Στις 27 Ιανουαρίου στις 6 το βράδυ στη Βουλγάρικη Ακαδημία Επιστημών θα παρουσιαστεί το βιβλίο "Οι μουσικές φολκλορικές διάλεκτοι της Ελένα Στόιν με ήχο", έκδοση του Ινστιτούτου για την μελέτη των τεχνών της Ακαδημίας. Το βιβλίο δεν είναι μεγάλο, αλλά περιλαμβάνει πολύτιμες πληροφορίες. Όλοι όσοι γνωρίζουν το ομώνυμο έργο της διακεκριμένης ερευνήτριας και οι λάτρεις του παραδοσιακού πολιτισμού πρόκειται να συναντηθούν με την "ψυχή" του θεμελιώδη θεωρητικού έργου, δηλαδή τις επιτόπιες ηχογραφήσεις, από τις δεκαετίες του ‘60 και του ’70, που ήταν μέχρι σήμερα ανέκδοτες.

Πρόκειται για ιδιαίτερα ενδιαφέρον υλικό για μας, τους σύγχρονους ανθρώπους, που έχουμε συνηθίσει να χρησιμοποιούμε τις υψηλές τεχνολογίες στην καθημερινότητά μας. Το cd που συνοδεύει το βιβλίο συμπεριλαμβάνει 222 τραγούδια και μελωδίες που είναι ένα μικρό μέρος του τεράστιου ηχητικού αρχείου της Ελένα Στόιν και του συζύγου της, Ιβάν Κατσούλεφ, το οποίο φυλάσσεται σήμερα στο ινστιτούτο. Η ακρόαση των μελωδιών μεταφέρει το κοινό σε έναν κόσμο όπου τα ήθη και τα έθιμα δεν είναι σκηνικές αναπαραστάσεις ή ερώτηση για τις εξετάσεις κάποιου φοιτητή, αλλά μέρος της ζωής των ανθρώπων. Οι ερμηνευτές είναι άντρες και γυναίκες, νέοι και γέροι που παίζουν μουσικά όργανα και τραγουδάνε με την καρδιλά και τη ψυχή τους.

Δεν υπάρχει Βούλγαρος που να ασχολείται με την θεωρία ή την ερμηνεία της παραδοσιακής μουσικής, ο οποίος να μην έχει ξεφυλλίσει το βιβλίο της Ελένα Στόιν. Οι σελίδες αυτής της εγκυκλοπαίδειας των λαογραφικών περιοχών είναι γεμάτες με έθιμα και τελετουργίες, με μετρο-ρυθμικές και μελωδικές ιδιαιτερότητες της βουλγάρικης παραδοσιακής μουσικής. Η λαογράφος έχει καταγράψει και τις νότες των τραγουδιών, ενώ η ψηφιοποίηση και η αρχειοθέτηση των ηχογραφήσεων είναι έργο της Μαρία Κουμίτσιν και της Ντιάνα Ντάνοβα-Νταμιάνοβα. Την τελική επεξεργασία του ήχου οφείλουμε στον Άλεξ Νούσεφ, ενώ του πρότζεκτ ηγείται η επιμελήτρια του cd, καθηγήτρια διδάκτωρ Γκορίτσα Νάιντενοβα η οποία μοιράστηκε πως άκουσε 3000 ηχογραφήσεις από το αρχείο του Ινστιτούτου για να επιλέξει το υλικό που θα μπει στο βιβλίο.

"Το αρχείο μας υπάρχει εδώ και πολύ καιρό", λέει η Γκορίτσα Νάιντενοβα. "Μέχρι τώρα όμως η πρόσβαση στις ηχογραφήσεις δεν ήταν εύκολη γιατί ήταν σε παλιούς φορείς, για τους οποίους δεν υπήρχαν τα μέσα να εκσυγχρονιστούν. Τώρα, χάρη σε αυτό το πρότζεκτ για τα 100 χρόνια από την γέννηση της Ελένα Στόιν, μέρος του υλικού γίνεται γνωστό στο κοινό. Για μένα ήταν πολύ συγκινητικό να συμμετέχω σε αυτές τις «ανασκαφές» γιατί κανείς δεν μπορεί να είναι προετοιμασμένος για αυτό που θα ακούσει όταν ξεκινήσει η ηχητική αναπαραγωγή".

Μετάφραση: Αγάπη Ασπρίδου