Programi i ditës
Madhësia e tekstit
Radioja Kombëtare Bullgare © 2025 Të gjitha të drejtat janë të rezervuara

Sërish në klasë dhe sërish për shkollat e së dielës jashtë vendit

Maja Padeshka nga Këshilli Drejtues i ABUÇ: Detajet administrative pengojnë mundësitë për arsimimin e nxënësve tanë në Bullgari

Foto: Shkolla Bullgare në Romë

Të ruajnë rrënjët bullgare mes brezit të ri bashkatdhetarësh jashtë vendit, por gjithashtu edhe të mbajnë gjuhën, kujtesën dhe kulturën bullgare mes pasardhësve të emigracionit bullgar – ky është misioni i madh i shkollave bullgare në botë. Shumica e shkollave tona të së dielës në Evropë, SHBA dhe Kanada tashmë shënuan pesëmbëdhjetëvjetorin, madje njëzetvjetorin e tyre, dhe kjo është shenjë, se kemi institucione serioze arsimore dhe kulturore, puna e të cilave duhet të merret seriozisht dhe me edhe më shumë vëmendje – kujtuan nga Shoqata e shkollave bullgare të së dielës jashtë vendit (ABUÇ) gjatë forumit të tyre vjetor këtë verë në Veliko Tërnovo.



"Shkollat tona të së dielës krijohen pranë shoqatave dhe fondacioneve vendore të bullgarëve që jetojnë jashtë vendit. Tek këto struktura lindin edhe grupe folklorike, drejt të cilave bullgarët tregojnë shumë interes të madh, në to përfshihen jo vetëm nxënësit, por edhe prindërit. Gjithë kjo ngjall kureshtje edhe tek komuniteti i huaj përkatës, që na rrethon" – tha në një intervistë për Radio Bullgarinë dr. Maja Padeshka, pedagoge në shkollën bullgare në Romë dhe anëtare e Këshillit Drejtues të ABUÇ. Ajo shprehu falënderim ndaj Ministrisë së Arsimit dhe Shkencës (MASH), sepse pa mbështetjen e shtetit bullgar, qendrat arsimore të së dielës nuk do të mund të ekzistonin.

Në moment pranë MASH ka tre programe kombëtare, të drejtuara drejt zhvillimit dhe mbajtjes së gjuhës dhe kulturës bullgare jashtë vendit – "Gjuha amtare dhe kultura jashtë vendit", "Historitë e patreguara të bullgarëve" dhe "Rrugët arsimore bullgare". Për temat e paraqitura kështu ka interes shumë të madh nga ana e shkollave të së dielës jashtë vendit.

Zëvendëspresidentja Jotova në forumin 'Historitë e patreguara të bullgarëve'

Për shembull përmes "Historitë e patreguara të bullgarëve" edhe shkolla më e vogël e së dielës jashtë vendit shndërrohet në një lloj qendre për punë kërkimore-shkencore. Nxënësit realizojnë lidhje dhe intervista me bashkatdhetarë të shquar në shtetin përkatës, duke hyrë në këtë mënyrë më thellë në histori dhe duke zbuluar gjurmët bullgare prapa në kohë. "Këto shkolla shkruajnë historinë e kulturës bullgare dhe të emigracionit bullgar në moment" – pohon dr. Maja Padeshka.

Sipas fjalëve të saj, ka një hap shumë serioz përpara edhe në lidhje me arsimimin në gjuhën bullgare në shkollat jashtë vendit, por duhen edhe përpjekje të reja kërkimore, që këto shkolla të mund të rrisin cilësinë e tyre dhe të krijojnë programe adekuate, ndihmëse dhe tekste mësimore, të cilat të jenë me dobi praktike për mësuesit.

Takimi XVIII Vjetor i ABUÇ

Këto janë gjëra të rëndësishme, sepse metodika e arsimimit në gjuhën bullgare për bullgarë jashtë vendit nuk është metodika e arsimit në gjuhën amtare, por nuk është as metodika e arsimit në gjuhë të huaj. Prandaj duhet të argumentohet një bazë e re shkencore, mbi të cilën të mbështeten të gjitha iniciativat e reja ligjore – rreth këtij mendimi u bashkuan edhe pjesëmarrësit në Takimin XVIII Vjetor të Shoqatës së shkollave bullgare të së dielës jashtë vendit (ABUÇ), i cili u mbajt në mesin e muajit korrik të këtij viti, në të cilin morën pjesë edhe disa nga themeluesit e Shoqatës, si znj. Snezhina Meçeva nga Anglia dhe Bojanka Ivanova – pedagoge shumëvjeçare në SHBA. Shkollat nuk janë të vetmit anëtarë të ABUÇ – na thotë dr. Maja Padeshka:

"Ne tërheqim edhe shumë anëtarë fizikë – njerëz drejtpërdrejt të lidhur me kauzën e shkollave të së dielës dhe ndihmojnë jashtëzakonisht shumë. Midis organizatorëve të takimit tonë vjetor nga Universiteti i Veliko Tërnovos – profesoret Cenka Ivanova dhe Maria Ilieva tashmë janë anëtare të shoqatës sonë. Këto janë drejtimet e reja, të cilat i ndjekim – drejt hapjes, transparencës dhe kërkimit të lidhjeve më të ngushta me anëtarët tanë. Kalendari ynë është shumë i pasur. Kjo shihet edhe nga faqja e Shoqatës – shumë ngjarje organizojnë anëtarët tanë, çdo festë si fillim dhe fund i vitit shkollor shënohet shumë solemnisht për nxënësit. Gjithashtu kemi forume jashtëzakonisht serioze dhe të organizuara mirë për lidhjen e shkollës bullgare me arsimin e lartë, të kushtuara mbi risi në teknologji, me probleme metodike të arsimimit në gjuhën bullgare dhe aktivitetet jashtëshkollore."



