Programi i ditës
Madhësia e tekstit
Radioja Kombëtare Bullgare © 2025 Të gjitha të drejtat janë të rezervuara

Shembuj të kulturës muzikore bullgare

"Një zogëz këndon" – Fillimi i Misterit

Foto: Misteri i zërave bullgarë

Në vitin 1952, me iniciativën e Georgi Bojaxhiev – redaktor përgjegjës i redaksisë "Muzika Popullore" në BNR, u krijua Ansambli për këngë popullore i Radios Bullgare. Në thelb të përbërjes ishte grupi i njohur nga Ugërçini, i udhëhequr nga Cvjatko Bllagoev, që përfshinte një kor dhe orkestër me instrumente tradicionale folklorike, të grupuara në seksione orkestrale sipas modelit të formacioneve simfonike. Repertori përbëhej nga përpunime të muzikës popullore të realizuara nga kompozitorë dhe vepra prej autori në frymën e saj. Për ansamblin krijonin Filip Kutev, Nikollaj Kaufman, Hristo Todorov, Stefan Mutafçiev. Dirigjenti i parë ishte Boris Petrov, pas tij këtë pozicion e morën Krasimir Kjurkçijski, Dimitër Dinev, Georgi Genov.

Po në vitin 1952, tregtari zviceran i metaleve Marcel Cellier mbërrin në Bullgari dhe për herë të parë dëgjon këngë popullore bullgare. I mahnitur, ai lidhet me drejtuesit e Radios Bullgare dhe blen të drejtat për transmetimin e disa regjistrimeve, të cilat fillon t’i prezantojë në Zvicër përmes një emisioni radiofonik, që u quajt nga bashkëshortja e tij, Catherine Cellier, “Misteri i zërave bullgarë”. Emisioni ekzistoi për rreth tri dekada dhe shënoi fillimin e markës sot botërisht të njohur, e cila u krijua si rezultat i një pune kërkimore dhe prodhuese me pasion nga Cellier.

Disku i parë, i titulluar “Misteri i zërave bullgarë”, u publikua në vitin 1975, fitoi çmimin prestigjioz francez për albumin më të mirë – Grand Prix du Disque i Akademisë Charles Cros dhe u bë një hit botëror.

"Këto vajza tokësore arrijnë dhe tejkalojnë me një lehtësi të mahnitshme kufijtë e konvencioneve vokale të vendosura nga konservatorët muzikorë," – shkruan Marcel Cellier në komentin e tij për diskun e parë. "Megjithatë, ato ruajnë atë që kanë mësuar në fshatrat e tyre: dridhjen, zbukurimet, besnikërinë prej hekuri ndaj sekondës si interval për dy zëra... Këndojnë me një saktësi të habitshme. Kjo është thjesht një mrekulli. Bukuri e përsosmërisë! Përsosmëri e bukurisë! Pikërisht ndërmjet këtyre dy shenjave pikëçuditëse duhet të kërkojmë… misterin e zërave bullgarë."


Kënga e parë në albumin e parë botërisht të njohur nga "Misteri" është “Një zogëz këndon” ("Pilençe pee") nga Krasimir Kjurkçijski (22 qershor 1936 – 15 dhjetor 2011). Një nga kompozitorët tanë më të talentuar dhe më të interpretuar në botë, e nisi rrugën e tij krijuese si dirigjent në Ansamblin Shtetëror për Këngë dhe Valle Popullore "Filip Kutev", e më pas në Ansamblin për Këngë Popullore të Radios Bullgare. Pikërisht në atë periudhë, me dashuri dhe respekt të thellë për folklorin bullgar, Kjurkçijski krijoi veprat e tij të pakrahasueshme, të cilat vetë i quante me përulësi “harmonizime të këngëve popullore”.

Që me tingujt e parë të “Një zogëz këndon”, vajzat e Ansamblit të Radios të mahnisin, të zënë për gryke dhe të qëllojnë drejt në zemër. Jo shumë kohë më parë, në një intervistë për Radio Bullgaria, këngëtarja britanike e operës Jessica Leschnikoff ndau emocionet e saj nga hera e parë kur kishte dëgjuar albumin “Misteri i zërave bullgarë”:
"Isha absolutisht e mahnitur nga ky këndim. Më bëri të qaj. Më bëri të qesh. Më dha një gëzim që nuk mund ta shpjegoja, sepse ndihej si një lidhje… me të vërtetë më prek telat e zemrës në një mënyrë që shumë pak lloje të tjera të këndimit apo muzikës mund të më prekin." Ç’të shtojmë më tepër…


Përgatiti në shqip dhe publikoi: Kostandina Bello
Foto: discogs.com, Facebook /The Mystery of the Bulgarian Voices


Последвайте ни и в Google News Showcase, за да научите най-важното от деня!

Më shumë nga rubrika

Grupi Vokal "Radiodeca" nis pushimet verore me një koncert

Këngëtarët më të vegjël në Radion Kombëtare Bullgare - Grupi Vokal "Radiodeca" me dirigjente Ilina Todorova - mirëpresin verën dhe pushimet me një koncert në Studion e Parë të Radios Kombëtare Bullgare më 5 qershor. Në koncertin e titulluar..

botuar më 25-06-04 6.55.PD

"Asgjë më shumë", ose diçka më shumë nga DARA

DARA prezanton këngën e saj më të fundit "Asgjë më shumë". Ajo është në një stil balade që nuk është veçanërisht tipik për të, por mbart një mesazh dhe ndikim shumë të fortë. Kënga u krijua gjatë Kampit të Shkrimit të Këngëve në Sofje nga vetë DARA në..

botuar më 25-06-03 6.35.PD

"Për gjërat e bukura" – një tjetër mesazh pozitiv nga Ljubo Kirov

Ljubo Kirov vazhdon të këndojë për gjëra të bukura – ky është madje titulli i këngës së tij të fundit. Pas mesazheve pozitive qëndrojnë autori i tekstit Ljubo Kirov dhe kompozitori i muzikës Bojan Hristov. Në aranzhim, kitaristi Angell Djullgerov la..

botuar më 25-06-02 6.55.PD