Ulusal İstaitistik Estitüsü (NSİ) verilerine göre, geçen yılın sonu itibarıyla ülkedeki yerleşim yerlerinin yüzde 23’ünün nüfusu 1 ile 49 kişi arasında.
Veliko Tarnovo ili nüfusu azalan ve ıssız kalan en fazla köye sahip ikinci il. “İnsansız” köyde yaşayan “kahramanlarımızdan” biri de Tsana Tsvyatkova idi. BNR’nin bölgedeki muhabiri Zdravka Maslyankova Tsana Nine için bir röportaj hazırlamşıtı.
“Issız köylerde zorunlu izolasyon” adlı haberi hazırlarken muhabirimiz 73 yaşındaki Tsana Tsvyatkova ile Goranovtsi dağ köyünün tek iletişim aracı olan telefondan görüşmüştü. Covid-19 salgını döneminde dış dünyayla ilişkisi tamamen kesilen, sosyal kurumların yardım etmediği, ıssız köyde yalnızlığa terk edilen kadının hikayes Radio Bulgaria’nın İngilizce sayfasından dinleyicileri de derinden etkiledi.
Aylık giderlerini 118 leva (60 avro) emekli maaşıyla gidermeye çalışan yalnız yaşlı kadının hikayesi İskoçya’dan bir dinleyiciyi de derinden sarstı. Tsana Tsvyatkova sadece kendi bahçesinde yetiştirdiği meyve ve sebzelerle ve onlardan yaptığı kışlık konserveelrle besleniyor.
Haberi İskoçya’dan okuyan bir kadın için, dağın tepesinde tek başına bu şartlarda yaşama azmi ve hayata sıkı, sıkı bağlanma örneği, hayranlık ve saygı uyandıran bir olaydır.
İlk defa 2007’de Bulgaristan’a gelen İskoçyalı kadın, halen Dobriç’in General Toşevo köyünde yaşıyor.
Radio Bulgaria sitesinin okuru Tsana Tsvyatkova’ya tatlılar ve yiyecekler içeren bir erzak paketi göndermeye karar alır. Gel gör ki, tek bir kurye posta şirketi Koca Balkan Dağı’nın bu zirve köyüne gitmiyor. Hatta Tsana Nine’nin yaşadığı yer köy de değil, mahale diye geçiyor.
Bu haberden hayal kırıklığına uğrayan yabancı okurumuz, İngilizce Yayınlar Ekibi ile bağlantı kurar ve onun hazırladığı erzak paketlerinin bu yaşlı kadına ulaşması için yardım ister. BNR’den Veliko Tarnovo muhabiri Zdravka Maslyankova ve radyo görevlisi Albena Miroşnikova da bu hayırsever işe yardım eder.
Herkesin gönülden seferber olması sonucu yardım paketi Tsana Tvyatkova’nın eline ulaştı. İsminin veirlmesini bile istemeyen İskoçyalı okur ise, yardımseverlik ve dayanışma için çok zengin olmaya gerek olmadığını gösterdi bize.
Bu güzel kalpli yabancı kadının iyiliği ve yardım jesti, gözlerimizi yeniden ıssızlaşan köylere çevirmemize neden oldu.
Raykovski köyü muhtar muavini Petö Koev paketi kadına ulaştıran kişi oldu. O da günümüzün görünmez ve sessiz kahramanlarından biridir. Sosyal izolasyonda yaşlı ve muhtaç köydeşlerine gerek yardımın yapılması için seferber olanlardan biri de Petö Koev.
Covid-19 krizinda Veliko Tarnovo köylerine giden bütün otobüsler durduruldu, seferler kaldırıldı. O zaman muhtar muavini kendi otomobiliyle insanlara yemek, ekmek, ilaç ve ihtiyacı olan herşeyi taşımaya başlıyor. 25 yıldan beri bu görevde bulunan Koev, “Hüzünlü bu işler. Issızlaşma daha geçen yüzyılın 60’lı yıllarında başladı. Geçen yüzyılın ortalarında burada nüfusu 2 300 kişi olan ve köylere bağlı olan 22 mahalle vardı. Ben muhtar muavini görevine başladığımda 25 yıl once 16 mahallede 116 kişi kalmıştı. Şimdi bu 2300 kişiden 25 kişi kaldık” dedi.
OHAL bizi çok etkilemedi. Sadece köyler ve mahalleler arası otobüsler durdu. Tarnovo’dan mahallelerimize ulaşmak için son durak olan Mişemorkov hanına kadar toplu ulaşım seferleri iptal edildi. Şimdi haftada iki kez köylerimize otobüs geliyor. Bizim köylerden tüm kadınlar gibi Tsana Tsvyatkova da bütün hayat hayvancılık ve tarımla uşraştı.
Hayatımız hiç kolay değil. Kar düşünce de yollar kapanıyor, ekmek ve ilaç tedariki imkansız oluyor. Tsana Nine’nin mahallesinde ondan başka yaşayan yok. Dağın zirvesinde tek başına mücadele ediyor.
Şimdi etraf yemyeşil oldu. “Gramadliva” ve “Himik” dağ evleri ziyaretçilerin ilgisini çekiyor, Tsana Nine gibi yaşlılar ise kendi sessizlik ve yalnızlığında yaşıyor.
Fotoğraflar: arşiv ve BNT
Çeviri: Sevda Dükkancı
