Programi i ditës
Madhësia e tekstit
Radioja Kombëtare Bullgare © 2025 Të gjitha të drejtat janë të rezervuara

Eksponate të çmuara tregojnë për Bashkimin, të shpallur 140 vjet më parë në Plovdiv

Muzeu Historik i qytetit ekspozon një thesar dokumentar – gazetën "Borba", në të cilën Zahari Stojanov propagandon idenë e bashkimit

Foto: Muzeu Historik Rajonal - Plovdiv

Ishte viti 1883. Sipas projektit të arkitektit Pietro Montani, në qytetin Plovdiv fillon ndërtimi i godinës së Kuvendit Krahinor të Rumelisë Lindore – një provincë autonome bullgare brenda Perandorisë Osmane, një nga pjesët e Bullgarisë së copëtuar pas Kongresit të Berlinit më 1878. Për mbledhjet e deputetëve ishte parashikuar një sallë e gjerë parlamentare, ndërsa pjesët anësorë ishin destinuar për punën e administratës. Më 6 shtator 1885, megjithatë, shpallet Bashkimi i Rumelisë Lindore me Principatën e Bullgarisë dhe, pasi kryeqyteti i shtetit bullgar të bashkuar bëhet Sofja, godina nuk përdoret më për qëllimin fillestar. Në mars të vitit pasues, në institucionin më të rëndësishëm kulturor të qytetit krijohet Biblioteka Kombëtare e Plovdivit dhe një muze. Pamja autentike e godinës është ruajtur deri më sot dhe ajo vazhdon të jetë një nga qendrat kulturore të Plovdivit.



Pikërisht atje, më 1985, me rastin e kremtimeve për 100-vjetorin e ngjarjes historike, hapet ekspozita "Bashkimi i Bullgarisë nga viti 1885". Ajo përfshin periudhën nga nënshkrimi i Traktatit të Berlinit më 1878, i cili copëton tokat e banuara nga bullgarët, deri në Luftën Serbo-Bullgare të vitit 1885.

"Ekspozita fillon me një kopje të një tabloje nga piktori gjerman, mjeshtri i zhanrit historik Anton von Werner, i cili rikrijon pjesëmarrësit në Kongresin e Berlinit, me vendimin e të cilit tokat bullgare u ndanë në pesë pjesë dhe u krijuan dy shtete – Principata e Bullgarisë dhe Rumelia Lindore – rrëfen drejtori i Muzeut Historik Rajonal – Plovdiv, Stojan Ivanov. „Prandaj në ekspozitë është rikrijuar jeta, megjithëse e shkurtër – vetëm 7 vjeçare – e Rumelisë Lindore dhe të gjitha veprimtaritë politike e shoqërore të krahinës. Në ekspozitën 'Bashkimi i Bullgarisë nga viti 1885' është paraqitur lëvizja e rezistencës së bullgarëve të jugut. Paraqitet gjithashtu veprimtaria e Aleko Bogoridit dhe, më vonë, Gavrill Krësteviç, si dhe krijimi i partive të para politike në krahinë.“

„Në sallën ‘Bashkimi’ janë ekspozuar objekte origjinale – sende personale dhe dokumente të disa prej figurave më aktive të kësaj periudhe, dekorata, armë të ftohta dhe zjarri, fotografi dhe dokumente të pjesëmarrësve në Bashkim dhe në Luftën Serbo-Bullgare. Kështu kemi paraqitur jetën në Rumelinë Lindore dhe personalitetet që kanë jetuar e krijuar në këtë krahinë deri në Bashkimin e vitit 1885“ – thekson Stojan Ivanov në një intervistë të posaçme për Radio Bullgarinë.

Për 140-vjetorin e Bashkimit të Principatës së Bullgarisë me Rumelinë Lindore, Muzeu Historik Rajonal në Plovdiv ka përgatitur edhe një ekspozitë me objekte të tjera të çmuara.

„Vendimin për këtë ekspozitë e morëm vitin e kaluar, kur së bashku me kolegët nga Instituti i Studimeve Historike pranë Akademisë Bullgare të Shkencave organizuam një konferencë kombëtare me temë ‘Bashkimi i vitit 1885 dhe figurat e tij’, sepse shumë shpesh harrojmë ata njerëz – përveç figurave të njohura – që me veprimet dhe përkushtimin e tyre kontribuan që kjo ngjarje e madhe të ndodhte. Në çdo ekspozitë paraqesim gjithashtu objekte nga fondet e muzeut të lidhura me këtë ngjarje. Kësaj radhe do të prezantojmë vlera kulturore që rrallë janë treguar në ekspozita, për shembull gazeta ‘Borba’, nr. 4, e cila është restauruar dhe vizitorët do të kenë mundësi të prekin këtë relike tonën dokumentare, si dhe dokumente të tjera të lidhura me aktin e 6 shtatorit“ – tregon për disa prej eksponateve Stojan Ivanov.

Vizitorët e muzeut dhe të qytetit do të kenë mundësinë të shohin gjithashtu krijime mbresëlënëse nga nxënësit e talentuar të Gjimnazit Kombëtar të Arteve Pamore ‘Canko Llavrenov’, të cilët kanë realizuar tablo dhe postera me temën ‘140 vjet nga Bashkimi i Rumelisë Lindore me Principatën e Bullgarisë’.

Lexoni më tepër:
Përgatiti në shqip dhe publikoi: Kostandina Bello

Foto: Muzeu Historik Rajonal - Plovdiv, museology.bg



Последвайте ни и в Google News Showcase, за да научите най-важното от деня!

Më shumë nga rubrika

Një port i lashtë nga mijëvjeçari i I para erës sonë ka ekzistuar pranë Kepit Killik

Nga data 17 deri më 23 shtator 2025, në ujërat pranë Kepit Killik, komuna Avren, u zhvilluan kërkime arkeologjike nënujore nën drejtimin e prof. dr. Ivan Hristov, me pjesëmarrjen e zhytësve nga Muzeu Historik Kombëtar, punonjës të Shërbimit Kombëtar të..

botuar më 25-09-25 5.05.PD

22 Shtator 1908 – Dita kur u shpall Pavarësia e Bullgarisë

Më 22 shtator 1908, me një manifest, princi Ferdinand I shpalli Pavarësinë e Bullgarisë dhe kështu u hodhën hapat e Mbretërisë së Tretë Bullgare. Ky akt nuk është bërë rastësisht në kishën "Shën 40 Dëshmorët" në kryeqytetin e vjetër Veliko Tërnovo: atje..

botuar më 25-09-22 5.05.PD

Rrugët historike të Sofjes

Më 17 shtator, Kisha Ortodokse Bullgare nderon kujtimin e martires së shenjtë Sofia dhe tre bijave të saj Besimi, Shpresa, Dashuria, të cilat vdiqën si martire të besimit në shekullin e parë pas Krishtit. Më 17 shtator përkujtojmë martirizimin..

botuar më 25-09-17 6.15.MD