Disability rights international – Uluslararası Engelli Hakları Organizasyonu İcra Müdürü Eric Rosenthal, Bulgaristan’da farklı engellilik derecelerine sahip çocukların bulunduğu sosyal yurtları ziyaretinin ardından Bulgaristan’daki bu yurtların “gereksiz insanlar deposu” gibi bir şey olduğu sonucuna vardı. Sözlerine göre, toplum için bu çocukların hayatı hiçbir şey ifade etmiyor, bu ise sadece kötü sosyal politika, kötü bakım ve sağlık hizmetleri olduğunu değil, aynı şekilde bu durum temel insan haklarının da ihlal edildiğini gösteriyor.

Eric Rosenthal, “Engellilerin Haklarına İlişkin Sözleşme var. Bu sözleşme herkesin toplumda yaşama hakkı ve diğerlerinde olduğu gibi seçim hakkına sahip olmalarını sağlıyor” diye konuşarak sözlerine şöyle devam etti: “Benim bu sözleşmenin hükümlerine ilişkinin yorumumum, çocuğun toplumda entegre edilmesinin aile içinde yaşama hakkı olduğu yönündedir. BM’de, aile tipinden küçük yurtlarda bütün bu kurumsal türden hizmetlerin yerine geçemediği söylendi. Çünkü hiçbir şey ailenin yerine geçemez. Bu yurtlara yerleştirilen çocukların çoğunun aileleri var ve pratikte bizler aileleri desteklersek, bu sosyal yurtlarda kalan çocuk sayısını sıfıra indirebiliriz. Durumları fark etmeksizin, ailelerinin bakımlarını yapamadıkları durumlarda bütün engelli çocuklar için koruyucu aile bulunabileceği kanıtlıdır. Bu uluslararası bir gerekliliktir ve bizim amacımız da AB ve diğer bağışçılara çocuk yurtları inşaatı veya tamiri için para bağışlamayı kesmelerine etki etmektir.”

Bu bağlamda ülkemiz, AK aleyhindeki yasal işlemlerin odağında bulunuyor. Bu çaplı yasal işlemler Avrupa’da üç tane Engellerin Haklarını Koruma Organizasyonu tarafından ilk defa meydana getiriliyor. Bu üç organizasyonun isimlerini de şöyle sıralayabiliriz: Avrupa Bağımsız Yaşam Ağı, Validity Fondation ve Bağımsız Yaşam Merkezi. Bu üç organizasyonun talepleri Lüksemburg’taki AB Mahkemesi’ne iletildi ve bu talep ile Avrupa Komisyonu’nun Bulgaristan’daki çocuk bakım yurtlarına yönelik finansmanı devam edeceği kararı soruşturulması isteniyor.

Avrupa’nın yaşlılar ve engelliler için sağladığı yardım 18 milyon avroya ulaşıyor. Bu paralar yaşlılar için 6 gündüz bakım merkezi, 68 yaşlılar, engelliler ve zihinsel problemli insanlar için bakım evinin kurulması için harcanacak. Bu para kaynakları 29 belediyeye yönlendirilecek. Bu belediyelerde 1000’in üzerinde insan için 9 yeni merkez açılacak.

Bulgaristan’ın bu yurtların kurumsallaşma politikasını sürdürmeyeceği taahhüdüne rağmen, Avrupa kaynakları engelli çocuklar için küçük özel evlerin kurulması için kullanılacak. Sivil toplum kuruluşlarına göre, bu insanlar arasında diskriminasyon, sosyal dışlanma ve segregasyon sorunlarının çözülmesi imkansız hale geliyor. Avrupa Komisyonu’ndan ret cevabı alınca şikayette bulunan  örgütlere Avrupa Adalet Divanı’na başvurmaktan başka çare kalmadı.

Validity Foundation - Mental Disability Advocacy Centre İcra Müdürü Steven Allen “Bu yurtlarda gördüğümüz çocukların görüntüleri bizlerde adil öfke uyandırmalı” diyerek sözlerine devamla şunları paylaştı:

“Bu bakım evlerindeki yurtlardaki fotoğrafları gördükçe, bu saygınlık duygumuzu küçültüyor. Ancak sorunlar sadece ahlaki değil, aynı şekilde yasal da. Bugün de AB’nin kamu kaynakları engelli vatandaşları ayırmak için kullanıldığı bir gerçektir. Özellikle Bulgaristan’da bu paralar çocukların toplumdan ayrılması için kullanılıyor. Uluslararası hukuk gereğince AB segregasyonu finanse etmemek zorunda. Bizim örgütümüz uzun yıllardan beri AB’nin bu tür ihlallerinin örneklerini tespit ediyor. Avrupa Komisyonu sürekli şikayetler alıyor ve bu problemin içeriğini iyi biliyor.

Bizler binlerce engelli vatandaşın yaşamlarının boşa gitmesini istemiyoruz, o nedenle bu paraların ailelere destek için kullanılmasında ısrar ediyoruz.”

Fotoğraflar:driadvocacy.org ve validity.ngo

Çeviri: Özlem Tefikova