Programi i ditës
Madhësia e tekstit
Radioja Kombëtare Bullgare © 2024 Të gjitha të drejtat janë të rezervuara

Një disiplinë e re popullarizon në gjuhë të thjeshtë përparimin e shkencës

БНР Новини
Foto: arkiv

Sot gjithnjë më vështirë e kemi të qartë në shkallë shkenca dhe teknologjitë janë pjesë e jetës sonë. Për këtë arsye një disiplinë e re “Komunikim shkencor” i vuri vetes si qëllim të paraqesë avancimin e kësaj fushe në mënyrë interesante dhe të thjeshtë. Shkencëtarët gjithnjë e më shumë popullarizojnë punën e tyre në një gjuhë të arritshme për njerëzit. Pikërisht në “përkthimin” si të thuash nga gjuha shkencore në të të thjeshtë e shikon të ardhmen e vet Nevena Hristozova – doktore e biologjisë në një universitet belgjian. Ëndrra e saj është që të aplikoje dituritë e grumbulluara pikërisht në vendin e lindjes. Lidhur me këtë ajo rrëfen:

Foto: arkiv personalSot secili mund të verifikojë gjithçka në internet. Dhe në se kërkojmë shpjegimin e “dhembjes së kokës”, ka mundësi të lexojmë se kemi ndonjë sëmundje të rëndë si tumor për shembull. Kur njerëzit lexojnë informacionin e gabuar, ata mbeten me përshtypjen, se diçka që nuk ka lidhje reale me problemin e tyre do të ndihmojë. Ka edhe një gjë tjetër, kur ndonjë informacion sensacional është e nxjerr nga konteksti. Kjo mund të provokojë një konspiracion me qëllim futjen e frikës nga shkenca dhe teknologjitë. Atëherë njerëzit fillojnë të mendojnë, se shkencëtarë të marrë krijojnë në laboratorët përbindësh dhe kataklizma.

Ja përse sa më shumë dhe sa më mirë flasin njerëzit e arsimuar, aq më pak do t’u besojmë sajteve dhe rrjeteve të rreme televizive, të cilët manipulojnë informacionin dhe propagandojnë mite.

Më të rrezikshme nga pikëpamja shëndetësore janë lëvizjet kundër vaksinave, si dhe analizat pseudo klinike sipas të cilave një produkt i zakonshëm mund të jetë ilaç magjik – thekson Nevena Hristozova. – Keqpërdorimi i antibiotikëve gjithashtu është një problem i madh, sepse në qoftë se ndonjë bakter do të zhvillojë rezistencë ndaj ilaçit, atëherë i sjellësh dëme jo vetëm vetes, por edhe njerëzve përreth. Në përgjithësi ka teori të llojllojshme, por kur ato kanë të bëjnë me shëndetin njerëzor dhe me ushqimin e një vendi të tërë, atëherë problemi bëhet serioz dhe atij duhet t’i kushtohet vëmendje."

Dhe problemi i parë ka të bëjë me organizmat e modifikuara gjenetikisht. Lidhur me këtë Nevena Hristozova shpjegon:

Ushqimet e modifikuara gjenetikisht, që të testohen për rritjen në fushë dhe për ushqim, kalojnë përmes analizave të shumta – për toksicitet, për cilësi alergjike etj. Kjo nuk mund të thuhet për asnjë ushqim tjetër ose përbërje ushqimore në treg, pa marrë parasysh prejardhjen. Personalisht unë merrem me bioteknologji bimore. Mund të them, se ushqimet e modifikuara gjenetikisht nuk janë të rrezikshme. Në rrethet shkencore ka shumë publikime, të cilët vërtetojnë, se ata janë të vlefshme për konsumim, sepse janë të kontrolluara rreptësishtë.

Mirëpo, nuk qëndron ashtu problemi me ushqimet e nxjerra nëpërmjet rrezatimit ose mutagjenezës kimike– për to legjislacioni evropian tani për tani nuk kërkon testim. Prandaj ato produkte hasen në treg, megjithëqë mund të jenë të rrezikshme si për ambientin rrethues, ashtu edhe për shëndetin e njerëzve, mendon Nevena Hristozova dhe vazhdon:

Ata rriten kudo, sepse po flasim për varietete, të cilët hasen edhe në tregjet tona. Për shembull grejpfruti është një hibrid krijuar para shekujsh. Por ai nuk është testuar kurrë që të shihet rrezatimi i ambientit rrethues çfarë mutacione në nivel gjenetik ka provokuar.”

Në raste të tilla është mirë që të botohen fakte të sakta dhe secili të bëjë zgjedhjen e vet të informuar çfarë të konsumojë.

Përgatiti në shqip: Svetllana Dimitrova



Последвайте ни и в Google News Showcase, за да научите най-важното от деня!

Më shumë nga rubrika

Prof. asoc. Spas Tashev

Rajonet ku jetojnë bullgarë në Shqipëri është e nevojshme të kenë autonomi administrative

Minoriteti kombëtar bullgar në Shqipëri është një nga më të mëdhenjtë në vend, sipas të dhënave nga censi i fundit zyrtar i popullsisë atje. 7 057 persona janë deklaruar si bullgarë, në krahasim me 23 000 që janë identifikuar si grekë, 12 000 si..

botuar më 24-11-19 7.30.PD

Një pemë e bukur bullgare e Krishtlindjeve shkëlqen sërish në Muzeun e Industrisë në Çikago

Një pemë e Krishtlindjeve me dekorime bullgare është vendosur në një vend qendror në Muzeun e Industrisë në Çikago. Për të pestin vit radhazi, bashkatdhetarët nga qyteti amerikan bënë dekorimin luksoz të pemës bullgare të Krishtlindjes me mbi 30 mijë drita..

botuar më 24-11-16 8.40.PD
Një valle e përfaqësuesve të pakicës bullgare në Shqipëri dhe e pjesëmarrësve bullgarë në Takimin Botëror të Mediave Bullgare në Tiranë (22-25.11. 2019)

Tirana njoftoi të dhëna zyrtare të përditësuara për bullgarët në Shqipëri

Në vitin 2023 në Shqipëri u zhvillua regjistrimi i parë i popullsisë pas njohjes zyrtare të pakicës kombëtare bullgare në vitin 2017, sipas të cilit 7057 persona janë vetëdeklaruar bullgarë. Në Shqipëri ka mbi 7 mijë bullgarë “Dy javë më parë,..

botuar më 24-11-15 2.07.MD