Gjatë Vitit të Ri 2021 ka për t’u realizuar regjistrimi i 18-të me radhë i popullsisë dhe i fondit të banesave në Bullgari. Si shumë gjëra të tjera në jetën tonë, kriza me Covid-19 gjithashtu e pengoi këtë aktivitet planifikuar për periudhën 22 janar – 15 shkurt. Muajin e kaluar parlamenti e shtyu këtë veprimtari dhe i dha mundësi Këshillit të Ministrave të ndryshojë datat e regjistrimit. Sidoqoftë shtyrja nuk mund të jetë më se 9 muaj pasi sipas rregullave të BE-së ai duhet të zhvillohet brenda vitit aktual.
Pyetja më e madhe statistikore është një nga burimet kryesore për mbledhjen e të dhënave për numrin dhe karakteristikat e popullsisë dhe për fondin e banesave në vend. Kështu sigurohet informacion të plotë për numrin dhe strukturën e popullsisë sipas gjinisë, moshës, arsimit, aktivitetit ekonomik, profesionit, veprimtarisë ekonomike dhe karakteristikave të tjera demografike, socio-ekonomike dhe etnokulturore. Dhe kjo është e nevojshme për një rreth të gjerë specialistësh brenda dhe jashtë qeverisjes së vendit, të cilët hartojnë strategji dhe marrin vendime të menaxhimit.
Historiku i regjistrimit tek ne fillon në Principatën e Bullgarisë pas miratimit të Ligjit Special të Regjistrimit më 13 dhjetor 1880. Bashkimi i Rumelisë Lindore me Principatën e Bullgarisë në vitin 1885 jep një arsye të mirë një bazë për regjistrimin e dytë i cili organizohet më 31 dhjetor të vitit 1887. Në fund të shekullit XIX Instituti Ndërkombëtar i Statistikave miratoi një sërë rregullash për zhvillimin e regjistrimit të popullsisë dhe paraqitjen e rezultateve. Ato janë në thelbin e Ligjit të Regjistrimit të Popullsisë, Godinave dhe Kafshëve Shtëpiake në Principatën e Bullgarisë miratuar në vitin 1897. Në përputhje të tij u realizua regjistrimi i katërt te data 31 dhjetor të vitit 1900 dhe regjistrimet gjatë gjysmës së parë të shekullit XX.
Që nga fillimi i shekullit të XXI e deri tashti u zhvilluan dy regjistrime. Me ta u ndryshua edhe tradita që kjo veprimtari të realizohet muaji i fundit të vitit. Në vend të kësaj regjistrimi në vitin 2001 u realizua te data 1 mars, ndërsa në vitin 2011 – te 1 shkurti.
Historia tregon, se gjatë të gjitha regjistrimeve deri në vitin 1985 përfshirë, popullsia e vendit ka një rritje mesatare pozitive vjetore. Më e lartë është rritja në periudhën e viteve 1921-1926 – me 105 295 njerëz, e ndjekur nga periudha 1927-1934, kur rritja ishte 74 900 njerëz. Rritja më e ulët pozitive u regjistrua në periudhën 1976-1985, kur popullsia u rrit çdo vit mesatarisht me 22 088 njerëz. Për herë të parë u regjistrua një rënie e popullsisë në periudhën 1986-1992 - gjithsej 461 332 njerëz. Sidoqoftë, trendi vazhdon në dy periudhat e ardhshme: 1993-2001 dhe 2001-2011, me një rënie mesatare vjetore përkatësisht prej 69 802 dhe 56 433 njerëz.
Nëse duhet të përmbledhim, nga viti 1986 deri në vitin 2011 popullsia e Bullgarisë u zvogëlua me 1 584 079 njerëz. Ndërsa rënia në periudhën midis viteve 1986 dhe 1992 ishte për shkak të emigrimit nga vendi, në dy periudhat e ardhshme pjesa mbizotëruese ishte e zënë nga rritja natyrore negative e popullsisë, komentojnë ekspertët e Institutit Kombëtar të Statistikave.
Se çfarë do të raportojë statistika me datën e sotme, do ta zbulojmë në vitin 2021.
Përpilues: Krasimir Martinov
Përgatiti në shqip: Svetllana Dimitrova
