Mbi 100 aktivitete në 50 vende, 150 dizajnerë prej 20 vendeve, mbi 8 ditë program intensiv kulturor plotë me ekspozita, prezantime, ligjërata, projektime, diskutime dh punishte – kjo është vetëm një pjesë nga statistika e thatë për edicionin e katërt të Javës së Dizajnit të Sofjes. Organizatorët e revistës “Një” për herë të radhës na takuan me disa prej emrave më të njohura të kulturës vizuale botërore. Publiku u ftua për pjesëmarrje aktive, sepse edicioni i sivjetshëm i ishte kushtuar temës “Në kontekst”, duke studiuar rolin e tij mbi të gjitha etapat e dizajnit.
Në një shëtitje në të kaluarën na ftoi Muzeu i dizajnit “Vitra” – Gjermani përmes ekspozitës kushtuar një mobilieje që u kthye në pjesë të pandarë të jetës sonë – karrigia. Vizituesit e Galerisë së arteve të Sofjes u kënaqën miniaturave të njëqind karrigeve klasike, të cilat tregojnë ndryshimet në tendencat gjatë epokave.
Karrigia si objekt i cili gërsheton në vetveten kontradikta si fortësi- lehtësi ose bukuri-komoditet, inspiron një dizajner i talentuar bullgar – Konstantin Açkov. Posaçërisht për Sofia Design Week ai paraqiti orenditë e tij, të cilët kritikët e huaj vlerësojnë si vepra në kufijtë mes artit dhe dizajnit.
“Gjerat mbi të cilat punoj tashmë më shumë se dy vite janë orenditë-pezzle, të cilat prodhohen në saj të teknologjive të reja. – tregoi z. Açkov. – Ndërkohë për montimin e tyre nuk nevojiten elemente tradicionale si gozhde ose ngjitës. Ky është një dizajn unik dhe i pastër, i cili tashmë po patentoj.” Megjithëse së pari klientët sjellin me mosbesim, sipas Konstantin Açkovit gjatë viteve të fundit vëzhgohet hapja e bullgarit ndaj dizajnit modern.
Mes ekspozitave dhe prezantimeve të shumta ndihej një kontekst të përbashkët botëror – sosja e resurseve natyrore. Sot dizajnerët drejtohen jo ndaj prodhimit masiv, por ndaj rimendimit të objekteve ekzistuese dhe përdorimit të vendimeve jostandarde ekologjike. Kësaj temë i ishte kushtuar ekspozita e francezes së re Arian Prin. Pas përfundimit të Masterit mbi dizajn të produkteve në Kolegjin e arteve të Londrës, ajo rikrijon idetë e saj të guximshme me mjetet e dizajnit. Gjatë kohës së festivalit Arian i joshi vizituesit të bëhen artistë, duke përpunuar lapse ekologjike. Këto janë pjesë nga projekti i saj “Nga këtu për këtu”.
Si dizajni mund ta ndikojë ekologjinë?
“Për mua dizajni është jo vetëm krijimi i objekteve të reja. Më shumë më emocionon vetë procesi i përpunimit të produktit – shpjegon Arian Prin – Unë shpesh shkoj në vende të caktuara, studioj kulturën dhe nevojat e komunitetit, pas kësaj propozoj vendime. Ashtu bëra edhe me projektin tim për lapsat, duke krijuar teknologji të posaçme dhe një makine për përpunimin e tyre, duke përdorur mbeturinat nga punishtet e kolegjit. Mendoj se të gjithë ne po realizojmë problemet me mjedisin dhe sipas meje është progresive të mendohet për to në mënyrë të ndryshme. Nuk mund të them se lapsat e mi do ta zgjidhin problemin, por përmes tyre unë u tregoj një histori njerëzve dhe u njoh me vendime të cilat mund të zbatohen për një mënyrë më ekologjike të jetesës.”
Sofia Design Week iu kushtoi një seri aktivitetesh fëmijëve, që bashkë me prindërit e tyre krijuan lodra prej materialeve natyrore, gatuan dhe pikturuan. Festivali iu dha shans dizajnërve të rinj të bëjnë hapat e para në sferën profesionale. Studentë nga dega e Dizajnit të aplikuar pranë Universitetit të pylltarisë dhe teknikës në Sofje kishin shansin të krijojnë me ndihmën e burimeve të ripertëritshme nën udhëheqjen e dizajnerit të njohur austriak Tomas Feihtner. Çantë për laptop që transferohet në karrige, tavolinë nën të cilën rriten erëza të freskëta, fener prej shisheve plastike – këto janë vetëm pjesë nga krijimet e dizajnerve të rinj. Njëri prej tyre u dallua me çmimin e parë – karrige-kovë. Ja se çfarë tregoi për Radio Bullgarinë Mariela Koleva – pjesë nga ekipi i projektit fitues.
“Njeriu e kupton se çfarë është atdheu kur e humb atë. Nëse je në shtëpi, ndez radion, dëgjon muzikën popullore, flet bullgarisht, shkon në teatër edhe atje flitet bullgarisht. Vetëm kur humbet gjithë këtë mund tia kuptosh mungesën” – thotë Radosllava..
Një marrëveshje për bashkëprodhime në kinematografi u nënshkrua në Prishtinë ndërmjet ministrit bullgar të kulturës Najden Todorov dhe homologut të tij kosovar Hajrulla Çeku, njoftoi KosovaPress konkretisht për BTA. Në ceremoni u vu në dukje, se ky..
Cikli “Sofja e padukshme” për këtë vit do të mbyllet me ekspozitën “Artizanët e Sofjes”, kushtuar trashëgimisë kulturore të luajtshme. Ekspozita do të hapet sot, 21 tetor, në hapësirën e Sallave të rinovuara Qendrore të Tregut në kryeqytet...
Pjesërisht me re
Vranësira të dendura
Vranësira