Programi i ditës
Madhësia e tekstit
Radioja Kombëtare Bullgare © 2024 Të gjitha të drejtat janë të rezervuara

Bizonët u kthyen në Rodopet Lindore

Në lashtësi bizonët kanë populluar tokat trake, por me përparimin e qytetërimit dhe me prerjen e pyjeve popullimi i tyre ka filluar të pakësohet. Derisa një ditë në fillim të shekullit të kaluar  në Kontinentin e Vjetër u zhduk dhe përfaqësuesi i fundit i këtij lloji të specieve shtazore.

Një kope prej 7 bizonëve evropianë prej disa muajve jeton  në liri në parkun e gjuetisë “Studen Klladenec” në malet Rodope. Pak nga pak bizonët evropianë kthehen  në natyrën e egër në sajë të përpjekjeve për rivendosjen e tyre në mjedisin e natyrshëm me ndihmën e përfaqësuesve të paktë në parqet zoologjike. Projekti realizohet nga Rewilding Europe dhe nga Bashkimi i Gjahtarëve dhe i Peshkatarëve në Bullgari.

Gjatë vitit 2013 nga qendrat e mbarështimit në Gjermani tek ne mbërritën kafshët e parë. Ata kaluan disa vjet në një hapësirë të rrethuar, derisa u përshtatën me mjedisin e ri. Ndërkohë lindi dhe bizoni i parë. Sot gardhet rrethuese janë hequr dhe bizonët i gëzohen jetës së tyre të lirë.

Bizonët tanimë po përshtaten, por që të mund të themi se plotësisht janë përshtatur me natyrën, duhet të paktën të kalojë  një vit kalendarik dhe kafshët të provojnë vështirësitë e çdo një stine - thotë Hristo Hristov, përfaqësues për Bullgarinë i nismës pan-evropiane për rimëkëmbjen e natyrës së egër Rewilding Europe. Në parim, që të rimëkëmbet ndonjë lloji i zhdukur, është e domosdoshme të jenë në dukje kafshë të lindur në natyrë dhe ato në radhë të vet të krijojnë një brez të ri. Sa u përket bizonëve evropianë ky proces do të jetë i gjatë, sepse ata arrijnë pjekuri  gjatë vitit të katërt dhe lindin minimum në moshën 5 vjeçare.

Aktualisht në hapësirën e rrethuar jetojnë akoma bizonë të tjerë, të cilët herët ose vonë po kështu do të dalin në liri. Fillimisht në natyrë do të lirohen disa kafshë femra, që të mund të shtohet mbarështimi i tyre.

Tani për tani ne nuk i lëmë bizonët, të cilët janë të lirë, të përballojnë vetë situatën dhe u ndihmojmë - thotë akoma mbrojtësi i natyrës. Qëllimi ynë është që ata të qëndrojnë në fermën e drerëve, që të mund  të vërejmë sjelljen e tyre. Dhe gjithmonë u japim  nga diçka të vogël si ushqim, pavarësisht se ata mundin të ushqehen dhe vetë. Bizonët evropianë kullosin bar, hanë degët e shkurreve dhe të pemëve, marrin myshkun nga gurët.”

Kthimi i bizonëve evropianë  është me rëndësi të madhe për rimëkëmbjen e natyrës së egër në Rodope. Sipas Hristo Hristovit  në pjesën lindore të malit tanimë janë rivendosur pothuajse të gjitha llojet e kafshëve të zhdukura - mes tyre janë kuajt e egër, drerëtеrëndomtë dhe hutat.

Presim që kthimi i bizonëve të ndikojë pozitivisht, me qenë se ato janë pjesë e barngrënësve të mëdhenj, kurse çdo një nga këta kafshë e ka vendin e vet në natyrë - shton ai. Atje ka vend po kështu  dhe për shqiponjat mbretërore, edhe për korbat blu, edhe për shumë më tepër lloje të fluturave dhe të hardhucave.  Kështu që shpresojmë që me ndihmën e përbashkët të kafshëve barngrënëse të mëdhenj të mund të kemi një larmi biologjike më të pasur. “

Përgatiti në shqip: Nataniela Vasileva

Foto: Staffan Widstrand / Rewinding Europe dhe Rewilding Rhodopes



Последвайте ни и в Google News Showcase, за да научите най-важното от деня!

Më shumë nga rubrika

Chat-i bullgar me inteligjencën artificiale BgGPT mund të shfrytëzohet falas nga të gjithë

Instituti për Shkenca Kompjuterike, Inteligjencë Artificiale dhe Teknologji (INSAIT) pranë  Universitetit të Sofjes “Shën Kliment Ohridski" vuri në dispozicion për përdorim falas Chat aplikacionin BgGPT me inteligjencë artificiale të gjeneratës së..

botuar më 24-11-25 9.45.PD

Pse Sofja është kryeqyteti i përshtatshëm për Tubimin Panortodoks

Me iniciativën e Kishës Ortodokse Bullgare, më 30 shtator dhe 1 tetor të vitit 1998, në Sofje u mblodh një Tubim Panortodoks për të ndihmuar kapërcimin e përçarjes midis klerikëve tanë. Atëherë, megjithë nxitjet e Patrikut të Stambollit Bartolomeu,..

botuar më 24-11-22 7.45.PD

Bullgaria është e para në BE që realizoi inteligjencën artificiale të nivelit të lartë në gjuhën e saj

Shteti ynë bëhet vendi i parë në BE që ka inteligjencë artificiale në një nivel të lartë teknologjik në gjuhën e tij, krijuar nga një organizatë shkencore me financim shtetëror. Inteligjenca artificiale e gjeneratës së re, e krijuar për të punuar në..

botuar më 24-11-20 2.59.MD