Programi i ditës
Madhësia e tekstit
Radioja Kombëtare Bullgare © 2025 Të gjitha të drejtat janë të rezervuara

Një bullgare drejton një ekip të NASA-s për të zbuluar planetë jashtë sistemit diellor

Foto: Dr. Eli Haxhijska - arkiv personal

Bullgarja Dr. Eli Haxhijska drejton një ekip që punon në misionin e NASA-s Transiting Exoplanet Survey Satellite (TESS) – një projekt hapësinor i dedikuar për zbulimin e planetëve jashtë sistemit tonë diellor, raportoi BTA. Ajo ka jetuar dhe punuar në SHBA që nga viti 1993, pasi u largua nga Bullgaria gjatë një periudhe pasigurie dhe mundësish të kufizuara për shkencëtarët e rinj. Prindërit e saj - inxhinierë - e inkurajuan atë të kërkonte zhvillim profesional në një mjedis që mund të mbështeste ambiciet e saj.

Sot, si udhëheqëse e misionit TESS, ajo është përgjegjëse për aktivitete që variojnë nga menaxhimi i aparatit dhe koordinimi i ekipit shkencor, deri te ndarja e buxhetit dhe siguria kibernetike. Bullgarja punon me inxhinierë dhe shkencëtarë nga MIT, Northrop Grumman, Princeton dhe NASA. TESS kërkon ekzoplanetë të rinj përmes vëzhgimeve nga hapësira dhe deri më tani ka bërë një numër zbulimesh - midis tyre një planet që po shkatërrohet fjalë për fjalë nën ndikimin e yllit të tij.

Ajo i këshillon shkencëtarët e rinj të mos përqendrohen në vendin ku do të punojnë (NASA, JPL, Harvard), por në atë që do të hulumtojnë.

"Shkencëtarët e rinj që preferojnë qasjen sistematike dhe stabilitetin do të lulëzojnë në NASA. Ata që preferojnë një mjedis më të shpejtë dhe më dinamik dhe nuk kanë frikë nga rreziqet mund të ndihen më mirë në kompani si SpaceX. Një grup i tretë - ata që janë kryesisht të interesuar në shkencën dhe mësimdhënien e pastër, pa përfshirje në projekte harduerike, do të ishin të lumtur në universitete. Gjëja më e rëndësishme është që të rinjtë t'i kuptojnë mirë aftësitë dhe interesat e tyre përpara se të vendosin se ku t'i aplikojnë ato. Nëse dikush shkon verbërisht në NASA pa e ditur se si është të punosh atje, ndoshta nuk do të jetë i lumtur", ngre perden Dr. Eli Haxhijska.

Redaktoi: Miglena Ivanova

Përgatiti në shqip dhe publikoi: Vesella Mançeva

Foto: Dr. Eli Haxhijska - arkiv personal




Последвайте ни и в Google News Showcase, за да научите най-важното от деня!

Më shumë nga rubrika

Të pastrehët në Sofje dhe profili i tyre në fokus të një studimi evropian

Të pastrehët në Sofje janë më pak të dukshëm se në qytetet e mëdha evropiane. Këtë e tregojnë të dhënat e publikuara të një studimi ndërkombëtar që përfshiu 35 qytete evropiane, në kuadër të projektit ndërkombëtar “Numërimi Evropian i të Pastrehëve”,..

botuar më 25-11-23 6.55.PD

Gjatë 10 viteve të fundit numri i studentëve të huaj në vend u rrit mbi dy herë

Gjatë 10 viteve të fundit numri i studentëve të huaj në vend u rrit mbi dy herë. Në vitin 2013 ata përbënin rreth 4 për qind, ndërsa në vitin 2025 arrijnë në 9 për qind të studentëve aktivë. Këtë e tregon Renditja vjetore e universiteteve në vend...

botuar më 25-11-23 5.25.PD

Jetëgjatësia mesatare në vendin tonë arrin 75.6 vjet, në BE është 81.4

Jetëgjatësia mesatare në vendin tonë po fillon të rritet përsëri dhe arrin 75.6 vjet, njoftoi shërbimi për shtyp i qeverisë. Trendi pozitiv lidhet kryesisht me ndikimin në rënie të pandemisë Covid-19. Për krahasim, jetëgjatësia mesatare në Bashkimin..

botuar më 25-11-22 1.10.MD