωποι έμαθαν να το εκμεταλλεύονται αποτελεσματικά. Η μηχανική ψηφοφορία ήταν επίσης βελτιστοποίηση, αν και υπήρχαν διαφωνίες, αλλά βελτιστοποίησε την ψήφο στο βαθμό που μείωσε δραστικά τα άκυρα ψηφοδέλτια και σε κάποιο βαθμό μείωσε την αγορά ψήφων. Με τέτοιους μηχανισμούς μπορεί να βελτιωθεί σταδιακά η κατάσταση της εκλογικής διαδικασίας και της δημοκρατίας, αλλά αντί να ψάχνουμε τρόπους για να το κάνουμε αυτό, μάλλον το καταστρέφουμε - είναι κατηγορηματικός ο Σβετλίν Τάτσεφ και εξηγεί: - Όταν γίνονται αλλαγές στο Σύνταγμα που στοχεύουν σε ένα δεδομένο πρόσωπο και όχι με στόχο τη βελτίωση της δημοκρατίας, φτάσαμε στο σημείο που το Συνταγματικό Δικαστήριο απέρριψε σχεδόν όλες τις αλλαγές που σχετίζονται με το δικαστικό σύστημα, αλλά άφησε αυτές που σχετίζονται με την υπηρεσιακή κυβέρνηση, δηλαδή, όταν γίνονται αλλαγές, θα πρέπει να βασίζονται στο υπάρχον, όχι να το ακρωτηριάζουν».

Ο Σβετλίν Τάτσεφ εξηγεί τη χαμηλή προσέλευση των ψηφοφόρων, η οποία έφτασε σε πραγματικό αντιρεκόρ στις εκλογές του Ιουνίου, όταν το 34,41% όσων είχαν δικαίωμα ψήφου πήγαν στις κάλπες:

«Η προσέλευση των ψηφοφόρων μπορεί να συνεχίσει να μειώνεται, γεγονός που δείχνει ότι η απάθεια μεταξύ των Βούλγαρων πολιτών αυξάνεται, και αυτό μπορεί να θεωρηθεί ένδειξη διαμαρτυρίας. Με τη μη συμμετοχή τους, οι ψηφοφόροι δείχνουν ότι δεν συμφωνούν με αυτό που συμβαίνει. Η φθίνουσα προσέλευση των ψηφοφόρων, εκτός από την απονομιμοποίηση της εκπροσώπησης στην Εθνοσυνέλευση, καθιστά δυνατή τη μείωση του αριθμού των ψήφων που απαιτούνται για να περάσει ένα κόμμα το όριο του 4% και έτσι νέα, μικρά, εξωτικά κόμματα να μπουν στο κοινοβούλιο, κατακερματίζοντας το περαιτέρω και να δυσκολεύουν ακόμη περισσότερο τον σχηματισμό κυβέρνησης».

Κείμενο: Ιοάν Κόλεφ

Μετάφραση: Άιλιν Λάζοβα