Ardhja e pranverës u sjell gëzim dhe shpresë njerëzve në të gjithë botën, por në Bullgari ajo shoqërohet me një rit të vjetër. Më 1 mars të gjithë bullgarët dhurojnë të afërmit e tyre verore. Verorja klasike është prej penjve të dredhur të bardhë dhe të kuq ose është me dy tufëza – të bardhë dhe të kuq. Mund të jenë zbukuruar me fije shumë ngjyrëshe ose me rruaza blu. Në të kaluarën verorja konsiderohej si amulet që mbron nga forcat e liga. Tani ajo simbolizon ardhjen e pranverës, bullgarët edhe sot besojnë, se do të jenë të shëndetshëm gjatë tërë vitit nëse mbajnë verore gjatë muajit mars. Ky rit i vjetër ekziston gjithashtu në Shqipëri, Greqinë Veriore, Rumaninë Jugore, Moldavi, Maqedoni dhe Serbinë Lindore.

Kompleksi arkitekturor-etnografik “Etër” në qytetin Gabrovo të Bullgarisë Qendrore organizon Konkurs kombëtar për punimin e verores në tre kategori: për koleksion tematik, për verore më autentike dhe për verore më origjinale. Bllagovesta Bozhinova, pedagoge muzeale në qendër, thotë, se interesi ndaj konkursit rritet dhe sivjet pjesëmarrësit në të janë afro 90 me 120 verore.

“U përfshin pjesëmarrës nga të gjitha krahinat e Bullgarisë – nga qytetet Tutrakan, Varna, Sofja, Debelec, Drjanovo, nga rajoni i Veliko Tërnovos... Veroret do të vendosen në sallën tonë të ekspozitave dhe mund të shihet nga vizituesit gjatë tërë muajit mars. Kemi shumë pjesëmarrës, të cilët përpiqen të respektojnë traditat në punimin e verorëve. Por kohën e fundit vihen re shumë momente inovative dhe ide origjinale. Sivjet për herë të parë unë dhe kolegët e mi pamë një tortë të bukur-verore. Pjesëmarrësit përdorin forma interesante dhe shfaqin kreativitet, por krahas kësaj në kompozimet e tyre nuk harrojnë elementet tradicionale si furka dhe kungujt. Ndoshta kategoria për koleksionin tematik i provokon të improvizojnë.”

Në konkurs janë përfshirë pjesëmarrës të të gjitha moshave. Ja se çfarë rrëfen Bllagovesta për disa prej pjesëmarrëseve më interesantë.

“Fëmijët nga kopshti i fëmijëve në Burgas kanë bërë kompozimin “Gjyshja Marta për vizitë në rajonin e Gabrovos”. Në fakt ky është një prej koleksioneve më të mëdha. Fëmijët në kanë dërguar një lëndinë me lejlekë, verore, kukulla. Një grua e moshuar nga fshati Nova Çerna, afër Tutrakanit (Bullgari Verilindore) ka thurur 41 modele unike – nga veshje për kukulla deri në elemente interesante pranverore. Ajo është përfaqësuese e vatrës së kulturës “Vasill Jordanov – 1942”. Me këtë vatër të kulturës dhe me këtë vendbanim punojnë shumë mirë gjatë viteve të fundit. Në këtë mënyrë me anën e konkurseve ruhet interesi i njerëzve dhe ne gëzohemi, se iniciativa jonë është e suksesshme.”

Pas ardhjes së zogjve të parë shtegtarë – lejlekë dhe dallëndyshe, veroret hiqen dhe lidhen në degëzën e ndonjë peme. Në këtë mënyrë shënohet kalimi i rëndësishëm nga dimri tek pranvera, nga acari tek stina e re ekonomike. Mbajtja e verores lidhet edhe me besimin në forcat magjike të ngjyrës së kuqe dhe se peri i kuq dëbon forcat e këqija dhe sëmundjet.

Përgatiti në shqip: Sofia Popova

Fotografitë janë ofruar nga Bllagovesta Bozhinova dhe Kompleksi arkitekturor-etnografik “Etër”