Για 6^η συνεχόμενη χρονιά, από τις 13 έως τις 17 Μαΐου, διεξάγεται η Ευρωπαϊκή Εβδομάδα Δημόσιας Υγείας (EUPHW). Πρόκειται για ετήσια πρωτοβουλία, που διοργανώνεται και συντονίζεται από την Ευρωπαϊκή Ένωση Δημόσιας Υγείας (ЕEUPHA). Η πρωτοβουλία έχει σκοπό να αυξήσει την ενημέρωση για τη δημόσια υγεία και να ενθαρρύνει τη συνεργασία μεταξύ της δημόσιας υγειονομικής κοινότητας στην Ευρώπη. Το μότο της φέτος είναι «Η υγεία είναι πολιτική επιλογή!». Έμφαση τίθεται στην συμπερίληψη του θέματος για την υγεία στην πολιτική ημερήσια διάταξη, γιατί οι πολιτικές αποφάσεις μπορούν να έχουν διαρκή επίδραση στην υγεία του πληθυσμού, την εκπαίδευση, το περιβάλλον και τις κοινωνικές υπηρεσίες.

Στη χώρα μας αυτό είναι αφορμή να κοιτάξουμε όχι μόνο στην πολιτική στην υγεία, αλλά και σε μια σειρά προβλημάτων στον τομέα, ανάμεσα στα οποία ξεχωρίζει η ανεπάρκεια νοσοκόμων στα υγειονομικά ιδρύματα. Ενδεικτικά από την άποψή αυτή είναι τα λόγια της Μίνα Ιβανόβα, η οποία ασκεί το επάγγελμα αυτό από το 1965. Μέχρι σήμερα, ήδη σε ηλικία 79 χρονών, εξακολουθεί να δουλεύει στον παιδικό σταθμό στην πόλη Αλφατάρ.

 «Λόγω της έλλειψης στελεχών με παρακάλεσαν να αναλάβω την εργασία στον παιδικό σταθμό. Έπρεπε να μείνω μόνο έναν χρόνο, αλλά δουλεύω 7 χρόνια τώρα. Δύο χρόνια υποβάλλω αίτηση παραίτησης μετά το τέλος του σχολικού έτους, αλλά με παρακαλούν να μείνω.»

Η ανεπάρκεια στελεχών οδηγεί σε συνεχή αύξηση της μέσης ηλικίας του ιατρικού προσωπικού. Η Μίνα Ιβανόβα ομολογεί ότι από την πρώτη εργάσιμη μέρα της στον Περιφερειακό Νοσοκομείο στη Σιλίστρα, η πληρωμή της δεν ήταν στο απαραίτητο επίπεδο. Γι’ αυτό παίρνει πολύ χαμηλή σύνταξη και κατά τη γνώμη της «η έλλειψη στελεχών οφείλεται εξ ολοκλήρου στη χαμηλή πληρωμή».

Η προετοιμασία των νεαρών νοσοκόμων είναι πολύ καλή – είναι κατηγορηματική η καθ. Γκαλίνα Τσάνεβα, αντιπρύτανης της Σχολής Δημόσιας Υγείας στο Ιατρικό Πανεπιστήμιο της Σόφιας, και δεν εκπλήττεται από το γεγονός ότι η κα Ιβανόβα εξακολουθεί να δουλεύει σε ηλικία σχεδόν 80 χρονών – «εκείνη αντιλαμβάνεται αυτό το επάγγελμα ως προσωπική ευθύνη, επειδή συνειδητοποιεί ότι δεν υπάρχουν στελέχη και θέλει να βοηθήσει». Τα υγειονομικά ιδρύματα όμως πρέπει να έχουν πολιτική για προσέλκυση και διατήρηση προσωπικού.

