Bulgaristan’da 28 Mayıs Parklar Günü olarak kaydedilmektedir. Bu vesileyle 2023 yılında peyzaj mimarı Aleksandır Nedev ile gerçekleştirmiş olduğumuz söyleşiyi yeniden dikkatinize sunuyoruz.

1999 yılından itibaren, Çevre ve Su Bakanlığı tarafından belirlendiği üzere, Bulgaristan’da 28 Mayıs Parklar Günü olarak kaydedilmektedir. Bulgaristan’da üç milli ve on bir doğa parkı bulunmaktadır. Rila, Pirin ve Orta Balkan milli parkları ender doğal ekosistemleri korumakta ve ülkemiz yüzölçümünün yüzde 1,35’ini kaplamaktadır.

Belasitsa, Bılgarka, Vitoşa, Vraçanski Balkan, Zlatni Pyasıtsi, Persina, Sinite kamıni, Stranca, Rila Manastırı, Rusenski Lom ve Şumen Yaylası doğa parkları Bulgaristan topraklarının yüzde 2,31’ini oluşturmaktadır. Ülkemizde hayatını ve enerjisini peyzaj mimarlığına adayan insan sayısı sadece 400 kişidir. Bunlardan biri Bulgaristan Radyosu’na konuşan peyzaj mimari Aleksandır Nedev şunları paylaştı:

“İş son derece keyifli, çünkü mimarların aksine hem mevsimlere hem de yıllara göre değişen canlı hacimlerle çalışıyoruz.Bir parka veya bahçeye diktiğiniz ağacı 2-5-10 yıl sonra görmek çok keyifli. İlk diktiklerim artık 15 yaşından büyük. Bu bir tasarımcı için heyecan verici ve beni bu işe çeken şey, bugün ya da yarın tasarladığım şeyin giderek daha ilginç hale geliyor olması.”

Aleksandır Nedev ile Sofya’daki çevre düzenlemesinin durumu ve şehrin birçok yerinde görülen yetersiz bakım nedeniyle ortaya çıkan sorunlar hakkında konuştuk. Peyzaj mimarı şunları belirtti:

“Sofya son derece özel bir şekilde gelişiyor. Gerçekte, şehrin orta kesiminde yeşil alan olarak kullanılabilecek serbest alanlar yok. Ancak benim için önemli olan geniş yeşil alanlar, çünkü kentsel ortamda çevremizde yeşil olduğu hissini gerçek anlamda yaratan onlardır.”

Nedev’e göre sokak peyzaj düzenlemesinin ekolojik anlamı da var. Ona göre, bir şehirdeki toz parçacıklarının ve karbondioksitin en ciddi emicisi ağaçlardın ancak tam olarak büyümeleri ve gelişmeleri çok uzun sürüyor. Bu nedenle, peyzaj mimarı çalılıkların önemine vurgu yaparak şunları belirtti:

“Çalılık, büyük miktarda toz ve karbondioksitin tutulabileceği yerdir, ki biz bunlarla mücadele etmeye çalışıyoruz. Ayrıca, bir çalılığın tam gelişiminin 3 veya 5 yıl sürdüğünü, bir ağaç için ise bu sürenin yeterli olmadığını da unutmayın. Şu anda ciddi bir gürültü ve toz kirliliği sorunumuz var. Bu, semtleri izole etmek için birçok bölgeye çalılıklar dikmek için seçenekler aramanın gerekli olduğu anlamına geliyor. Bununla birlikte, çoğu durumda, kentsel çevrede çalılık plantasyonların bakımı, bunların yok olmasına veya çok kötü bir ekolojik durumda terk edilmesine yol açmakta.”

Aleksandır Nedev’e göre, olduğu gibi bırakılan bir çim, biçilenden çok daha fazla toz tutacaktır, ancak hava temizliği ve gürültü kirliliği üzerinde son derece yararlı bir etkisi olabilir.

Konutların çatılarının yeşillendirilmesi de Avrupa ve dünyadaki birçok şehirde yaygın olmasına rağmen ülkemizde hala oldukça egzotik olan güzel bir uygulamadır:

“Çatıların iyi bir su yalıtımına sahip olması önemlidir. Onlarla ilgili özel olan şey, binanın yerleştirildiği toprakların üzerinde bulunan yeşilliklerin yükseklikte bir projeksiyonunu yaratmalarıdır. Bu sayede uygulamada yeşil alan kaybı yaşanmamaktadır. Bu bahçeler uygun dinlenme yerleri ile banklar, göletler vb. ile yapılarak mekan bir vahaya dönüştürülebilir. Ülkemizde bunun uygulanması hem mevzuattan hem de bir ölçüde maliyetten dolayı zordur. Şu anda buna sadece Sofya’nın tam merkezinde izin veriliyor” dedi peyzaj mimarı Aleksandır Nedev.

Foto: BTA, BGNES,unsplash.com

Türkçesi: Bedriye Haliz