Programi i ditës
Madhësia e tekstit
Radioja Kombëtare Bullgare © 2025 Të gjitha të drejtat janë të rezervuara

Shën Dhimitër – mbrojtës dhe mrekullibërës

Foto: nessebarinfo.com

Në traditën bullgare Dita e Shën Dhimitrit është ndër festat më të respektuara dhe të dashura. Ortodoksia lindore kremton kujtimin e Shën Dhimitrit Mirovliti më 26 tetor. Në kalendarin popullor kjo ditë lidhet me kthesën e sezonit. Besohet se nga kjo ditë fillon dimri.

Nëpërfytyrimet folklorike Shën Dhimitër është vëlla – binjak i Shën Gjergjit. Të dy ata janë shenjtor kalorës, të dy ata kanë lidhje me punën bujqësore. Ditën e Shën Gjergjit, që bie më 6 maj, në mënyrë rituale fillon puna fushore, atëherë pronarët e tokës dhe kopeve pajtohen me punëtorët, blegtorët dhe barinjtë, ndërsa Ditën e Shën Dhimitrit paguajnë me to dhe i lirojnë.

Siç dihet nga jetëshkrimi, Shën Dhimitri lindi në shekullin e III në qytetin Selanik, në një familje të krishterësh, që fshehën besimin e tyre sepse në atë kohë ndjekësit e Krishtit u persekutuan mizorisht. Dhimitër ishte i dhuruar me dhuni të jashtëzakonshme dhe bukuri fizike. Pas vdekjes së të atit, ai u bë kryetar bashkie, pranoi besimin e Krishtit dhe predikonte krishterimin në mesin e banorëve të Selanikut. Ai vdiq dëshmor për besimin e tij. Trupi i tij u varros në vendin e martirizimit. Mbi varrin e tij në Selanik u ngrit një kishë e vogël, në vendin e së cilës sot ndodhet një bazilikë në të cilën ruhen lipsanet e shenjtorit. Nga varri i Shën Dhimitrit  dilte erë miro dhe për këtë u quajt Shën Dhimitër Mirovliti. Shumë të krishterë dëshmojnë për mrekullitë që u ndodhën pas një vizite në tempull ose një lutje të sinqertë përpara ikonës së Shën Dhimitrit.

Në përfytyrimet folklorike bullgare Shën Dhimitër është mbrojtës i familjes, u ndihmon njerëzve që nga lindja deri në vdekje.

Tek ne Dita e Shën Dhimitrit që prej kohe është një festë e madhe. Në të kaluarën e gjithë familja mblidhej dhe të gjithë kurbetçinj, punëtorët fushorë, shërbëtorët deshën që të ishin në shtëpi për festën. Shpesh fshatra të tëra zgjodhën Shën Dhimitër si mbrojtës.

Respekti i madh ndaj shenjtorit tregohet në një sërë këngësh popullore. Prej tyre për ditën e sotme festive zgjodhëm “Shën Dhimitri tri kisha po ndërton” në interpretim të duetit Daniell Spasov dhe Milen Dimitrov. Kjo këngë është pjesë e albumit të tyre “Misteri i ritit”.

Kënga tregon si Mrekullibërësi po ndërton tri kisha – në njërën do të pagëzojë, në të dytën do të martojë, në të tretën do të falë.

Përgatiti në shqip: Svetllana Dimitrova



Последвайте ни и в Google News Showcase, за да научите най-важното от деня!

Më shumë nga rubrika

Bellogradçik pret Festivalin e Parë të "Bell Muzh" – një pjatë legjendare

Nga 26 deri më 29 qershor, Bellogradçik mirëpret festivalin e parë të dedikuar pjatës tradicionale "bell muzh" (бел муж). Ky delikates autentik është një pjesë e pandashme e traditave kulinarike të turlaqëve – një grup etnik që është shpërndarë në..

botuar më 25-06-28 10.10.PD

CNN renditi sallatën “Shopska” ndër më të mirat në botë

Sallata bullgare “Shopska” ka fituar një vend ndër 24 sallatat më të mira në botë sipas një renditjeje të re të publikuar nga CNN, raportoi BGNES. Pjata e freskët, е ngjyrshme dhe e dashur në të gjithë Evropën Juglindore, zuri vendin e saj të merituar..

botuar më 25-06-19 5.42.MD

Për ushqimin ritual në kulturën tonë tradicionale

Ushqimi ritual është pjesë e pandashme nga sistemi ritual i bullgarit. E në kalendarin e fshatit bullgar më shumë se një shekull më parë, ushqimi me mish ka qenë rrallë, në përgjithësi 4-5 herë në vit – Krishtlindje, Shën Gjergji, Shën Pjetër dhe peshku..

botuar më 25-06-16 7.30.MD