Kombi bullgar është duke u plakur

botuar më 12-12-04 12.21.MD

Foto: BGNES

Njëri nga problemet kryesore të Bullgarisë është plakja e popullsisë. Të dhënat e statistikës kombëtare tregojnë se, në mes të shekullit të XXI-të një e treta e bullgarëve do të jetë në moshë pensioni. Po ashtu një sërë fushash do të kenë nevojë të madhe për t’u financuar, si p.sh., shëndetësia dhe kujdesi social. Qëndrueshmëria e sistemimit të pensionit gjithashtu do të përballet me sfida. Në tregun e punës do të ndihet mungesa e kuadrove.

Situata e tanishme demografiken Bullgari ka të bëjë me pakësimin e martesave, lindshmërinë e ulët, urbanizimin e shtuar, vdekshmërinë më të madhe dhe migrimin. Këta faktorë janë karakteristikë për vendet që ndodhen në kalim. Gjatë vitit 2050 çdo i treti bullgar do të jetë pensionist. Niveli mesatar i moshës së popullsisë është duke u rritur. Nëse më 1995 ky nivel ka qenë 40 vjeç, tani mosha mesatare është gati 43 vjeç. Shumica e të moshuarve banojnë fshatra dhe në qytetet e Bullgarisë Veriperëndimore dhe Qendrore. Më pak njerëz të moshuar banojnë në Sofje, Bllagoevgrad, Varna dhe Kërxhali. Ekspertët e statistikës kombëtare theksojnë se problemi nuk i takon vetëm Bullgarisë. Për sa i përket plakjes së popullsisë, ne renditemi me Austrinë, Belgjikën, Estonin, Letoninë, Portugalinë, Finlandën dhe Suedinë, ku përqindja e njerëzve mbi 65 vjeç është e lartë. Më pak pensionistë dhe më shumë njerëz në moshë të aftë për punë ka në Gjermani, Itali, Çeki dhe Slloveni.

Të dhënat tregojnë se në periudhën e dy regjistrimeve të fundit të popullsisë (2001, 2011) popullsia e Bullgarisë u pakësua me gjysmë milionë dhe tani numëron 7 mln e 360 mijë banorë. Sipas parashikimeve deri në vitin 2030, për shkak të faktorëve të ndryshëm, numri i bullgarëve do të ulet deri në 7 mln. Kjo tendencë negative ka të bëjë me tepër me faktin se fëmijët e lindur janë më pak se njerëzit e vdekur, se sa me migrimin jashtë vendit. Dekadat në vijim mundësitë për rritjen e lindshmërisë janë të kufizuara. Numri i pakësuar i femrave në moshë pjellori ndikon mbi riprodhimin e popullsisë në të ardhmen. Sipas të dhënave statistikore vetëm në periudhën nga 2015-ta dhe 2030 numri i femrave që lindin do të pakësohet me më se gjysmë milion. Vdekshmëria te fëmijët vazhdon të jetë e lartë. Kjo është tri herë më e lartë se në vendet e tjera të BE-së. Në Bullgari koeficientin më të madh të vdekshmërisë te fëmijët e përbëjnë grupet etnike të turqve dhe romëve.

Plakja e popullsisë është një arsyeje për nivelin e lartë të vdekshmërisë së përgjithshme dhe të asaj të parakohshme. Vdekshmëria e përgjithshme në Bullgari është më e lartë në rajonet ku banojnë më shumë njerëz të moshuar.

Migrimi jashtë vendit është njëri nga faktorët të cilët ndikojnë mbi proceset e plakjes së popullsisë. Emigrantët kryesisht janë të moshës së fertilitetit. Në periudhën e dy regjistrimeve të fundit të popullsisë (2001, 2011) 48 për qind e emigrantëve kanë qenë të moshës nga 20 deri në 39 vjeç. Qëllimi kryesor i cili qeveria bullgare i vuri vetes pasi ka miratuar analizën e aktualizuar të situatën demografike në vend është që të ngadalësohet tempi i plakjes dhe i pakësimit të popullsisë. Ideja është që të përmirësohen gjendja shëndetësore e bullgarëve, niveli arsimor dhe kualifikimi, si dhe aftësitë e tyre për t’u realizuar profesionalisht në vend.

Përgatiti në shqip: Anna Kapitanova

По публикацията работи: Millka Dimitrova

Последвайте ни и в Google News Showcase, за да научите най-важното от деня!

Ndaje

Kombi bullgar është duke u plakur

Më shumë nga rubrika

Elegjia për Krahinat Perëndimore tingëllon si një requiem

Nuk ka qartësi se cila pjesë e trashëgimisë kulturore bullgare në Ukrainë është ruajtur për brezat e rinj

Chat-i bullgar me inteligjencën artificiale BgGPT mund të shfrytëzohet falas nga të gjithë

Elegjia për Krahinat Perëndimore tingëllon si një requiem

Nuk ka qartësi se cila pjesë e trashëgimisë kulturore bullgare në Ukrainë është ruajtur për brezat e rinj