Pjesa më e madhe e fëmijëve bullgarë në shkollat e së dielës jashtë vendit dalin me nivel të mirë të zotërimit të gjuhës bullgare, megjithëse në mjedis të gjuhës së huaj – shpjegon dr. Maja Padeshka. Dhe me testin në gjuhën bullgare si gjuhë e huaj ata mund të aplikojnë në universitetet në Bullgari, sepse rezultatet e tij pranohen si provim pranimi. Sipas fjalëve të saj, ekipet e shkollave të së dielës "luftojnë" për çdo fëmijë të vetëm, që dëshiron të vazhdojë të ndjekë dhe të studiojë në shkollë të lartë në Bullgari. Por kjo rezulton e vështirë, sepse ka mospërputhje midis marrjes së diplomave jashtë vendit dhe afateve për aplikim në Bullgari. Ky problem është vënë në një takim të posaçëm në Komisionin Parlamentar për Arsim në Sofje – ndau dr. Padeshka, vetë ajo pedagoge në universitet në Itali dhe drejtoreshë e shkollës bullgare të së dielës "Asen dhe Ilija Pejkovi" në Romë. Ajo komentoi edhe numrin vazhdimisht në rritje të shkollave jashtë vendit – në listën, e aprovuar nga MASH për vitin shkollor 2025/26 janë treguar 277, shumë prej të cilave kanë dy ose më shumë filiale:



"Shkollat me të vërtetë bëhen më shumë, por ende numri i fëmijëve në to është i vogël në krahasim me përqindjen e përgjithshme të fëmijëve me origjinë bullgare nëpër vende. Për fat të keq kjo varet vetëm nga vullneti i familjeve, prandaj duhet të punohet me ta dhe rol motivues në këtë drejtim duhet të kenë edhe Agjencia Ekzekutive për Bullgarët jashtë vendit, edhe MASH, edhe ABUÇ, të cilët të punojnë së bashku mes komuniteteve bullgare në botë – sqaron Maja Padeshka. – Shkollat tona me të vërtetë japin shumë, jo vetëm si përcjellje e traditës, japin një gjuhë, një kulturë më shumë. MASH u dëgjua me propozimet tona për krijimin e programeve adekuate mësimore për nxënësit tanë dhe kjo ndodhi në fillim të këtij viti, kur u aprovuan programet e reja mësimore për gjuhën bullgare si të dytë. Për herë të parë me këmbëngulje të komunitetit tonë u miratuan edhe programe për etapat parashkollore (mosha 4-6 vjeç). Tek ne vijnë shumë fëmijë në këtë moshë, dhe kjo është periudhë shumë e rëndësishme e adaptimit ndaj gjuhës bullgare, dëgjim aktiv, grumbullim dhe shfaqje e kësaj të folure. Po punohet edhe mbi programe nga nivelet "B" për përvetësimin e gjuhës. Kjo është një bazë shumë e mirë."

Gjithçka megjithatë është në duart e prindërve, të cilët duhet të kenë dëshirë dhe të ndajnë kohë personale, që të çojnë fëmijët e tyre në shkollë bullgare. Ndonjëherë distancat janë të mëdha, por në ndihmë janë edhe format në distancë, të cilat shumë nga shkollat jashtë vendit i ofrojnë, kujton Maja Padeshka.

Shihni më shumë nga Arkivi i Radio Bullgarisë:

Përgatiti në shqip dhe publikoi: Sindi Nikollofski

Foto: Facebook/ Shkolla Bullgare Romë (arkiv), Facebook /Maja Padeshka, Shoqata e Shkollave Bullgare Jashtë Vendit


Последвайте ни и в Google News Showcase, за да научите най-важното от деня!

Më shumë nga rubrika

Bollëk i ngjarjeve kulturore bullgare bashkon komunitetin tonë në rajonin e Nju Jorkut

Në shtator shkollat bullgare jashtë vendit hapin dyert. Ato megjithatë nuk janë ishull i vetmuar dhe drejt tyre shtrijnë duar miqësore institucione, që u japin atyre skenë për shfaqje. Njëra prej tyre është Konsullata e Përgjithshme e Bullgarisë në Nju..

botuar më 25-09-04 7.00.PD
Foto: Universiteti i Veliko Tërnovos

Veliko Tërnovo është mikpritës i një seminari për lektorët e gjuhës bullgare në mbarë botën

Universiteti i Veliko Tërnovos është organizator i Seminarit të Dytë Organizativ- Metodologjik me lektorë të gjuhës, letërsisë dhe kulturës bullgare në universitete jashtë vendit. E ftuar zyrtarisht në ceremoninë e hapjes së forumit ishte Ilijana Jotova,..

botuar më 25-09-03 5.24.MD
Foto: Shkolla e Gjuhës Amtare Bullgare në Budapest

Një brez i katërt fëmijësh bullgarë në Hungari mbushin klasat e shkollës sonë të së dielës

Në ditën e fundit të gushtit, viti i ri shkollor filloi zyrtarisht në ndërtesën e Qendrës Kulturore Bullgare në rrugën “Vágóhíd” Nr. 62 në Budapest. Mësimet shkollore në Hungari filluan më 1 shtator dhe edhe këtë herë, mbi 150 fëmijë, pasardhës të..

botuar më 25-09-02 4.50.MD