Covid-19 salgını dönemi ve hayatımız üzerindeki etkisi, muhtemelen bir gün ders kitaplarında yer alan konulardan biri olacak, ancak virüs halihazırda aramızda ve Bulgaristan, Omicron varyantına hazırlanmaya çalışıyor. İş dünyası ve tüketicilerin endişeleri sadece sağlıkla ilgili değil aynı zamanda krizin ekonomik boyutuyla da ilgili. Bu endişeler, Bulgar Ticaret Odası’nın geleneksel olarak yaptığı yılı özetleyen anketinde açıkça ortaya çıktı.

8 Kasım ile 8 Aralık tarihleri arasında düzenlenen anket sonuçlarına göre, Bulgaristan’daki iş dünyası, gelecekte ekonomik gelişmenin yönünü belirleyecek olan iki belgeyi – Toparlanma ve Sürdürülebilirlik Planı ve Avrupa Yeşil Mutabakatı hakkında yeterince bilgiye sahip olmadığını gösteriyor.

Bulgar Ticaret Odası Başkan Yardımcısı Stanislav Popdonçev şunları söyledi:

„Ankete katılanların yüzde 56’sından fazlası her iki belgenin de içeriği hakkında bilgiye sahip değil. Firmaların üçte biri kısmi olarak belgelere hakim olduğunu bildirirken, % 7’si ise tamamen dokümanların içeriklerini bildiklerini beyan etti. Toparlanma ve Sürdürülebilirlik Planı’ndaki bazı projelerin firmaların işlerini ne ölçüde destekleyebileceği sorusuna benzer bir yanıt aldık“ dedi.

Şu anda ülkemizde Avrupa finansmanının iki kaynağına da işletmelerin şimdilik erişimi bulunmamakta. Nedeni ise Planın Avrupa Komisyonu’na sunulma sürecindeki ciddi gecikmeler.

Finans uzmanı Mika Zaykova, Bulgaristan Radyosuna verdiği demeçte şunları söyledi: „Yaptığımız hataları düzeltmek için iki ay süremiz olacak ve ardından Avrupa Komisyonu tarafından yeniden kontrol edilecek. Ülkede beklenen 13 milyar avronun ilk bölümünün, Ağustos ayından sonra alınması, gerçekçi bir ihtimal olarak görülüyor. “ dedi.

2021 yılında ekonomimizin durumu hakkındaki endişeleri güçlendiren işaretlerden biri, doğrudan yabancı yatırımların azalmış olması. Bulgaristan Merkez Bankası BNB’nin Ocak-Ekim dönemi verilerine göre, yabancı yatırımlar 1,144 milyar avro, yani geçen yılın aynı dönemine kıyasla (2,322 milyar avro) yüzde 50,7 oranında daha az olduğunu gösteriyor.

İş dünyasını ve tüm vatandaşları etkileyen diğer bir darbe ise elektrik fiyatlarındaki rekor artış oldu. Enerji Bakanı Aleksandır Nikolov, iş dünyasının yükselen elektrik fiyatları konusunda devletten 2022 yılının ilk üç ayında yardım alacağını bildirdi. Uzun vadeli elektrik sözleşmelerinde megavat saat başına baz fiyatın en az 185 leva (95 avro) olan şirketlere, borsa ile Enerji ve Su Düzenleme Komisyonu’nun tahmini fiyatı arasında oluşan farkın yüzde 75’i karşılanacak, ancak gerçek fiyatın % 30’undan fazla olmayacak şekilde tazmin edilecek.

Bulgar Ticaret Odası Başkanı Dobri Mitrev şunları söyledi: „Son derece yüksek enerji fiyatları, ankete katılanların yüzde 62’sini sundukları ürünlerin fiyatlarını artırmaya zorluyor. Bu yükseliş hepimiz tarafından hissediliyor ve çoğu zaman bunun için tüccarlar suçlanır, ancak gerçek neden enerji fiyatından kaynaklanmaktadır“ dedi.

• Vatandaşımız hayat pahalılaşmasına nasıl tepki veriyor?

Yeni seçilen Ulusal Meclis fazla beklemeden, elleri sıvadı ve önümüzdeki yılın 31 Mart tarihine kadar geçerli olacak, elektrik, merkezi ısıtma ve su fiyatlarına moratoryum getirdi. Ekonomi Bakanı Korneliya Ninova, hanelerin desteklenmesi için fiyatların “dizginlenmesini” destekledi, ancak ilgili kayıplara maruz kalacak şirketleri de tazmin etmek yönünde çağrıda bulundu.

Mika Zaykova, Mart ayı sonuna kadar atılması gereken bazı önemli adımları sıraladı:

„Ülkedeki tüm düşünce kuruluşları, enerji ve ekonomi uzmanları ile birlikte enerji gelişimi için strateji geliştirmemiz gerek. Yüksek katma değeri olan ürün ve hizmetlerin oluşturulması için fonların verimli bir şekilde yatırıldığı ekonomi modelimizi yeniden gözden geçirme ihtiyacı son derece büyüktür. Hizmet alanında, sanayide veya ulaşımda ekonomimizi yeniden inşa edemezsek, başarılı olamayız“ dedi.

Mika Zaykova’ya göre 2022 yılı kolay olmayacak. İktidar koalisyonunun yeni yılda karşılaşacağı zorluklar arasında, önemli sosyal ve mali konuların çözüme kavuşması için tamamen yeni bir bütçe kabul edilmesi, Bulgaristan Merkez Bankası BNB’nin yeni yönetim kadrosunun acilen seçilmesi ve emeklilik sisteminde iyi düşünülmüş bir reform konuları olacak.

Foto: Pixabay, BGNES, BTS

Çeviri: Bedriye Haliz