Programi i ditës
Madhësia e tekstit
Radioja Kombëtare Bullgare © 2024 Të gjitha të drejtat janë të rezervuara

Një udhëtim arkeologjik dhe kulinar nëpër Ballkan

Uti Bëçvarov (majtas) dhe prof. Nikollaj Ovçarov shijuan gjellët tradicionale shqiptare.
Foto: Архив

Dy burra të njohur bullgarë – arkeologu prof. Nikollaj Ovçarov dhe drejtuesi i një emision kulinar televiziv Uti Bëçvarov, u kthyen nga një udhëtim në Shqipëri, Mali i Zi dhe Kosovë – të afërm, por relativisht pak të njohur nga turistët bullgarë. Uti ka përvojë në udhëtimet nëpër vendet ekzotike dhe ekstreme nëpër botë, profesori Ovçarov – në udhëtimet në kohë dhe nëpër shtresat historike. Itinerari i tyre fillon nga qyteti i shenjtë Perperikon në Rodopet, të cilin ekipi i arkeologut e studion prej vjetëve, kalon përmes Greqisë nëpër magjistralen Via Egnatia, të ndërtuar nëpër trasenë e rrugës së dikurshme romake, e cila ka lidhur Romën me Konstantinopolin.

“Shqipëria është një vend shumë i bukur, kurse njerëzit janë jashtëzakonisht të këndshëm dhe zemërmirë” – kështu i përgjithëson përshtypjet e tij Uti nga vendi tjetër nëpër rrugën e tyre. Mes bunkerëve ai ka gjetur dhe bunker-kuzhinë. Është i mahnitur nga malet e bukura në pjesën veriore të vendit, nëpër majat e të cilave dhe gjatë verës të ketë dëborë. Në këto male ka shpellë, të cilën prej disa vjetësh e studion një ekip bullgar. “Zakonisht shpellat studiohen ne drejtim sipër-poshtë, kërkohet fundi i tyre. Këtu është e kundërta. Speleologët bullgarë kanë zbuluar daljen dhe po kërkojnë hyrjen”. Kureshtja natyrore në fjalë gjendet në rreth 2 orë rrugë nga fshati Theth.

Uti Bëçvarovi me speleologët bullgarë gjatë ekspeditës së tyre në Shqipërinë Veriore

“Kuzhina shtëpiake malësore në të gjitha vendet është shumë e afërt – tregon Uti për gjellët e atyshme. Personalisht unë ndjeva afërsi me specialitetet tona rodopëse. Kuptohet, këto janë gjellë të shkëlqyera të gatuara me mish qengji. Gjëja tjetër shumë e shijshme janë patlixhanet, të përzhitur në tigan të thatë – një meze shumë e shijshme. Kanë dhe një byrek të përafërt me byrekun tonë rodopës, vetëm se me kungull.”

Shqipëria i mahnit shumë dy udhëtarët dhe me monumentet e shumta historike. Mes tyre ka 3 qytete të lashta, të shënuar në listën e trashëgimisë botërore të UNESKO-s:

Ikona Shtatë shenjtorët sllavë

Butrinti, Gjirokastra dhe Berati. Mes kishave të ruajtura nga Mesjeta dhe vepruese edhe sot në Berat, ka një kishë jashtëzakonisht të rëndësishme për historinë bullgare. Bëhet fjalë për kishën, në të cilën ruhen eshtrat e vetme të njohura të 2 prej nxënësve të krijuesve të alfabetit sllav Shën Shën Qiril dhe Metodi – Gorazd dhe Angjelari, ve në dukje prof. Ovçarov. Pasi vëllezërit e shenjtë vdesin, nxënësit e tyre janë nën urdhrat e Gorazdit dhe vijnë në Bullgari me ftesë të mbretit Boris. Pas kësaj ai i dërgon nxënësit e vet në vende të ndryshme nëpër shtetin e madh të atëhershëm bullgar, që të shpërndajnë shkrimin e ri dhe shërbesat fetare në gjuhën sllave. Në këtë mënyrë disa nga nxënësit arrijnë deri tek Draç (qyteti i sotëm i Durrësit) sepse gjatë kësaj periudhe këto tokë janë në kufijtë e Bullgarisë. Kurse në Berat, ne me Utin prekëm baulen me eshtrat e Shën Gorazdit dhe Shën Angjelarit. Kjo për ne ishte një përjetim shumë emocionues.” Në kishë dy bullgarët shikojnë dy ikona shumë interesante për nga thelbi i mendimet dhe të kompozicionit të tyre, kushtuar vëllezërve të shenjtë dhe nxënësve të tyre.

Pamje nga qyteti antik i Apolonisë

Në Malin e Zi i presin kalatë e lashta, qyteti i njohur Kotor – monument i UNESKO-s, manastire ortodokse mesjetare. Përgjithësisht kanë vizituar mbi 30 objekte gjatë kohës së udhëtimit, duke kaluar mbi 2 500 kilometra me xhip. Një pjesë prej tyre nuk janë shënuar në hartë, por syri me përvojë i arkeologut i zbulon. Ato nuk janë të gërmuar dhe të restauruar, por pikërisht për shkak të kësaj kanë ruajtur atmosferën e vet autentike. Uti, tregon se profesori e ka mësuar të njohë shtresat nga epokat e ndryshme, e ka njohur me fakte, me figura të rëndësishme nga e kaluara, me thelbin e proceseve historike. “Dhe atëherë mund të kuptosh këtë tenxhere ballkanike e cila gjithmonë vlon – se brenda ka shumë produkte të panjohura dhe merudhi pikante, në qoftë se mund të shfrytëzojë termat kulinare. Prandaj Ballkani është gjëja, të cilën njeriu ka se përse ta shijojë dhe me sy dhe me buzë” – përgjithëson ai.

© Foto: discover-montenegro.com

Pamje nga qyteti i Kotorit


Përgatiti në shqip: Nataniela Vasileva
Fotografitë janë nga arkivi personal i Uti Bëçvarovit

По публикацията работи: Veneta Pavllova


Последвайте ни и в Google News Showcase, за да научите най-важното от деня!

Më shumë nga rubrika

Zgjedhjet përfunduan, në pritje të zgjedhjeve të tjera!

Votë inercie. Votë me pikën e fundit të shpresës se nesër çdo gjë do të jetë mirë dhe ne do të takohemi për zgjedhje pas katër vitesh. Një votë inati për politikanët, për ne, për të tjerët që nuk kanë votuar. Qëndrimet janë shumë të ndryshme -..

botuar më 24-10-29 7.30.PD

Një numër rekord Shqiponjash Perandorake të Lindjes kanë lindur në Bullgari këtë vit

Një numër rekord Shqiponjash Perandorake të Lindjes ( Aquila heliaca ) - gjithsej 48 zogj të vegjël të specieve të rrezikuara - kanë lindur në Bullgari këtë vit. Ky është numri më i lartë i shpendëve të lindur të regjistruar nga Shoqata Bullgare..

botuar më 24-10-28 6.23.MD
Angell Kurtellov

Në moshën 89-vjeçare, Angell Kurtellov, trashëgimtar i vëllezërve Milladinovi, votoi në Ohër

Dita e zgjedhjeve në kryeqytetin maqedonas Shkup kalon normalisht, pa radhë në qendrën e votimit. Rreth 50 persona kanë votuar deri në mesditë dhe pritet që deri në mbylljen e saj të jenë më shumë se 100. Në krahasim me votimin në qershor,..

botuar më 24-10-27 7.05.MD