Mësuesit e parë sllavë Kirill dhe Metodij u kanonizuan shenjtor nga Kisha Ortodokse Bullgare për përkthimin dhe përhapjen e librave të vjetër liturgjikë sllavë dhe për përhapjen e krishterimit në mes të sllavëve.
Të shpallur bashkëmbrojtës qiellorë të Evropës nga Papa Gjon Pali II, në shekullin e IX apostujt e shenjtë Kirill dhe Metodij kryen një vepër kulturore, duke shkatërruar mitin e tri gjuhëve të vetme të shenjta në të cilët ishte e lejueshme të predikohej Dhiata e Re (latinisht, greqisht dhe hebraisht). Me përkthimet e tyre ata hapën rrugën drejt edukimit të krishterë - jo vetëm për sllavët, por edhe për të gjithë popujt mesjetarë.
Pas misionit iluminist në Moravinë e Madhe dhe Panoninë, kurora e punës së tyre ishte mbërritja në Romë në vitin 868. Papa Adriani II priti personalisht vëllezërit e lindur në Selanik. “Nuk mundi të priste më, por duke marrë me vete të gjithë priftërinjtë dhe hierarkët atje, doli për të takuar shenjtorët. . . “ – kështu e përshkruan ngjarjen nxënësi i tyre Shën Kliment Ohridski.
Studiuesit e shpjegojnë suksesin e të dy vëllezërve me personalitetin e Shen Kirillit, me emrin laik Konstantin Filozof. Me dijet e tij, ai hoqi dyshimet se përkthimet e librave të shenjtë mund të shkaktonin herezi. Një rrethanë e lumtur ishte fakti që vëllezërit sollën dhe i dhuruan Vatikanit lipsanet e Shën Klimenti, i cili ishte një nga papët e parë të Romës dhe një dishepull i Apostujve Pjetër dhe Pali.
Papa Adriani II shenjtëroi dhe bekoi alfabetin dhe përkthimet sllave në kishën romake “Santa Maria Maggiore”. Shërbimet solemne u mbajtën në gjuhën sllave.
Me urdhër të papës, kryepeshkopët Gauderik dhe Formoza shuguruan Shën Metodij kryepeshkop dhe dishepujt e tij priftërinj dhe dhjakë. Më vonë, në vitin 866, Formoza u përcoll në Bullgari si kreu i kishës bullgare të prezantuar nga Princi Boris.
Pas vdekjes së Shën Kirill në Romë, ku u varros, Kryepeshkopi Metodij u kthye në Moravi dhe Bohemi.
Atje, me gjithë pengesat e krijuara nga kleri frank, ai predikonte, pagëzonte dhe përkthente deri në fund të ditëve të tij në vitin 885.
Për punën e tyre, vëllezërit e shenjtë Kirill dhe Metodij rikrijohen në ikonografi si shkrimtarë dhe arsimtarë, duke mbajtur një rrotull me alfabetin glagolitik që ata krijuan. Sot, emri i tyre vazhdon të jetë një urë shpirtërore midis traditave të krishtera lindore dhe perëndimore, si dhe një simbol i unitetit kulturor në Evropë.
Redaktor: Ivo IvanovPërgatiti në shqip: Svetllana Dimitrova
Foto: arkiv, BGNES
Bullgarët jemi ndër pak kombet që kanë një festë të vetën të spiritualitetit — Dita e Iluministëve të Popullit . E shënojmë çdo vit më 1 nëntor, për të nderuar, jo sundimtarë apo heronj ushtarakë, por njerëzit e shpirtit — ata bullgarë që kanë..
Në botën bashkëkohore, kur vlerat materiale zëvendësojnë ato shpirtërore, mendimet për shpëtimin e shpirtit mbeten disi në plan të dytë. Gara e pandërprerë me kohën dhe detyrimet e përditshme e mpakin zërin e shpirtit, që mbytet nga ritmi i vrullshëm..
Përmbledhja “Përralla folklorike kortenase nga Bullgaria dhe Moldavia” do të prezantohet më 30 tetor 2025, në Qendrën Kulturore Bullgare, në Sofje. Libri është botuar nga Universiteti Shtetëror i Taraklisë “Grigorij Camblak”. Në kuadër të ngjarjes, e..
Vranësira
Reshje
Reshje intensive