Στο Ιατρικό Πανεπιστήμιο της Σόφιας μπαίνουν 150 νοσοκόμες το χρόνο, αλλά συνήθως οι υποψήφιοι είναι γύρω στους 200, ακόμη και περισσότεροι κάποια χρόνια – εξηγεί η καθ. Τσάνεβα.

«Μπορώ να σας πω ότι, για παράδειγμα, στην πόλη Λυών, οι συνάδελφοί μας εξήγησαν ότι επιλέγουν 100 άτομα από 10 000, αλλά στη Γαλλία το επάγγελμα της νοσοκόμας έχει πολύ υψηλή κοινωνική θέση».

Η ειδικότητα «Νοσοκόμα» για δεύτερο έτος υπάρχει και στην Εθνική Ακαδημία Αθλητισμού «Βασίλ Λέβσκι» στη Σόφια.

«Πέρυσι υποβάλαμε δικαιολογητικά στην Υπηρεσία Αξιολόγησης και είχαμε την πρώτη εγγραφή νοσοκόμων. Το βασικό μας κίνητρο για την απόφαση αυτή είναι στην πρώτη θέση η τεράστια ανεπάρκεια τέτοιων ειδικών στη Βουλγαρία, στην ΕΕ και τον κόσμο – εξήγησε για τη ΒΕΡ Σόφια ο γενικός γραμματέας της Εθνικής Ακαδημίας αθλητισμού καθ. διδάκτωρ Ιβάν Μάζνεφ. Το δεύτερό μας κίνητρο είναι ότι κατά παράδοση στην Ακαδημία μας από 75 χρόνια υπάρχει άλλη μια ειδικότητα – «Φυσιοθεραπεία», και έχουμε τους απαραίτητους καθηγητές και συνθήκες να αρχίσουμε αυτή την κατάρτιση.»

Σύμφωνα με τον καθ. Μάζνεφ, το πρόβλημα με τη χαμηλή πληρωμή των νοσοκόμων υπάρχει, αλλά δεν είναι παντού.

 «Τα μεγάλα νοσοκομεία, που έχουν επαρκείς χρηματικούς πόρους, εξασφαλίζουν αξιοπρεπείς αμοιβές στους ειδικούς αυτούς, αλλά για τα μικρότερα νοσοκομεία η εύρεση ειδικών είναι πολύ δύσκολη.»

Λύση του προβλήματος αυτού και αλλαγή της αρνητικής τάσης ανεπάρκειας στελεχών αναζητείται ακόμη:

«Με την αύξηση των μισθών των εκπαιδευτικών το ενδιαφέρον για τις παιδαγωγικές ειδικότητες αυξήθηκε αισθητά. Η πληρωμή είναι εξαιρετικά σημαντική, αλλά δεν υπόκειται σε κρατική ρύθμιση, γιατί τα υγειονομικά ιδρύματα είναι εμπορικές εταιρείες, ακόμη και όταν είναι ιδιοκτησία του κράτους ή των δήμων», υπενθυμίζει ο καθ. Μάζνεφ.  

Η φιλοδοξία της Εθνικής Ακαδημίας Αθλητισμού είναι να εξασφαλίσει θέσεις εργασίας στους φοιτητές σε κορυφαία υγειονομικά ιδρύματα στη χώρα μας και μέχρι τότε – να τους προσφέρει καλές συνθήκες εκπαίδευσης, φοιτητικές εστίες και να αναλάβει τα δίδακτρα ενός μεγάλου μέρους εξ αυτών με τη μορφή υποτροφιών.

Επιμέλεια: Ιωάν Κόλεφ /από συνεντεύξεις της Τάνια Μιλούσεβα, της Σίλβια Βελίκοβα της ΒΕΡ-«Χοριζόντ» και της Λίλη Γκολεμίνοβα της ΒΕΡ-Ράδιο Σόφια/

Μετάφραση: Ντενίτσα Σοκόλοβα

Φωτογραφίες: Рixabay, Rawpixel, ΒΕΡ-Βίντιν