Son dönemde ayı saldırılarının sıklaştığına dair ihbarlar veren çiftçi ve arıcılar, boz ayı koruma altına alınan bir tür olduğu ve vurulması, bizzat bakan tarafından verilen izne bağlı karmaşık bir prosedür olduğu için kendilerini savunmak durumunda olmadıklarını paylaşıyorlar.

Aynı zamanda Çevre ve Sular Bakanlığı tarafından Bulgaristan’da ilk defa boz ayı DNA izleme projesinin uygulanacağı bilgisi verildi.

Konu ile ilgili BNR Veliko Tırnovo muhabiri Zdravka Maslyankova’nın röportajını aktarıyruz.

Yılın başından bu yana Gabrovo ilinin de sorumluluk alanına dahil olduğu Veliko Tırnovo Çevre Bölge Müfettişliği’nde Sevlievo Belediyesi’ne bağlı Stokite ve Krıvenik köyleri kırsallarında bulunan arı kovanlarına boz ayı tarafından hasar getirildiğine ilişkin 5 ayrı ihbar alındı. Müfettişlik tarafından ihbarlardan ikisinin kovan sahiplerinin önlem almamaları sebebi ile uğranılan ikinci saldırıya ilişkin olduğu ve kovanların bulunduğu mülklerde mevcut olan elektrikli çitlerin saldırı anında çalışır durumda olmadığı belirtildi.

Bu mülklerden birinin sahibi olan Tanya Minkova, bundan iki hafta önce Stokite köyüne giren ayının toplam 12 arı kovanından 9’unu parçaladığını paylaştı. “Kovanlarım toplam üç kez saldırıya uğradı” diyen Minkova, şöyle devam etti:

„Evim, yerleşim yeri içinde, köyün merkezinde, Apriltsi’ye giden ana yolun üzerinde yer almaktadır. 112’yi aradım. Çevre ve Sular Veliko Tırnovo Bölge Müfettişliği temsilcileri gelerek hasar tespiti yaptılar. Akşam ayı yine geldi. Çok büyük olmayan boz ayıydı. Sabah komşu arayıp kovanların yine devrilmiş olduğunu söyledi. Gün içinde ayı bir kez daha kovanların yanına gitmişti.”

Boz ayı, gerek Bulgaristan’da gerekse de Avrupa’da en büyük koruma altına alınan türlerden biridir. Doğal Yaşam Alanlarının Korunmasına ilişkin AB Direktifi ile sıkı koruma altına alınan boz ayı türü, Bulgaristan Biyolojikl Çeşitlilik Yasasının 3 Nolu Ekinde yer almaktadır.

Ayı saldırısı sonrası kovanları paramparça olan Tanya Minkova, radyomuza konuşurken öfkesini dile getirdi:

„ Boz ayı 15 yıldan uzun süredir izleme altına alınmıştır. Ne oluyor? Ayıların sayısı kaç? Sayım işlemi nasıl yapılır? Çevre ve Sular Bölge Müfettişliği’nde evimin ayının yaşam alanı içinde yer aldığını söylediler. Mağdur olan sadece ben değilim. Komşu köy Krıvenik muhtarı ayının metruk bir eve girerek 3 yavru doğurduğuna ilişkin ihbarda bulundu.”

Ayı tarafından hayvanları veya arı kovanlarına hasar getirilen çiftçiler, hasar tespiti için bulundukları yerdeki Çevre Bölge Müfettişiliği’ne başvurabilirler. Olay yerine giden komisyon tarafından tespit edilen hasar için tazminat tutarı, piyasa fiyatlarına göre belirlenir.

Ayı saldırısı üzerine kovanları ziya olan Tanya Minkova, ödenen tazminatın piyasadaki fiyatları yansıtmadığından yakındı.

„ Geçen yıl ayının kovanlarımı kırması üzerine arı ailesi başına 120 leva tazminat aldım. Şimdi arı ailesi satın almak isteyince fiyatının 280 leva olduğunu gördüm. Parçalanan kovanların maliyetini de hesaba katan yok.”

Sevlievo köylerinde yaşanan arı saldırılarının sıklaşmasına ilişkin geçen hafta Gabrovo tarafında yapılan toplantıya katılan “Yeşil Balkanlar” Çevre Örgürtü temsilcileri, ülkemizde boz ayı popülasyonunda artışın söz konusu olmadığını ileri sürdü. Bununla birlikte Bulgaristan’da geniş kapsamlı ayı sayımının aslında yapılmadığı öğrenildi.

Tanya Minkova, kurumlar tarafından acil önlemlerin alınması gerektiğine ilişkin ksin konuştu:

„ Bu insanları yasal olan tüm araçları kullanmaya çağırıyorum, çünkü turizm sezonu kapıdadır. Dağda çok sayıda konuk evi yer almaktadır. Yoksa hantal devlet makinesinin harekete geçmesi için bir çocuk, insan veya turistin ayı tarafından öldürülmesini mi bekleyeceğiz?”

Geçen hafta Çevre ve Sular Bakanlığı tarafından Bulgaristan’da ilk kez uygulanan iki yıllık boz ayı DNA izleme projesine start verildiği açıklaması yapıldı. AB tarafından “Çevre” programı kapsamında tahsis edilen kaynaklarla ve Bulgaristan’daki boz ayılarının sayısının tespit edilmesi amacı ile uygulanan projede Çevre Yürütüm Ajansı, orman işletmeleri ve ulusal parklar görev alacaklar.

Rodoplar’da ise son 10 yılda hasar ihbarı üzerine mağdur kişilere destek veren acil tepki grubu çalışmaktadır. Çevre Bakanlığı tarafından belirtildiği üzere bu grupta ayı tarafından getirilen hasarın tespiti ve alınacak önlemler konusunda eğitimli olan yerli insanlar ve veteriner hekimler yer almaktadır.

Kaynak  : BNR “Horizont” Programı

Çeviri  : Tanya Blagova

Fotoğraflar: Zdravka Maslyankova