Το έλος της Μπογιάνα είναι ο μόνος φυσικός υγρότοπος στην επικράτεια της Σόφιας, ο οποίος εξακολουθεί να φιλοξενεί πολλά προστατευόμενα είδη υδρόβιας βλάστησης, αμφίβια και ερπετά. Αλλά όπως πολλά παρόμοια εδάφη στη χώρα μας, το έλος απειλείται από την ανθρώπινη δραστηριότητα. Σοβαρά προβλήματα προέκυψαν μετά την επιστροφή της περιοχής σε ιδιώτες ως γεωργική γη. Ως αποτέλεσμα, το έλος υποβλήθηκε σε πολλές επιθέσεις - γέμισμα με χώμα, κοπή δέντρων, ισοπέδωση του εδάφους σε ιδιωτική ιδιοκτησία, καθώς και αφαίρεση βλάστησης. Εμφανίστηκε επίσης ένα σχέδιο κατασκευής στην επικράτειά του. Και πριν από λίγο καιρό, έφτασε στο σημείο ακτιβιστές να στέκονται μπροστά στους εκσκαφείς για να αποτρέψουν την καταστροφή του έλους.

Μόλις τον Αύγουστο του 2023, μετά από επιμονή μη κυβερνητικών οργανώσεων, το έλος της Μπογιάνα κηρύχθηκε υδάτινος όγκος από τη Διεύθυνση Λεκανοπεδίου. Τον φετινό Μάιο πολίτες συναντήθηκαν με τον πρώην υπουργό Περιβάλλοντος και Υδάτων, Γιουλιάν Ποπόφ, με αίτημα να κηρυχθεί το έλος βιότοπος για προστατευόμενα είδη. Στον αέρα της ΒΕΡ ο Αλεξάντερ Κόλεφ, πρόεδρος του συλλόγου «Προστασία του έλους της Μπογιάνα» είπε:

«Το έλος της Μπογιάνα και η περιοχή γύρω από αυτό μπορεί να γίνει το πρώτο οικολογικό πάρκο στην περιοχή της πόλης της Σόφιας. Ένα οικολογικό πάρκο με κλιματικές λειτουργίες που σχετίζονται με την πρόληψη των πλημμυρών, ελέγχει τις εξαιρετικά υψηλές θερμοκρασίες κατά τους καλοκαιρινούς μήνες. Ένα πάρκο που θα είναι προσβάσιμο στους πολίτες και τους επισκέπτες της πόλης μας και που θα μας προστατεύει από τις σημαντικές συνέπειες της κλιματικής αλλαγής».

Παρά την ανακήρυξή του για υδάτινο όγκο, την τελευταία στιγμή της θητείας του ο πρώην γενικός αρχιτέκτονας της περιοχής Βίτοσα ενέκρινε βίζα για την άδεια μελέτης και κατασκευής 5 πολυώροφων κτιρίων στο έδαφος όπου βρίσκεται το έλος. Όμως είναι σαφές ότι η νέα διοίκηση της πόλης έχει άλλα σχέδια. Πρόσφατα, το έλος εντάχθηκε στο πρόγραμμα διακυβέρνησης του δημάρχου της Σόφιας για υλοποίηση μεγάλων πάρκων.

«Το 2021 διεξήχθησαν μελέτες στο έλος της Μπογιάνα και εντοπίστηκαν περισσότερα από 128 είδη πτηνών, μεγάλο μέρος των οποίων προστατεύεται, επίσης στις ευρωπαϊκές οδηγίες για τη βιοποικιλότητα. 19 από τους κατοίκους του έλους είναι στο Κόκκινο Βιβλίο της Δημοκρατίας της Βουλγαρίας. Μέχρι στιγμής, υπάρχει κατανόηση τόσο από τον δήμαρχο της Σόφιας, όσο και από τον περιφερειακό δήμο και άλλες επιθεωρήσεις ότι το έλος πρέπει να διατηρηθεί», λέει ο Αλεξάντερ Κόλεφ.

Εκτός από πουλιά, το έλος αποτελεί βιότοπο για μια σειρά από είδη αμφιβίων. Η πανίδα που υπάρχει στην περιοχή του υγροτόπου αποτελεί αντικείμενο προστασίας της ευρωπαϊκής φυσικής κληρονομιάς.

«Το έλος της Μπογιάνα είναι ένα συγκεκριμένο παράδειγμα καθώς αποτελεί μέρος της αστικοποιημένης περιοχής εντός των συνόρων της Σόφιας. Και παρόλο που βάσει νόμου τέτοια εδάφη δεν μπορούν να υπάρχουν εντός των ορίων των πόλεων και σε αστικές περιοχές, πρέπει να καταφέρουμε να το διατηρήσουμε. Το έλος συγκρατεί τεράστιες ποσότητες υπόγειου και βρόχινου νερού που απελευθερώνει σιγά σιγά στην πόλη και έτσι αποτρέπει τις πλημμύρες που παρατηρούμε εδώ και χρόνια σε άλλα μέρη της Βουλγαρίας», είπε καταλήγοντας ο Αλεξάντερ Κόλεφ.

Κείμενο: Ντεσισλάβα Σέμκοβσκα

Μετάφραση: Άιλιν Λάζοβα