Temmuz ayının sonunda Şumen Belediyesi’ne bağlı 4 köyde içme suyunun içme dışında herhangi bir amaçla kullanılmasına yasak getirildi.

Belediye Başkanı prof. Hristo Hristov’un emri, Kostena reka, Drumevo, Struyno ve Kladenets olmak üzere su debis zayıf olmasından dolayı nüfusun su sıkıntısı yaşadığı yerleşim birimlerini etkiliyor.

Uzun süreli kuraklık, yağışsız hava ve su kaynaklarının tükenmesi, sulamaya yasak tedbirine gidilmesine neden oldu. Şumen “Su ve Kanalizasyon” şirketi tarafından bir dizi yerleşim yerine suyun kesintili olarak verildiği belirtilirken belediye başkanının emri, artan tedirginliğe karşı acil tepki olarak geldi. Yasak gereği çeşme suyu, temel günlük yaşam ihtiyaçları dışında, bahçe ve yeşil alan sulaması, araç, balkon, sokak ve kilim yıkama, ya da havuz doldurma gibi amaçlarla kullanılamaz.

Yasak karşısında köy sakinlerinin tepkisi ne oldu? Drumevo köyünde giderek yaşlı veya genç, yerli veya konuk olmak üzere farklı insanlara mikrofon uzatan Ayşe Latif’in röportajını dikkatinize sunuyoruz.

“İçme suyunun içme dışı amaçlar için kullanılmasına yasak getirildiğinden haberiniz var mı?” sorusu üzerine Drumevo halkının verdiği cevap ve tepkiler birbirinden farklı ve ilginç oldu.

Radyomuza konuşurken “Yasaktan haberim yok!” diyen bir adam, kendi ihtiyaçlarını karşılayacak kadar küçük bir bahçesi olduğunu belirtti ve “Bahçenizi ne ile sulayacaksınız” sorusunu şöyle cevapladı:

“Üç arabam var. Sulama için her yerden su doldurabilirim. Umurumda değil. Gereksiz yere su kullanmıyorum, ancak ihtiyacım kadar.”

Ayşe Latif’in mikrofon uzattığı bir kadın, yasaktan habersiz olduğunu belirtirken önceki yıllarda da içme suyu kullanımına kısıtlamalar uygulandığını söyledi ve şunu da ekledi:

“Bu yıl bahçede hiç bir şey kalmadı. Hepsi gitti.”

“Evet, duydum. Açıkçası iki yüzlülüktür. Su şebekesinde kayıp su oranı ne kadadır?. Asıl bunu halletsinler. Geri kalanı saçmalıktır.”

Yasakla ilgili düşüncesini dile getirirken “Yeter ki su olsun!” diyen yaşlı bir kadın, şöyle devam etti:

“Sulama yapmayacağız. Domatesler kurudu. Her şey kurudu. Neyi sulayalım ki!”

“Facebook’ta okudum. Köyümüzün grubu var. Yasağa uyacağız” dedi Drumevo’nun genç bir sakini.

İçme suyunun içme dışı amaçlar için kullanılması yasağı ile ilgili köylülerin tepkileri birbirinden çok farklı oldu. Röportaja katılan bir kadın bu durumum akıl almaz olduğunu söyledi.

“Su bize lazım. Köyde yaşayıp bahçeye şunu bunu ekip sulamadan olur mu?” dedi.

Diğer bir kadın ise su şebekesinde meydana gelen kazalardan dem vurdu:

“Çok kaza oluyor. Her gün kaza. Borular eskidir.”

Sulamaya yasak getirmekle asıl soruna çözüm getirilmeyeceğini söyleyen bir kadın, şöyle konuştu:

“Su verilmesine kısıtlama uygulanmamalı. Bir çözüm bulsunlar. Su tüm ihtiyaçlarımız için yeterli olmalı. Sonuçta üçüncü düyna ülkesinde değil, Avrupa’da yaşıyoruz, bu tür sıkıntılar olmamalı. İlerleme kaydetmektense hep geriye doğru dönüyoruz”.

Domateslerin yandığını, bahçede hiçbir şey kalmadığını paylaşan bir kadın, yasağın bir yandan iyi, diğer yandan ise kötü olduğunu söyledi:

“İnsanlar ne yiyecek? Biz domatesi mağazadan 4 levaya alıyoruz. Köyde yaşıyor, ama satın alıyoruz. Bahçeler boş duruyor. Bu da adil bir durum değil. İnsanlar sulama yapıp rekolte almalı ve kışlık rızkını da temin etmelidir” diyen anket katılımcısı, köy halkının yasağa uymayacağı görüşünü paylaştı:

“İnsanlarımız mahsul almayı umuyor. Yasağa neden uysunlar! Kavanozlar boş kaldı. Bu sene komposto dahi yok. Kavanozlara su ile şeker koyup ancak şerbet yapabiliriz”.

Drumevo’da geçen yılda sıkı su rejiminin uygulandığını, bu yıl ise sadece kaza olduğunda kesinti yaşandığını söyleyen bir kadın, şunları anlattı:

“Geçen yıl çok kötüydü. Birkaç yere konulan bidonlardan su alıp yıkanırdık. Bu yıl, çok şükür, su var”.

Röportaja katılanlar, köydeşlerinin yasağa uyup uymayacakları, içme suyunu sulama için kullanıp kullanmayacakları konusunda da birbirinden farklı, hatta zıt görüşler paylaştılar.

Biri, “Eminim!” derken, diğeri bu konuda şüpheci oldu:

“Sanmam. Sanmam, çünkü aşağıdakiler bahçelerini sulamaya başladı mı, benim çeşmeden su akmaz olur”.

Bortsi köyünden olup Drumevo’ya misafirliğe geldiğini, çoğu zaman Türkiye’de yaşadığını söyleyen bir adam ise şöyle konuştu:

“İstanbul’da sulayacak şey yok. Bahçe yok, sulamıyoruz.”

Susuzluk probleminden yola çıkarak komünizm rejiminin bitmesinden bu yana geçen zamanı değerlendiren ihtiyar bir adamın söyledikleri dikkat çekiyor:

“Bulgaristan geriye gidiyor, hala ileriye doğru yol almış değildir. 45 yıl yeter dediler, ama aradan 35 yıl geçti ve gidiş yukarı yönlü değildir. İşin kötü tarafı budur” .

“Banyo da yapmayalım! Sulama zaten yapmıyoruz. Domates kalmadı. Hiçbir şey yok. Neyi sulayalım? Böyle hayat mı yaşayacağız artık?”.

Ekli ses dosyasından söyleşinin tamamını dinleyebilirsiniz:

Röportaj:Ayşe Latif

Çeviri: Tanya Blagova