Programi i ditës
Madhësia e tekstit
Radioja Kombëtare Bullgare © 2025 Të gjitha të drejtat janë të rezervuara

Delfinët – refugjatë në Detin e Zi

Foto: arkiv

Ambientalistët nga Bullgaria, Rumania dhe Turqia po zbulojnë gjithnjë e më shumë raste të delfinëve të çorientuar pranë bregut të Detit të Zi. Si një shkak për këtë disa ekspertë vënë në dukje veprimet ushtarake në Ukrainë, të cilat zhvillohen në ekuatorin detar dhe çojnë deri te zhvendosja e habitateve të delfinëve nga veriu në jug.

“Akoma gjatë muajit shkurt kolegët nga Turqia alarmuan për një vdekshmëri të rritur të delfinëve të zakonshëm, të shkaktuar nga ngatërrimi në rrjetat e peshkimit - vë në dukje Dimitër Popov nga “Ballkani i Gjelbër”, përpara BNR-Burgas. U saktësua se problemi bazë është rritja e dendësisë së popullatës në një stinë jo tipike, gjë që e lidhëm me fillimin e veprimeve ushtarake dhe rritjen e ndotjes akustike. Duhet të rikujtojmë se gjitarët detarë janë jashtëzakonisht të varur nga dëgjimi i tyre, i cili është mjeti kryesor i orientimit të tyre në mjedisin detar. Ata kanë një organ ekolokues që i ndihmon të kenë një ide të asaj që i rrethon dhe gjithashtu të mund të bëjnë jetesën е tyre dhe të gjejnë ushqim.” 

Dimitar Popov

Në ngjashmëri të verbërimit tek njeriu, humbja e orientimit tek delfinët po kështu mund të çojë deri në pasoja të rënda ose dhe vdekje. “Lufta rrit ndotjen akustike në ujërat veriore të Detit të Zi, i cili është një nga habitatet me prioritet për cetacet”, vërei Dimitar Popov dhe shtoi: 


“Aty është rafti më i gjerë, që është më produktiv për ekosistemin e tyre dhe kjo përcakton dendësinë më të madhe të tyre në këtë pjesë të Detit të Zi”, shpjegon ekologu.- Kushtet e përkeqësuara të mjedisit përmes ndotjes së shtuar akustike i pengon të gjejnë gjahun e tyre dhe çon deri në humbje të orientimit. Kjo në mënyrë të natyrshme i detyron të kërkojnë rajone më të qeta - nëpër pjesët jugore të Detit të Zi. Është e mundur që ata të bien viktimë të traumave akustike si rezultat i kësaj ndotjeje të shpeshtë akustike, dhe si rrjedhojë e kësaj - të takojmë më shpesh delfinë të çorientuar në bregun e Detit të Zi. Provat e tyre për tu kthyer mbrapa në thellësitë e detit nuk i ndihmon, por në vend të kësaj e shton në mënyrë suplementare stresin e tyre. Ata kërkojnë një vend më të qetë, prandaj nuk është një vendim i mirë që të kthehen mbrapa, derisa nuk është sqaruar shkaku.” 


Përveç veprimeve ushtarake, shkaku për lëvizjen e delfinëve drejt vijës bregdetare mund të jetë dhe sëmundja. Sipas Jordan Raevit nga Agjencia Ekzekutive për Peshkimin dhe Akuakulturën, doktorant në Institutin e Oqeanologjisë në Akademinë Bullgare të Shkencave, arsyet mund të jenë të shumta:

“Ka një vdekje të natyrshme, kurse kjo mund të vijë dhe nga ndonjë virus - sqaron eksperti. Përpara 2-3 vjetëve kishte një epidemi, tek e cila doli se janë të sëmurë nga fruthi, lija e dhenve. Mendoj se këto veprime ushtarake, shpërthimet e forta, prekin edhe delfinët. Ata kanë sonar të zhvilluar fortë. Ka dhe raste vdekjeje të shkaktuara si rezultat i veprimtarisë njerëzore. Kohët e fundit si një shkencëtar mora pjesë në një studim, i cili tregoi, se mikroplastika ka një efekt jashtëzakonisht të dëmshëm në popullatën e delfinëve.” 


Peshkimi është gjithashtu një shkak i shpeshtë për vdekje, thotë Jordan Raev dhe shpjegon se për këtë qëllim gjatë viteve Agjencia Ekzekutive për Peshkimin dhe Akuakulturën ka zhvilluar fushata të shumta informuese mes peshkatarëve.

Redaktore: Darina Grigorova 

Përgatiti në shqip: Nataniela Vasileva 

Foto: arkivi, Pixabay, “Ballkani i Gjelbër”


Последвайте ни и в Google News Showcase, за да научите най-важното от деня!

Më shumë nga rubrika

57 000 pensionistë të moshuar punojnë me kontratë në sektorin shtetëror

225 788 bullgarë me pension për shërbimin dhe moshën vazhdojnë të punojnë për të fituar të ardhura shtesë. Nëse u shtohen pensionistë me lloje të tjera pensionesh, numri i tyre i përgjithshëm tejkalon 350 000 persona, ose mbi 17.5 përqind të..

botuar më 25-08-04 12.28.MD

Bullgarët e përdorin inteligjencën artificiale në mënyrë të moderuar

Shoqëria bullgare është në nivelin mesatar evropian për sa i përket konsumit të aplikacioneve të inteligjencës artificiale gjeneruese. Kjo tregohet nga të dhënat nga një anketë përfaqësuese kombëtare e kryer nga agjencia Alpha Research në..

botuar më 25-08-02 3.05.MD

Bullgaria po përgatit një prezantim të madh në panairin turistik në Londër

Ministria e Turizmit për vitin e radhës organizon prezantimin kombëtar në panairin ndërkombëtar të turizmit World Travel Market në Londër. Gjatë edicionit të 45-të të ngjarjes, nga 4 deri më 6 nëntor të këtij viti, Bullgaria do të paraqitet me një stendë..

botuar më 25-08-02 9.00.PD