Dy variante për të ardhmen e projektit të Centralit atomik “Belene”

botuar më 10-03-17 1.36.MD

Vetëm për gërmimin e gropës për reaktorin e parë të Centralit “Belene” janë harxhuar 400 mln euro

Foto: Tanja Harizanova

“Projekti për ndërtimin e Centralit atomik “Belene” dërgohet në prokurori dhe të gjitha marrëveshjet e lidhura deri tani do të dorëzohen për kontrollim”. Këtë e deklaroi kryeministri Bojko Borisov, i cili vizitoi sheshin, ku duhet të ndërtohet centrali i dytë atomik në vendin tonë. Kryeministri vuri në dukje se në një raport të Agjencisë shtetërore të sigurimit kombëtar përshkruhen me hollësi shkeljet e konstatuara financiare. 1,2 miliard leva (600 mln euro) janë ndarë gjatë 5 vjetëve të fundit për ndërtimin e centralit dhe vetëm për gërmimin e gropës për reaktorin e parë janë harxhuar 400 mln euro. Shuma totale për ndërtimin e projektit, që është nisur që kohën socialiste në vitin 1981, vështirë mund të llogaritet sepse nuk janë gjetur faturat.

Për të ardhmen e projektit “Belene” ekzistojnë dy variante.

“Varianti i parë është të heqim dorë nga marrëveshja për ndërtimin e Centralit atomik “Belene” – saktësoi kryeministri Borisov. Atëherë duhet t’u paguajmë 550 mln euro prodhuesve të pajisjeve bërthamore, që tashmë janë të porositura dhe për të janë paguar 100 mln euro paraprakisht. Përveç kësaj, kësaj shume duhet t’i shtohet dhe shlyerja e kredisë ndaj bankës franceze “Pariba”, e cila është në masë prej 250 mln eurosh. Varianti i dytë është të pritet gjetja e investitorit strategjik. Zhvillojmë bisedime me kompani të ndryshme në Evropë dhe shpresoj deri në 2-3 javë të kemi rezultat. Shansi ynë është që gjithçka të jetë transparente sipas rregullave evropiane. Do të kërkoj nga prokurori i përgjithshëm një kontroll të plotë dhe të detajuar të projektit.”

Pjesë prej kredisë prej 250 mln eurosh nga banka franceze “Pariba” për ndërtimin e Centralit atomik “Belene” u është ridrejtuar projekteve të tjera. Këtë e tha drejtori ekzekutiv i Kompanisë kombëtare elektrike Krasimir Përvanov, i cili vizitoi sheshin e centralit bashkë me kryeministrin Borisov. Pajisjet e furnizuara për projektin e vjetër të centralit “Belene” nga vitin 1981 deri në vitin 1995 nuk mund të përdoren në variantin e tanishëm. Sipas ekspertëve të kompanisë për këto pajisje janë harxhuar 140 mln euro.

Më 31 mars përfundon marrëveshja e shtetit me kompaninë ruse “Atomstrojeksport”, zbatuesi i projektit “Belene”. Pyetjes, a do të zgjatet afati i marrëveshjes, kryeministri Borisov iu përgjigj, se ka ardhur në shesh për të parë çfarë është bërë deri tani dhe që pas kësaj do të marrë vendim për rifillimin e saj. Rusia propozoi të investojë si hua dy mlrd euro në ndërtimin e projektit deri në gjetjen e investitorit strategjik me opsionin të marrë pjesë prej centralit të ardhshëm.

“Mund të pranojmë një ofertë të tillë, vetëm nëse do të kemi kompani të mëdha evropiane në projekt, të cilat të garantojnë me pjesëmarrjen e tyre, se problemet nuk do të përsëriten – shprehu pozitën e qeverisë Bojko Borisovi. Duhet të marrim garanci, se ky do të jetë një projekt evropian.”

Ndërkohë ministri rus i energjetikës Sergej Shmatko deklaroi në Moskë, se Centrali atomik “Belene” realizohen dhe nuk është vetëm një projekt ruso-bullgar, por ka karakter të theksuar evropian. Në të do të marrin pjesë kompani të mëdha nga Gjermania dhe Franca, të cilat do të sigurojnë pajisje për mbi 1 mlrd euro. Sipas tij, projekti është lider në ndërtimin e centraleve atomike të brezit të ri në Evropë dhe do të gjejë investitor.

Sipas ekspertëve, ndërtimi i Centralit atomik “Belene” do të kushtojë 8-10 mlrd euro. “Por përllogaritjet tregojnë, se shuma mund të arrijë edhe deri në 50 mlrd euro”, komentoi kryeministri Borisov. Ja për se projekti duhet të vihet mbi parime të reja dhe të kërkohen transparencë dhe publicitet.

Përgatiti në shqip: Sofia Popova

По публикацията работи: Tanja Harizanova

Последвайте ни и в Google News Showcase, за да научите най-важното от деня!

Ndaje

Dy variante për të ardhmen e projektit të Centralit atomik “Belene”

Më shumë nga rubrika

Efekti i drejtpërdrejtë i tarifave amerikane mbi eksportet bullgare do të arrijë në 468 milionë euro

Buxheti 2025 rezulton i parealizueshëm – arsyet dhe parashikimet

Bullgaria renditet e dyta në BE për nga rritja ekonomike vjetore