Το Εθνικό Θέατρο «Ιβάν Βάζοφ» τίμησε τα 80 χρόνια από τη γέννηση του συγγραφέα Στέφαν Τσάνεφ με δύο από τα επιφανή έργα του: τις τραγωδίες «Η δίκη εναντίον των Βογομίλων» και «Το πνεύμα του ποιητή». Δε γίνεται λόγος για γενέθλια, επειδή ο Τσάνεφ συμπλήρωσε τα 80 του χρόνια τον Αύγουστο, αλλά για θεατρική γιορτή προς τιμήν του συγγραφέα. Επειδή ο Τσάνεφ είναι παραγωγικός δημιουργός, κυρίως στη δραματουργία – έγραψε 31 θεατρικά έργα. Δημιούργησε επίσης πλήθος συλλογών ποιημάτων και σειρά άλλων βιβλίων.
Το ύφος του Στέφαν Τσάνεφ είναι έντονο και συναισθηματικό. Ταυτόχρονα ο τρόπος έκφρασής του χαρακτηρίζεται από υπονοούμενα, κάτι χαρακτηριστικό για κάποιους δημιουργούς, που άρχισαν να γράφουν πριν τις δημοκρατικές αλλαγές, στα χρόνια της λογοκρισίας. Εδώ πρέπει να πούμε, ότι ορισμένα έργα του απαγορεύτηκαν κάποτε. Ο συγγραφέας συχνά θέτει ουσιώδη, αλλά δύσκολα ζητήματα – για το νόημα της ζωής, για την αλήθεια και το ψέμα, για την εθνική μας μοίρα.
Ως κόκκινο νήμα στα έργα του για το θέατρο περνούν υποθέσεις, που συνδέονται με το παρελθόν, αλλά προσφέρονται με σύγχρονο τρόπο. Τέτοιο είναι το έργο από το 1987 «Ο μυστικός δείπνος του Διακόνου Λέβσκι» - του μεγάλου αγωνιστή εναντίον της Οθωμανικής Κυριαρχίας, για ελευθερία και δημοκρατία. Ο Λέβσκι πεθαίνει στην αγχόνη, ακόμη δεν είναι σαφές ποιος τον πρόδωσε, αλλά σίγουρα ήταν Βούλγαρος. «Γιατί τότε, όταν ακόμη ήταν εν ζωή, τον εγκατέλειψαν και τον πρόδωσαν όλοι» - ρωτάει ο δημιουργός. Μετά τις αλλαγές του 1989 ο Τσάνεφ συνεχίζει αυτή τη γραμμή με «Το πνεύμα του ποιητή» /2011/. Το πνεύμα είναι ο εθνικός μας ήρωας και ποιητής Χρίστο Μπότεφ, που έπεσε σε μάχη για την ελευθερία της Βουλγαρίας. Ο ίδιος ταράζει τη συνείδηση των συναγωνιστών του, συμπεριλαμβανομένου του πρωθυπουργού Στέφαν Σταμπολόφ, οι οποίοι έχουν θιχθεί από τους πειρασμούς της εξουσίας.
Αγαπημένο έργο για τον ίδιο τον Στέφαν Τσάνεφ είναι «Η δίκη εναντίον των Βογομίλων» - βουλγάρων αιρετικών στην εποχή του Μεσαίωνα, που διώκονταν από την εξουσία και την επίσημη εκκλησία. Μερικά σύγχρονα παγκόσμια γεγονότα επίσης είναι καλό θέμα για τον δραματουργό, αρκεί να βρεθεί η κατάλληλη μορφή, είπε ο συγγραφέας για τη Βουλγαρική Ραδιοφωνία:
«Ιδιαίτερα αυτές οι επιθέσεις, αυτός ο αγώνας ανάμεσα στις θρησκείες, που κλιμακώνεται όλο και περισσότερο. Αυτό είναι γόνιμο θέμα για τη δραματουργία.»
