“Shtëpia e Gjyshes Shtriga”, “Gruaja e Viganit”, “Plaku i Krishtlindjes”, ujëvare të bukura me ngjyrë të kaltër në të bardhë... Të gjitha ato figura dhe fenomene të tjera mund të shihen të ngurtësuara në shpellën më të bukur në Bullgari – Ledenika. Ato krijesa të çuditshme dhe të përkryera karstike, që u formuan në vazhdim të mijëra viteve, ngjallin mahnitjen e turistëve më se gjysmë shekulli.
Historia e shpellës Ledenika humbet në të kaluarën e largët. Banorët vendas e zbuluan para shekujsh. Në fillim u studiua vetëm hapësira e hyrjes së shpellës. Barinjtë shfrytëzuan temperaturat e ulëta të këtij vendi, që të ruajnë qumështin. Më vonë u zbulua edhe një sallë e vogël, e quajtur “Frigoriferi”. Aty prodhuesit e krimbave të mëndafshit grumbulluan dhe ruanin larvat e krimbave. Shpella Ledenika ndodhet në Malin Vraçanski Ballkan, që ngrihet nja 20 kilometra të qytetit Vraca të Bullgarisë Veriperëndimore. Që nga viti 2000 shpella është nën kujdestarinë e Bashkisë së qytetit Vraca.
Gjatë vitit 1927 tregtari i njohur Hristan Çomakov, i cili pronësonte tokat në rajonin e shpellës Ledenika, i dhuroi shpellën dhe afro 100 dynymësh luadhe dhe pyje, Shoqatës Turistike “Veslec”. Në fillim të viteve 60-të të shekullit XX rajoni u hap për vizitues dhe turistë. Para kësaj në shpellë u vunë parapete prej metali dhe llamba të përshtatshme. Që prej vitesh në të ashtuquajturën “Salla e koncerteve” në shpellë organizohen koncerte, sepse akustika aty është e mrekullueshme. Në të kaluarën e largët shpella ishte plotë uji, i cili dalë ngadalë u tërhoq, duke krijuar figura interesante. Çdo dimër formohen edhe figura prej akulli, të cilat me rritjen e temperaturave shkrihen. Stalaktitet dhe stalagmitet karstike janë në shpellë që prej mijëra vitesh. Pikat e ujit pa u ndërprerë gdhendeshin shkëmbinjtë, që të krijohet kjo mbretëri e mrekullueshme nëntokësore. Nuk duhet të harrojmë, se vetëm një centimetër i lartësisë së tyre formohet për 100 vjet.
Gjatësia e shpellës është përafërsisht 300 metra. Ajo ndodhet në 830 metra mbi nivelin e detit. Dhjetë sallat e shpellës janë të shtrira në disa nivele, që formojnë etazhet e ndryshme. Nga hyrja kalohet përmes një korridori të ngushtë me tavan të ulët, e quajtur “Gryka e mëkatarëve”. Sipas legjendës, ai që nuk mund të kalojë përmes saj, ka hyrë në shumë gjynahe. Pas kësaj radhiten “Salla e Vogël”, “Salla e Koncerteve”. Aty formimet kanë emra interesante, në varësi të ngjashmërisë – “Koka e Gjigantit”, “Krokodili”, “Skifteri”. Në tavanin e shpellës janë të varur shpata, mburoja, topuzë. Këtu është “Shtëpia e Gjyshes Shtriga” dhe figura të tjera interesante. Nëpër urat e hekurt arrihet deri te “Salla e Bardhë”, figurat në të cilën gjithashtu kanë emra – “Elefanti”, “Vasha që lahet”. Pika më e lartë e shpellës quhet “Qielli i Shtatë”, por rruga drejt saj është e arritshme vetëm për turistët më të mirë. Temperaturat në këtë mbretëri nëntokësore lëvizen nga minus 7 dhe minus 15 deri në 8 gradë. Temperaturat e larta janë në brendësinë dhe më saktë në “Sallën e Vogël”. Aty ka edhe një liqen i vogël, i cili është shumë i cekët – 50 centimetra. Sipas legjendës, në këtë liqen mblidhen lotët e malit dhe besohet, se dëshirat e shprehura pranë tij plotësohen. “Liqeni magjik i dëshirave” ka mbetur që nga koha, kur shpella ishte plotë uji. Sipas një gojëdhëne të vjetër, në se do të vihet dora në ujërat e ftohta me ndonjë zell, ai do të realizohet. Dhe këtë e bëjnë pothuajse të gjithë vizituesit, numri i të cilëve për vit tejkalon 50 mijë veta.
Për tërheqjen e më shumë turistëve në rajonin e shpellës Ledenika krijohet një park dëfrimi. Ai përbëhet nga module interesante atraktive. Nëpërmjet mjeteve audiovizuale turistët do të njihen me historinë e shpellës dhe me kuriozitetet e saj.
Përgatiti në shqip: Svetllana Dimitrova
Fotografi: imagesfrombulgaria.com
