Podcast στα ελληνικά
Μέγεθος κειμένου
Βουλγαρική Εθνική Ραδιοφωνία © 2025 Όλα τα δικαιώματα διατηρούνται σύμφωνα με τον νόμο

Το μυστήριο των αναστεναρίων

БНР Новини
Φωτογραφία: ΒΤΑ



"Πίστευε και μη ερεύνα" είναι η απάντηση που συνήθως λαμβάνουν οι Βούλγαροι επιστήμονες που προσπαθούν να καταλάβουν το έθιμο των αναστενάρηδων. Η τελετή της φωτιάς έχει γίνει πλέον τουριστική ατραξιόν, αλλά στην Στράντζα υπάρχουν ακόμα μύστες.

Τα αναστενάρια είναι χαρακτηριστικά για κάμποσα χωριά της Νοτιοανατολικής Βουλγαρίας όπου το χάρισμα της πυροβασίας μεταδίδεται από γενιά σε γενιά. Οι αναστενάρηδες μπαίνουν στη φωτιά δύο φορές το χρόνο και η τελετουργία κρατάει 3 μέρες. Η σημαντικότερη μέρα είναι η γιορτή του Αγίου Κωνσταντίνου και της μητέρας του Ελένης που βρήκαν τον Τίμιο Σταυρό του Ιησού.


Παλαιότερα η Εκκλησία καταδίωκε τους αναστενάρηδες σαν ειδωλολάτρες και το έθιμο τηρείται σε στενό κύκλο "κεκλεισμένων των θυρών". Περισσότερα μαθαίνουμε χάρη στον ακαδημαϊκό Μιχαήλ Αρναούντοφ που τη δεκαετία του ’30 ερευνά το έθιμο. Κατά τη γνώμη του αυτή η πρακτική συνδέεται με τον "μεσοασιατικό σαμανισμό που χαρακτηρίζεται από εκστάσεις, μαγείες, χρησμούς και θαυματουργές θεραπείες", αλλά και με τη λατρεία του Διονύσου.

Снимка

"Την 1η Μαΐου στην Στράντζα αρχίζει ο μήνας του Κωνσταντίνου, όπως τον αποκαλούν οι ντόπιοι, και οι συμμετέχοντες συγκεντρώνονται στο σπίτι του βασικού αναστενάρη", γράφει ο Βούλγαρος εθνογράφος Ντιμίταρ Μαρίνοφ. "Ο καθένας τους φέρνει ρακή, κρασί, τυρόπιτα και διάφορα φαγητά για το κοινό τραπέζι. Οι επισκέπτες φιλάνε το χέρι του οικοδεσπότη και όλοι μαζί πηγαίνουν στον επονομαζόμενο ναό που είναι γνωστός και σαν κονάκι. Ο βασικός αναστενάρης – ανεξάρτητα αν είναι άντρας ή γυναίκα – εκτελεί χρέη ιερέα και θυμιατίζει τις εικόνες και τους παρευρισκόμενους που κατ’ αυτόν τον τρόπο λαμβάνουν την δύναμη του αγίου και γίνονται αναστενάρηδες".

Снимка

Στην βουλγάρικη λογοτεχνία το έθιμο περιγράφεται σε ένα διήγημα του Κωνσταντίν Πετκάνοφ που ο Μαρίν Γκολεμίνοφ μετατρέπει σε χορόδραμα με τον τίτλο "Αναστενάρισσα" (Νεστινάρκα στα βουλγαρικά). Ο νεαρός συνθέτης επισκέπτεται το χωριό Μπάλγκαρι για να βυθιστεί στην ατμόσφαιρα του εθίμου και το περιγράφει: "Ανήμερα της γιορτής, οι αναστενάρηδες συγκεντρώνονται και πίνουν ρακή στο κονάκι με την συνοδεία τυμπάνων που θεωρούνται ιερό όργανο και φυλάσσονται στο ναό όλο το χρόνο. Που και που κάποιος από τους μύστες βγαίνει και φωνάζει "βαχ, βαχ, βαχ" - κραυγή που προμηνύει κάτι παράξενο και τρομακτικό. Όταν έρθει η ώρα μια πομπή με τις εικόνες των αγίων ξεκινά προς την πλατεία και όλοι πιάνονται στο χορό για υγεία και επιτυχία. Το βράδυ οι αναστενάρηδες απλώνουν την θράκα, παίρνουν τις εικόνες και με την συνοδεία γκάιντας και κρουστών αρχίζουν να περπατάνε στην καυτή επιφάνεια, χλομιάζοντας και πέφτοντας σε έκσταση. Αυτό σημαίνει πως τους "έπιασε". Η κατάστασή τους ονομάζεται επίσης "χάσιμο" και συνδυάζεται με μαντικές ικανότητες που αναγκάζουν τους παρευρισκόμενους να σιωπούν και να ακούνε πολύ προσεκτικά.

Μετάφραση: Αγάπη Ασπρίδο



Последвайте ни и в Google News Showcase, за да научите най-важното от деня!

Περισσότερα στην κατηγορία

Τα έθιμα της παραμονής της Πρωτοχρονιάς

Οι σύγχρονοι Βούλγαροι προσπαθούν να τηρούν κάποια από τα έθιμα των προγόνων τους κι ας έχουν άλλαξει οι εποχές και αυτό να μην είναι πια τόδο εύκολο. Στις 31 Δεκεμβρίου το βράδυ παραδοσιακά τηρείται το έθιμο του τρίτου θυμιατισμένου δείπνου. Το πρώτο..

δημοσίευση: 12/31/24 6:00 AM

Η μαγεία των Χριστουγέννων – από τις αρχαίες ευλογίες των καλαντιστών μέχρι την εμφάνιση του Αϊ Βασίλη στα εδάφη μας

Το πρωί των Χριστουγέννων παντού έχει διαδοθεί η χαρμόσυνη είδηση στη Γη, ότι γεννήθηκε ο Υιός του Θεού, γι’ αυτό η ημέρα είναι ιδιαίτερη και πρέπει να γιορταστεί με ειδική προσοχή και πολλές εορταστικές τελετουργίες. Μετά την Αγία Νύχτα, όταν οι..

δημοσίευση: 12/25/24 5:30 AM

Τελετουργικά ψωμιά και τα φαγητά την Παραμονή Χριστουγέννων

Στις μέρες μας, όπως και στο παρελθόν, από τα ξημερώματα της παραμονής των Χριστουγέννων, στα σπίτια αρχίζουν οι προετοιμασίες για το σημαντικότερο δείπνο της χρονιάς. Τα φαγητά την Παραμονή Χριστουγέννων είναι νηστίσιμα, αλλά πρέπει επίσης να είναι..

δημοσίευση: 12/24/24 6:15 AM