Αισιοδοξεί ο λαός μας για το μέλλον; Ο συγγραφέας λέει, ότι ο λαός μας είναι ίσως σαστισμένος από τις απίθανες αλλαγές, που συνέβησαν πολύ γρήγορα:
«Σ’ αυτό οφείλεται, κατά τη γνώμη μου, η γνωστή απάθεια, που κατέλαβε τον λαό, επειδή η εποχή μας συνοδεύεται από το χειρότερο – την υποκρισία σ’ όλες στις σφαίρες της ζωής μας. Αυτή σκοτώνει την εσωτερική ώθηση του ανθρώπου να διαμαρτύρεται, δεν ξέρει ενάντια σε τι να διαμαρτύρεται. Αλλά ελπίζω, ότι ο λαός μας σιγά-σιγά βγαίνει απ’ αυτήν την απάθεια και περεταίρω μόνος του θα αποφασίζει τις τύχες του.»
Χρειαζόμαστε σήμερα όνειρα, αυταπάτες; Ο Στέφαν Τσάνεφ απαντά:
«Εάν δεν υπάρχουν αυταπάτες, δεν υπάρχει κινητήρια δύναμη, για να προοδεύσεις. Και ας υπάρχουν περισσότεροι βλάκες, όπως τους αποκαλούν, που να φαντάζονται κάποια πράγματα, τα οποία θέλουν να πετύχουν. Εάν το λέμε όνειρο ή φαντασία δεν υπάρχει σημασία, αλλά αυτό είναι το δόλωμα, που σε κάνει να προχωράς.»
Και μια αγαπημένη σκέψη του συγγραφέα: «Από κάθε ζήτημα ο ποιητής πρέπει να κάνει παγκόσμιο ζήτημα, αλλιώς δεν υπάρχει νόημα να γράφει».
Μετάφραση: Σβέτλα Τόντοροβα
Την παράσταση «Οι ποιητές Live στη Βιέννη» θα μπορούν να απολαύσουν οι συμπατριώτες μας – λάτρεις της ποίησης, στην πρωτεύουσα της Αυστρίας. Η εκδήλωση αρχίζει σήμερα στις 19:30 στο εκπαιδευτικό κέντρο VHS Rudolfsheim-Fünfhaus. Το «Οι..
Στις 13 και τις 14 Μαρτίου στην Σόφια θα πραγματοποιηθεί η συνδιάσκεψη «Το φεστιβάλ και η πόλη», που οργανώνεται από την Βουλγαρική Ένωση Φεστιβάλ (ΒΕΦ) με διεθνή συμμετοχή ειδικών από την Ευρωπαϊκή Ένωση Φεστιβάλ (EFA). Κατά την διάρκεια της..
Ο υπουργός Πολιτισμού Μαριάν Μπάτσεφ και η Αντιπρόεδρος της Δημοκρατίας Ηλιάνα Γιότοβα εγκαινίασαν χθες το Εθνικό Βουλγαρικό Περίπτερο στην παγκοσμίως γνωστή Έκθεση Βιβλίου του Λονδίνου – 2025. Η δεύτερη συνεχόμενη συμμετοχή της χώρας μας στο..
Στις 13 και τις 14 Μαρτίου στην Σόφια θα πραγματοποιηθεί η συνδιάσκεψη «Το φεστιβάλ και η πόλη», που οργανώνεται από την Βουλγαρική Ένωση Φεστιβάλ..
Ο υπουργός Πολιτισμού Μαριάν Μπάτσεφ και η Αντιπρόεδρος της Δημοκρατίας Ηλιάνα Γιότοβα εγκαινίασαν χθες το Εθνικό Βουλγαρικό Περίπτερο στην..
Την παράσταση «Οι ποιητές Live στη Βιέννη» θα μπορούν να απολαύσουν οι συμπατριώτες μας – λάτρεις της ποίησης, στην πρωτεύουσα της Αυστρίας. Η..